NAM TRIỀU TRẦN VŨ ĐẾ TRẦN BÁ TIÊN
Trần Bá
Tiên 陈霸先tự Hưng Quốc 兴国, tiểu danh Pháp
Sinh 法生. Nguyên tịch người Dĩnh Xuyên 颍川 (nay
là huyện Vũ 禹Hà Nam 河南). Loạn Vĩnh Gia 永嘉thời Tấn, tổ tiên của ông dời đến Ngô Hưng 吴兴, trở thành người Trường Thành 长城 Ngô Hưng 吴兴 (nay là Trường Hưng
长兴Chiết Giang 浙江).
Trần Bá
Tiên xuất thân hàn vi, trải qua cuộc sống gian khổ, sau thời Kiến Khang 建康 ông
làm “Du khố lại” 油库吏 (chức lại trong coi kho dầu). Đại Đồng 大同nguyên niên, năm 535, Trần Bá Tiên 32 tuổi làm tiểu lại dưới tay của
Thái thú Ngô Hưng Tiêu Ánh 萧映. Tiêu Ánh được điều
đến Quảng Châu 广州 làm Thứ sử 刺史, Trần Bá Tiên đi
theo. Do có công trong việc trấn áp khởi
nghĩa nông dân ở Quảng Châu, ông được thăng làm Tây Giang Đô đốc 西江都督, rồi Cao Yếu Thái thú 高要太守, thống lãnh quân sự 7 quận.
Hầu Cảnh
侯景phản loạn. Thứ sử Quảng Châu Nguyên Cảnh Trọng 元景仲câu kết với Hầu Cảnh, Trần Bá Tiên khởi binh giết chết
Nguyên Cảnh Trọng, đồng thời đem binh thảo phạt Hầu Cảnh. Nhân dân các nơi như
Quảng Đông 广东, Giang Tây 江西 rầm rộ tham gia quân đội. Trần Bá Tiên có 3 vạn quân, 5000
cây nỏ, 2000 chiếc thuyền, đồn tích quân lương đến khoảng 50 vạn thạch.
Niên hiệu
Thừa Thánh 承圣 nguyên
niên đời Lương Nguyên Đế 梁元帝, năm 552, Trần Bá
Tiên và Vương Tăng Biện 王僧辩công phá Kiến Khang
建康, diệt Hầu Cảnh. Lương Nguyên Đế phong Trần Bá Tiên làm
Tư không 司空lãnh Dương Châu Thứ sử 扬州刺史, trấn thủ Kinh Khẩu 京口.
Tháng 11 năm Thừa Thánh thứ 30.
Tây Nguỵ 西魏 (1) công phá Giang Lăng 江陵,
Lương Nguyên Đế bị giết. Trần Bá Tiên cùng Vương Tăng Biện nghinh lập Tiêu Phương
Trí 萧方智làm Lương chủ. Tháng 5 năm sau, Vương Tăng Biện lại nghinh
lập Tiêu Uyên Minh 萧渊明 - người mà bị Bắc Tề bắt, làm đế. Trần Bá Tiên tập sát
Vương Tăng Biện, lập Tiêu Phương Trí lại như cũ,
Trần Bá
Tiên tiêu diệt hết thế lực tàn dư của Vương Tăng Biện, lại đánh bại đội quân Bắc
Tề ủng hộ Tiêu Uyên Minh, đánh đuổi ra khỏi Giang Nam, được thụ phong là Trần
Vương 陈王.
Tháng
10 năm Thái Bình 太平thứ 2 (năm 557), Trần Bá Tiên phế Lương tự lập, lấy quốc
hiệu là Trần 陈.
Trần Bá Tiên là Trần Vũ Đế 陈武帝, là người kiến lập triều Trần.
Chú của người dịch
1-Tây Nguỵ 西魏: triều đại xuất hiện sau khi triều Bắc Nguỵ北魏(năm 386 - năm 535) tan rã, cai trị lãnh thổ miền bắc Trung Quốc từ năm 535 đến 557.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 30/8/2025
Nguồn
HOÀNG TRIỀU ĐIỂN CỐ KỈ VĂN
皇朝典故纪闻
Tác giả: Hướng Tư 向斯
Bắc Kinh: Trung Quốc văn sử xuất bản xã, 2002