TRUYỀN THUYẾT VỀ KHỞI NGUYÊN CỦA RƯỢU
(kì 1)
Rượu (tửu 酒), sản sinh vào thời viễn cổ, được xem là một loại thức uống đặc thù, ảnh hưởng đến con người cả mấy ngàn năm, trở thành “loại điều vị” không thể thiếu trong cuộc sống. Thứ trong bình mà có thể mang lại hỉ nộ ai lạc cho con người rốt cuộc là do ai phát minh và phát minh từ lúc nào?. Đối với vấn đề này, trong một số lượng văn hiến cổ đại của Trung Quốc hãy còn phân vân, đến nay vẫn chưa có định luận, nhưng điểm tương đồng là chúng đều mang đậm sắc thái truyền kì của thời viễn cổ, cũng như công hiệu thần kì của việc sản sinh ra rượu.
THƯỢNG THIÊN TẠO TỬU THUYẾT
上天造酒说
Người
xưa cho rằng rượu là kiệt tác của “Tửu tinh” 酒星
trên trời. Trong Hán thư – Thực hoá chí 汉书 - 食货志có nói rượu là “Thiên chi mĩ lộc” 天之美禄 (lộc tốt của trời). Trong Tấn thư 晋书cũng có ghi:
Hiên Viên hữu giác nam tam tinh viết Tửu kì,
tửu quan chi kì dã, chủ yến ẩm thực.
轩辕右角南三星曰酒旗, 酒官之旗也, 主宴饮食.
(Ba
ngôi sao ở góc phía nam của chòm Hiên Viên gọi là “Tửu kì”, cở của tửu quan, chủ
về việc yến tiệc ẩm thực)
Sớm hơn
3000 năm trước, người xưa ở Trung Quốc đã phát hiện “nhị thập bát tinh tú”,
trong Chu lễ 周礼 có
những ghi chép liên quan đến “tửu kì tinh” 酒旗星,
người xưa cho rằng, toà tinh tú này “chủ yến hưởng ẩm thực” 主宴飨饮食, nhân đó mà có tên.
Trong
tác phẩm văn học, những miêu thuật có liên quan càng thấy nhiều hơn. “Thi tiên”
Lí Bạch 李白có:
Thiên nhược bất ái tửu
Tửu tinh bất tại thiên
天若不爱酒
酒星不在天
(Trời nếu mà không thích rượu
Thì Tửu tinh chẳng ở trên trời)
Khổng
Dung 孔融, một trong Kiến An thất tử 建安七子có:
Thiên thuỳ Tửu tinh chi diệu
Địa liệt Tửu Tuyền chi quận
天垂酒星之耀
地列酒泉之郡
(Trên trời có Tửu tinh chiếu sáng
Dưới đất có quận Tửu Tuyền)
Quỷ tài
Lí Hạ 李贺có:
Long đầu tả tửu yêu Tửu tinh
龙头泻酒邀酒星
(Đầu rồng phun rượu mời Tửu tinh)
Những
thi nhân tài hoa này, ở vào niên đại tuy khác nhau, cá tính tuy khác nhau,
nhưng đều thích rượu. Người Trung Quốc xưa, luôn sùng thượng “ thượng thiên” 上天, từ một người thân là thiên tử của một nước, cho đến
kẻ áo vải không có một tấc sắc trong tay, điển chế tế thiên trang trọng của quốc
gia, cầu “thiên thượng” phù hộ cho giang sơn xã tắc; bách tính hướng đến
“thiên” cầu khấn những điều đơn giản nhất, để cầu mong nguyện vọng trước mắt được thực hiện. Trời được xem là chủ tể của
vạn vật có thể giáng phúc hoạ cho con người, căn thâm đế cố trong tư tưởng của
người Trung Quốc xưa. Điều đó không khó để lí giải cách nói “thượng thiên tạo tửu”
上天造酒:
Thiên hữu Tửu tinh,tửu chi tác dã, kì dữ
thiên địa tịnh hĩ.
天有酒星, 酒之作也, 其与天地并矣.
(Trên trời có Tửu tinh, làm ra rượu, nó sánh cùng trời
đất)
Tuy nhiên, cách nói đó không đủ để tin, chỉ là sự suy đoán của người xưa, nhưng nó lại phản ánh được nét đặc sắc của văn hoá Trung Quốc, thêm nữa nó tiêm nhiễm khoa trương trong tác phẩm văn học, ở trong khoảng trời đất mênh mông, nơi các chòm sao xán lạn, với tình cảm lãng mạn trong tâm hồn khoáng đãng của người xưa…..
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 18/10/2023
Nguồn
TỬU TỤC
酒俗
Tác giả: Từ Cẩn 徐谨
Thiên Tân: Thiên Tân nhân dân xuất bản xã, 2012.