小冲山
玉液瓊浆筵席中
豪華奢侈日
樂難窮
出門車馬恃英雄
高府第
廉耻卻俱亡
開口講西東
高台誇道德
誓心忠
荒唐太甚巧重重
爲社鼠
天地豈堪容
TIỂU
XUNG SƠN
Ngọc dịch quỳnh
tương diên tịch trung
Hào hoa xa xỉ nhật
Lạc nan cùng
Xuất môn xa mã thị
anh hùng
Cao phủ đệ
Liêm sỉ khước câu vong
Khai khẩu giảng
tây đông
Cao đài khoa đạo đức
Thệ tâm trung
Hoang đường thái
thậm xảo trùng trùng
Vi Xã thử
Thiên địa khởi kham dung
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 04/5/2024
Xã thử 社鼠: chuột miếu Xã (miếu Thổ địa).
Miếu Thổ địa được xây bằng gỗ và đất, chuột nấp
trong đó rất khó diệt. Dùng lửa sợ cháy gỗ, dùng nước sợ đất nhão sẽ sụp.
Điển xuất
từ Hàn Phi Tử - Ngoại trừ thuyết hữu thượng
韩非子
- 外储说右上.
桓公问管仲: “治国最奚患?”对曰: “最患社鼠矣.”公曰: “何患社鼠哉?” 对曰: “君亦见夫为社者乎? 树木而涂之, 鼠穿其间, 掘穴托其中. 熏之, 则恐焚木; 灌之, 则恐涂阤. 此社鼠之所以不得也.
Hoàn Công vấn Quản Trọng: “Trị quốc tối hề hoạn?” Đối viết:
“Tối hoạn Xã thử hĩ.” Công viết: “Hà hoạn Xã thử tai?” Đối viết: “Quân diệc kiến
phù vi Xã giả hồ? Thụ mộc nhi đồ chi, thử xuyên kì gian, quật huyệt thác kì
trung. Huân chi, tắc khủng phần mộc; quán chi tắc khủng đồ trĩ. Thử Xã thử chi
sở dĩ bất đắc dã.”
Tề Hoàn
Công hỏi Quản Trọng: “Trị lí đất nước sợ điều gì nhất? Quản Trọng đáp rằng: “Sợ
nhất là Xã thử” Hoàn Công lại hỏi: “Sao sợ nhất lại là Xã thử?” Quản Trọng đáp
rằng: “ Ngài có thấy vật liệu làm miếu Xã không? Dùng gỗ rồi trét bùn đất lên,
chuột xuyên bên trong, khoét hang sống trong đó. Xông khói thì sợ gỗ cháy, đổ
nước thì sợ đất nhão sẽ sụp. Vì thế mà không diệt được Xã thử.”
(Theo: Hàn Phi Tử - Ngoại trừ thuyết hữu thượng 韩非子 - 外储说右上. Trương Giác 张觉 hiệu chú,Trường Sa - Nhạc Lộc thư xã, 2006.)