THÂN AI ĐÀNH TRỌN CHỮ TÒNG (1047)
Chữ tòng: “Tòng” 從cũng đọc là “tùng”, tức theo, thuận theo, thường đi
chung với “tứ đức. “Tam tòng tứ đức” 三從四德 là quy phạm đức hạnh mà phụ nữ phải tuân theo trong xã
hội cổ đại Trung Quốc.
“Tam tòng” 三從 / 三从: được thấy sớm
nhất trong Nghi lễ - Tang phục – Tử Hạ
truyện 仪礼 - 丧服 - 子夏传:
Phụ nhân hữu tam tòng chi nghĩa, vô chuyên dụng
chi đạo, cố vị giá tòng phụ, kí giá tòng phu, phu tử tòng tử.
妇人有三从之义, 无专用之道, 故未嫁从父, 既嫁从夫, 夫死从子.
(Đàn bà
có ba điều phải theo ba, không có lí tự chuyên tự dụng, cho nên lúc chưa lấy chồng
thì nghe theo cha, khi đã lấy chồng thì nghe theo chồng, nếu chồng mất thì nghe
theo con.)
http://ewenyan.com/articles/liyi/14.html
Trong Lễ kí – Giao đặc sinh 禮記 - 郊特生 cũng
có câu:
Phụ nhân, tòng nhân giả dã: Ấu tòng phụ
huynh, giá tòng phu, phu tử tòng tử.
婦人 從人者也: 幼從父兄, 嫁從夫, 夫死從子.
(Đàn bà
là người phải nghe theo đàn ông: lúc còn nhỏ thì nghe theo cha anh, khi lớn lên
lấy chồng thì nghe theo chồng, nếu chồng mất thì nghe theo con.)
(Lễ kí dịch giải禮記譯解: Vương Văn Cẩm
王文錦dịch giải. Bắc Kinh: Trung Hoa thư cục, 2007)
“Tứ đức” 四德: được thấy trong
Thân ai đành
trọn chữ tòng
Suối vàng
tươi mát má hồng lấy thơm
(Nhị độ mai 1047 - 1048)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 09/8/2023