NGƯỜI LỚN CHO NGỒI MỚI ĐƯỢC NGỒI
Người
lớn (长者trưởng giả) bao gồm trưởng bối,
cũng bao gồm anh, chị của mình.
“Tiên”
先chính là “tiền” 前tức
trước.Theo quy củ xưa, phàm các sự việc tốt trong cuộc sống, nhất luật trước
tiên do người lớn chọn lựa dùng trước, sau đó mới đến lớp nhỏ.
Câu
chuyện Khổng Dung 孔融nhường quả lê ai ai cũng biết.
Nhường lê, ý nói rõ quy củ “trưởng giả tiên, ấu giả hậu” 长者先, 幼者后 (người
lớn trước, lớp nhỏ sau), đứa trẻ từ nhỏ đã phải biết.
Đương
nhiên, trong cuộc sống quy củ người lớn trước, lớp nhỏ sau không chỉ giới hạn mỗi
việc đó,cử chỉ ngôn đàm trong gia đình cũng như việc nằm ngồi cũng đều như thế.
Ví dụ
như “thuyết” 说 (nói),
trong nhà bàn với nhau để làm một việc nào đó, khi đưa ra chủ ý, lớp vãn bối cần
phải đợi trưởng bối phát biểu xong ý kiến đã, mới có thể bày tỏ thái độ. Đương
nhiên, việc bày tỏ thái độ này không thể chống lại, càng không thể tranh cãi,
nhất định phải thuận theo ý kiến của trưởng bối, cũng chính là “thuận tình nói
ra lời hay”.
Lại
nói về quy củ “toạ” 坐 (ngồi),
bất cứ lúc nào, chỉ cần vãn bối ở bên cạnh trưởng bối, nhất định phải nhường chỗ
ngồi cho trưởng bối, sau đó bản thân mình cung kính đứng một bên, đợi trưởng bối
mở lời “ngồi xuống đi”. Lúc bấy giờ vãn bối mới có thể tìm chỗ mà ngồi.
Còn
có một việc nữa, vị trí ngồi của vãn bối không được cao hơn trưởng bối. Nói một
cách khác, vãn bối nhất định ngồi dưới tay trưởng bối.
Nếu trưởng bối không mở lời cho phép thì làm thế nào? Thế thì bạn đành phải chịu thiệt mà thôi. Bất kể trong tình huống nào, trưởng bối không mở lời, vãn bối không thể tìm chỗ để ngồi. Không còn cách nào khác, đó là quy củ của người Trung Quốc.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 11/8/2024
Nguồn
TRUNG
QUỐC NHÂN ĐÍCH QUY CỦ
中国人的规矩
Tác
giả: Lưu Nhất Đạt 刘一达, Mã Hải Phương 马海方 (hình vẽ)
Bắc
Kinh: Đông Phương xuất bản xã, 2023