海棠春
升沉世事東流水
林泉寄
煙霞盡美
琴鶴獨逍遙
夜月朝花醉
竹林松下清風裡
不附驥
從容適志
何必用雕床
草席谿邊睡
HẢI ĐƯỜNG XUÂN
Thăng trầm thế sự
đông lưu thuỷ
Lâm tuyền kí
Yên hà tận mĩ
Cầm hạc độc tiêu
dao
Dạ nguyệt triêu hoa tuý
Trúc lâm tùng hạ
thanh phong lí
Bất phụ kí
Thung dung thích
chí
Hà tất dụng điêu
sàng
Thảo tịch khê biên thuỵ
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 25/8/2023
Phụ
kí: Tức “phụ kí
vĩ” 附驥尾
(bám vào đuôi ngựa
kí). “Kí” 驥là
thiên lí mã, loài ruồi nhặng bám vào đuôi ngựa kí, có thể đi được xa ngàn dặm. “Phụ
kí vĩ” dùng để ví một người nào đó dựa vào một người nổi tiếng khác để mình được
nổi tiếng, hoặc dựa vào người có quyền thế để thành danh. “Phụ kí vĩ” cùng được
dùng làm từ khiêm xưng.
Trong
Sử kí – Bá Di liệt truyện 史記 - 伯夷列傳có câu:
Bá Di, Thúc Tề tuy hiền, đắc Phu Tử nhi danh
ích chương. Nhan Uyên tuy đốc học, phụ kí vĩ nhi ích hiển. Nham huyệt chi sĩ,
thủ xả hữu thời nhược thử, loại danh nhân diệt nhi bất xưng, bi phù! Lư hạng
chi nhân, dục để hành lập danh giả, phi phụ thanh vân chi sĩ, ô năng thi vu hậu
thế tai?
伯夷, 叔齊雖賢, 得夫子而益彰. 顏淵雖篤學, 附驥尾而行益顯. 巖穴之士, 趣舍有時若此, 類名堙滅而不稱, 悲夫! 閭巷之人, 欲砥行立名者, 非附青雲之士, 惡能施于後世哉?
(Bá
Di, Thúc Tề tuy là người hiền, nhưng nhân vì được lời tán dương của Phu Tử mà
càng thêm rạng rỡ. Nhan Uyên tuy chuyên tâm hiếu học, cũng chẳng qua bám theo
đuôi ngựa kí (ý nói theo sau Khổng Tử) mà đức hạnh càng hiển lộ. Kẻ sĩ ẩn cư
nơi hang núi, tuy xuất xử hợp thời, nhưng thanh danh bị mai một không được một
ai khen ngợi, buồn thay! Những người ở nơi ngõ ngách, muốn rèn giũa đức hạnh,
kiến lập công danh, nếu không theo kẻ sĩ hiển đạt, thì làm sao có thể lưu danh
hậu thế?)