君不悟
玉液瓊漿靜客延
封姨吹扇弄周邊
溪水近
奏琴絃
夾岸青衣夜不眠
QUÂN BẤT NGỘ
Ngọc dịch quỳnh
tương tĩnh khách diên
Phong di xuy phiến
lộng chu biên
Khê thuỷ cận
Tấu cầm huyền
Giáp ngạn thanh y
dạ bất miên
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 17/9/2023
Tĩnh
khách 靜客: một trong những biệt xưng của
hoa sen.
Phong
di 封姨: một tên gọi khác của gió, cũng
viết là 封夷,
vị thần gió trong truyền thuyết thần thoại Trung Quốc, còn gọi là “Phong gia
di” 封家姨,
“Thập bát di” 十八姨,
“Phong thập bát di” 封十八姨, ta quen gọi là “Dì gió”
Vào
niên hiệu Thiên Bảo 天宝đời Đường, Thôi Huyền Vi 崔玄微 vào một đêm xuân gặp được mấy
người đẹp: người áo xanh là Dương thị 杨氏, người áo trắng là Lí thị 李氏, người áo đỏ là Đào thị 陶氏, người áo lụa đào là tiểu nữ Thạch
Thố Thố 石醋醋cùng
với Phong gia thập bát di 封家十八姨 (dì mười tám nhà họ Phong). Họ Thôi 崔 bảo rót rượu để vui uống, Thập
bát di rót làm vấy bẩn áo của Thố Thố, buổi tiệc không vui giải tán. Đêm hôm
sau, các cô gái lại đến, Thố Thố nói rằng các cô gái đều ở trong vườn, phần nhiều
bị gió dữ quấy nhiễu, cầu xin họ Thôi mỗi năm vào lúc Nguyên đán 元旦treo lá cờ màu hồng ở phía đông
trong vườn, thì có thể tránh được nạn. Lúc bấy giờ Nguyên đán đã qua, nhân đó
xin một buổi sáng sớm nào đó treo cờ. Ngày hôm đó, gió từ hướng đông thổi đến,
làm gãy cây, cát bụi bay mù, vậy mà cây hoa trong vườn đều bất động. Họ Thôi bấy
giờ mới ngộ ra, các cô gái đó đều là hoa tinh, còn Thập bát di là thần gió.
Về
sau trong thơ văn thường “phong di” 封姨 để chỉ gió.
http://xh.5156edu.com/page/z2550m1686j20726.html
“Phong
di” ta thường gọi là “dì gió”, “thập bát di” là “dì mười tám”.
Đêm có ả trăng làm
bạn cũ
Ngày thì dì gió
quét bên giường
(“Hồng Đức quốc âm thi tập”)
Nước non một gánh
nhẹ thay
Lứa vui dì gió bạn
vầy ải trăng
(“Sơ kính tân trang”)