ĐÔNG CHU
Chiến quốc
(Năm 475 – năm
221 trước công nguyên)
(kì 1)
Sau thời Xuân thu, lịch sử Trung Quốc bước vào thời đại Chiến quốc với 7 nước tranh hùng. Thời Chiến quốc chỉ giai đoạn lịch sử từ năm 475 đến năm 221 trước công nguyên. Đoạn thời gian chủ thể của thời Chiến quốc ở vào cuối thời Đông Chu, đó là một trong những thời đại phân liệt đối kháng nghiêm trọng nhất lâu dài nhất trong lịch sử Hoa Hạ.
Năm 475 trước công nguyên – Chu Nguyên Vương nguyên
niên
Con Chu Kính Vương 周敬王Cơ Nhân 姬仁 lên ngôi, đó là Chu Nguyên Vương 周元王. Lịch sử Trung Quốc bước vào thời kì Chiến quốc.
Năm 473 trước công nguyên – Chu Nguyên Vương năm thứ 3
Mùa đông năm này, nước Triệu diệt nước Ngô, Việt Vương Câu Tiễn 勾践hội minh chư hầu Tề, Tấn tại Từ Châu 徐州, nạp cống cho Chu vương thất.
Năm 468 trước công nguyên – Chu Trinh Định Vương
nguyên niên
Tháng 8, tam Hoàn nước Lỗ là Quý Tôn Thị 季孙氏, Thúc Tôn Thị 叔孙氏, Mạnh Tôn Thị 孟孙氏liên hiệp lại đánh Lỗ Ai Công 鲁哀公.
Năm 453 trước công nguyên – Chu Trinh Định Vương năm
thứ 16
Tam gia nước Tấn là Triệu, Hàn, Nguỵ liên hiệp lại, diệt Trí thị 智氏. Đồng thời chi làm 3 lãnh địa của Trí thị.
Năm 445 trước công nguyên – Chu Trinh Định Vương năm
thứ 24
Nguỵ Văn Hầu 魏文侯lên ngôi, nhậm dụng Lí Khôi 李悝phụ chính, tích cực thực hiện biến pháp.
Năm 441 trước công nguyên – Chu Trinh Định Vương năm
thứ 28
Định Vương 定王mất, trưởng tử Khứ Tật 去疾 kế vị. Khứ Tật tức Chu Ai Vương 周哀王. Ai Vương sau 3 tháng chấp chính, em trai là Cơ Thúc 姬叔giết chết Ai Vương đoạt lấy quyền hành lên thay thế. Cơ Thúc tức Chu Tư Vương 周思王. Tư Vương sau 5 tháng chấp chính, em trai là Ngôi 嵬 giết chết Tư Vương, đoạt lấy quyền hành lên thay thế, đó là Khảo Vương 考王.
Năm 391 trước công nguyên – Chu An Vương năm thứ 11
Quốc tướng nước Tề là Điền Hoà 田和đày quốc quân Tề Khang Công 齐康公đến Hải Thượng 海上, chỉ lưu lại đất của một thành làm thực ấp cho ông ta, thế là Điền Hoà trở thành quốc quân trên thực tế của nước Tề.
Năm 381 trước công nguyên – Chu An Vương năm thứ 21
Sở Điệu Vương 楚悼王mất. Chẳng bao lâu, Lệnh doãn mà Sở Điệu Vương tin dùng là Ngô Khởi 吴起 nhân vì tích cực thực hiện biến pháp mà bị giết.
Năm 375 trước công nguyên – Chu Liệt Vương nguyên niên
Nước Tần đưa ra chế độ “hộ tịch tương ngũ” 户籍相伍.
Năm 356 trước công nguyên – Chu Hiển Vương năm thứ 13
Thời Tần Hiếu Công 秦孝公, Thương Ưởng 商鞅tại nước Tần tích cự thực hiện biến pháp.
Năm 353 trước công nguyên – Chu Hiển Vương năm thứ 16
Quân Nguỵ vây đánh đô thành Hàm Đan 邯郸nước Triệu, quân Tề cứu Triệu, đánh bại quân Nguỵ tại Quế Lăng 桂陵.
Năm 350 trước công nguyên – Chu Hiển Vương năm thứ 19
Tần dời đô thành đến Hàm Dương 咸阳, đem Tiểu Ấp 小邑nhập Đại huyện 大县, đồng thời “phế bỏ tỉnh điền, mở rộng đường bờ ruộng”
Năm 344 trước công nguyên – Chu Hiển Vương năm thứ 25
Nước Nguỵ đi đầu trong việc xưng Vương, Nguỵ Huệ Vương 魏惠王tại Phùng Trạch 逢泽hội minh chư hầu, đồng thời triều kiến Chu vương thất.
Năm 341 trước công nguyên – Chu Hiển Vương năm thứ 38
Nước Nguỵ đánh nước Hàn, Hàn cầu cứu nước Tề, thế là quân Tề xuất binh, tại Mã Lăng 马陵đánh bại quân Nguỵ. Sử xưng là “Mã Lăng chi chiến” 马陵之战.
Năm 328 trước công nguyên – Chu Hiển Vương năm thứ 41
Nước Tần
thiết lập chức vị Tể tướng, nhậm dụng Trương Nghi 张仪làm
Tướng.
(còn tiếp)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 24/4/2024
Nguồn
TRUNG QUỐC LỊCH SỬ NIÊN BIỂU
中国历史年表
Biên soạn: Phùng Tuệ Quyên 冯慧娟
Trường Xuân: Cát Lâm xuất bản tập đoàn cổ phần hữu hạn
công ti, 2015