醒食(1) 中山之酒 (2), 一醉千日. 今之昏昏逐逐, 无一日不醉. 趋 (3)名者醉于朝, 趋利者醉于野, 豪者醉于声色车马. 安得一服清凉散, 人人解醒 (4).
(陈继儒 “小窗幽记”)
Tỉnh thực
Trung Sơn chi tửu, nhất tuý thiên nhật. Kim chi hôn hôn trục trục, vô nhất nhật
bất tuý. Xu danh giả tuý vu triều, xu lợi giả tuý vu dã, hào giả tuý vu thanh sắc
xa mã. An đắc nhất phục thanh lương tán, nhân nhân giải tỉnh.
(Trần Kế Nho “Tiểu song u kí”)
Chú thích
1-Tỉnh thực 醒食: Uống lúc tỉnh.
2-Trung Sơn chi tửu 中山之酒:
Trung Sơn 中山: tức chư hầu quốc Trung Sơn thời Xuân Thu Chiến Quốc,
địa phận nay là vùng huyện Định 定, huyện Đường 唐 Hà Bắc
河北.
Can Bảo 干宝đời
Tấn trong Sưu thần kí 搜神记có nói:
狄希, 中山人, 能造千日酒, 飲之千日醉.
Địch Hi, Trung
Sơn nhân, năng tạo thiên nhật tửu, ẩm chi thiên nhật tuý.
(Địch Hi người Trung Sơn, có thể làm
ra “thiên nhật tửu”, uống vào thì say cả ngàn ngày.)
3-Xu 趋:
truy cẩu.
4-Giải tỉnh 解醒: làm cho tỉnh táo.
(Ngày xưa người tỉnh táo mà uống rượu
Trung Sơn, thì cũng say cả ngàn ngày. Ngày nay, người đời say đắm trong tục
tình thế vụ, hôn hôn trầm trầm, có thể nói là không có lấy một ngày không say.
Kẻ chạy theo danh thì say quan vị chốn triều đình, kẻ chạy theo lợi thì say tài
phú chốn nhân gian, kẻ giàu sang thì đắm chìm trong thanh sắc ngựa xe. Làm sao
có được viên “thanh lương tán” để giải tỉnh cho mọi người đây?)
(Trần Kế Nho 陈继儒. Bắc Kinh: Trung Quốc học báo xuất bản xã, 2012)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 18/4/2024