NGUỒN GỐC HỌ KIỀU
Về nguồn gốc họ (tính) Kiều 乔chủ yếu có 3 thuyết.
1-Xuất phát từ tính Cơ 姬,
từ họ 桥 (kiều)
đổi sang 乔 (kiều), đó là lấy tên núi làm họ.
Tương truyền
tổ tiên của các tộc ở trung nguyên là Hoàng Đế 黄帝chết
ở Kiều sơn 桥山, trong số con cháu có người ở lại Kiều sơn 桥山 để
trông giữ lăng, thế là những người này
liền lấy tên núi làm họ, xưng là Kiều thị 桥氏.
Cháu đời
thứ sáu của Thái uý 太尉thời Đông Hán Kiều Huyền 桥玄là
Kiều Cần 桥勤, thời Bắc Nguỵ nhậm chức Bình nguyên Nội sử 平原内史. Cuối thời Bắc Nguỵ, Nguỵ Hiếu Vũ Đế 魏孝武帝vì không chịu sự chuyên quyền và áp bức của Tể tướng Cao
Hoan 高欢đã đào thoát. Kiều Cần 桥勤theo
Hiếu Vũ Đế đầu bôn đến Tây Tấn do Vũ Văn Thái 宇文泰kiến
lập. Ngày nọ, Vũ Văn Thái tâm trí hưng phấn, bảo Kiều Cần 桥勤 bỏ
chữ 木(mộc) bên cạnh chữ 桥 (kiều), thành
chữ 乔 (kiều),
lấy ý nghĩa là cao xa. Kiều Cần 桥勤không dám không tuân
theo, từ đó đổi 桥 sang
乔, nối đời truyền nhau, đó chính là nguồn gốc họ Kiều 乔 ở
Thiểm Tây 陕西. Sử gọi là “Kiều thị chính tông” 乔氏正宗.
2-Xuất phát từ quý tính của Hung nô.
Đời Hán,
quý tính của Hung nô có 4, là: Lan 兰, Kiều 乔, Hô Diễn 呼衍, Tu Bộc 须仆. Họ Kiều 乔 trong đó, về sau dung hợp với họ Kiều 乔 của Hán tộc thành nhất thể.
3-Xuất phát từ đời sau của tộc Tiên ti.
Thời
Nguỵ Tấn Nam Bắc triều, xuất hiện người Tiên Ti 鮮卑mang
họ Kiều 乔, con cháu đời sau của họ luôn mang họ này.
Họ Kiều 乔 ước chiếm 0,18% nhân khẩu của dân tộc Hán trong cả nước, chiếm vị thứ 96. Bốn tỉnh Hà Nam 河南, Sơn Đông 山东, Giang Tô 江苏, Hà Bắc 河北có nhiều người mang họ Kiều 乔.
Danh nhân các đời
-Kiều Lâm
乔林, Tể tướng 宰相đời Đường, người Thái
Nguyên 太原.
-Kiều Hành
Giản 乔行简, đại thần đời Nam Tống, người Đông Dương 东阳 Chiết Giang 浙江. Thời Lí Tông 理宗từng nhậm chức Tham tri chính sự 参知政事, kiêm Đồng tri xu mật viện sự 同知枢密院事, rồi Tri xu mật viện sự 知枢密院事, Hữu thừa tướng 右丞相, Tả thừa tướng 左丞相.
-Kiều Cát
乔吉, tán khúc gia đời Nguyên, người Thái Nguyên 太原, sau cư trú ở Hàng Châu 杭州.
Phong cách tán khúc của ông thanh lệ, nội dung đa phần tiêu cực.
-Kiều Doãn Thăng 乔允升, Hình bộ Thượng thư 刑部尚书đời Minh, người Lạc Dương 洛阳.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 24/8/2025
Nguyên tác Trung văn
KIỀU TÍNH UYÊN NGUYÊN
乔姓渊源
Trong quyển
BÁCH GIA TÍNH
百家姓
Biên soạn: Triệu Dương 赵阳