珍珠令
芳樽數飲逍遙夢
南冥望
展翅鳥
長飛雲動
千里萬重高
上青天戲弄
世路崎嶇難太甚
古人意
必知輕重
輕重
碧落晚霞飄
松邊高枕
TRÂN CHÂU LỆNH
Phương tôn sổ ẩm
tiêu dao mộng
Nam minh vọng
Triển xí điểu
Trường phi vân động
Thiên lí vạn trùng
cao
Thướng thanh thiên
hí lộng
Thế lộ khi khu nan
thái thậm
Cổ nhân ý
Tất tri khinh trọng
Khinh trọng
Bích lạc vãn hà
phiêu
Tùng biên cao chẩm
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 15/9/2023
Tiêu
dao 逍遙: Trong Trang Tử 莊子có thiên Tiêu dao du 逍遙遊 :
Bắc minh hữu ngư, kì danh vi côn. Côn chi đại,
bất tri kì kỉ thiên lí dã; hoá nhi vi điểu, kì danh vi bằng. Bằng chi bối, bất
tri kì kỉ thiên lí dã, nộ nhi phi, kì dực nhược thuỳ thiên chi vân. Thị điểu
dã, hải vận tắc tương tỉ vu nam minh. Nam minh giả, thiên trì dã. “Tề hài” giả,
chí quái giả dã. “Hài” chi ngôn viết: “Bằng chi tỉ ư nam minh dã, thuỷ kích tam
thiên lí, đoàn phù dao nhi thướng giả cửu vạn lí, khứ dĩ lục nguyệt tức giả dã.
….
北冥有魚, 其名為鯤. 鯤之大, 不知其幾千里也; 化而為鳥, 其名為鵬. 鵬之背, 不知其幾千里也, 怒而飛, 其翼若垂天之雲. 是鳥也, 海運則將徙於南冥. 南冥者, 天池也. “齊諧” 者, 志怪者也 “諧” 之言曰: “鵬之徙於南冥也, 水擊三千里, 摶扶搖而上者九萬里, 去以六月息者也 …..
(Biển
bắc có con cá, tên của nó là “côn”. Cá côn lớn, không biết đạt đến mấy ngàn dặm;
biến thành chim, tên của nó là “bằng”. Lưng chim bằng không biết rộng đến mấy
ngàn dặm, khi nó vỗ cánh bay, cánh của
nó trải ra như mây bên trời. Con chim đó, khi luồng khí trên biển chuyển động,
nó liền dời đến biển nam. Biển nam là ao trời, “Tề Hài” là bộ sách ghi chép những
chuyện quái lạ. Sách đó có nói, khi chim bằng dời đến biển nam, nó giương cánh
vỗ nước làm sóng nước dâng cao ba ngàn dặm, nó nương theo gió lốc bay lên cao
chín vạn dặm, theo gió tháng Sáu mà rời biển bắc …..)
Bích
lạc 碧落: Đạo giáo gọi tầng trời thứ nhất
ở phương đông có ráng biếc là “bích lạc” 碧落. Về sau “bích lạc” 碧落dùng để phiếm chỉ bầu trời. Bạch
Cư Dị 白居易đời
Đường trong bài Trường hận ca 長恨歌khi thuật lại việc Đường Huyền Tông 唐玄宗sai phương sĩ lên trời cao xuống
đất sâu khổ công tìm Dương Quý Phi 楊貴妃, có viết:
Thượng cùng bích lạc
hạ hoàng tuyền
Lưỡng xứ mang mang
giai bất kiến
上窮碧落下黃泉
兩處茫茫皆不見
(Trên đến tận cùng bích lạc, dưới
xuống tận hoàng tuyền
Nhưng cả hai nơi mênh mông tìm
không thấy)