子路治蒲, 请见于孔子曰: “由愿受教于夫子.”
子曰: “蒲其何如?”
对曰: “邑多壮士, 又难治也.”
子曰: “然. 吾语尔: 恭而敬, 可以摄勇; 宽而正, 可以怀强; 爱而恕, 可以容困; 温而断, 可以抑奸. 如此而加之, 则正不难矣.”
(孔子家語 -致思第八)
Tử Lộ trị Bồ, thỉnh kiến
vu Khổng Tử viết: “Do nguyện thụ giáo vu phu tử.”
Tử
viết: “Bồ kì hà như?”
Đối
viết: Ấp đa tráng sĩ, hựu nan trị dã.”
Tử
viết: “Nhiên. Ngô ngứ nhĩ: Cung nhi kính, khả dĩ nhiếp dũng; khoan nhi chính,
khả dĩ hoài cường; ái nhi thứ, khả dĩ dung khốn; ôn nhi đoán, khả dĩ ức gian.
Như thử nhi gia chi, tắc chính bất nan hĩ.”
(Khổng Tử gia ngữ - Trí tư đệ bát)
Tử Lộ trị lí Bồ Thành,
xin bái kiến Khổng Tử, nói rằng: “Do này nguyện nghe những lời chỉ dạy của thầy.”
Khổng Tử hỏi: “Tình hình
đất Bồ như thế nào?”
Tử Lộ đáp rằng: “Trong
thành tráng sĩ nhiều, khó mà trị lí.”
Khổng Tử bảo rằng: “Như thế này. Ta nói cho anh nghe: Khiêm cung và kính trọng, thì có thể khiến những kẻ dũng mãnh kính phục; khoan hậu và chính trực, thì có thể vỗ yên kẻ mạnh; yêu thương và khoan thứ, thì có thể dung nạp kẻ khốn cùng; ôn hoà và quả đoán, thì có thể trấn áp được gian tà. Cách trị lí Bồ Thành như vậy thì không là khó.”
Chú của người
dịch
Khổng Tử gia ngữ 孔子家语: còn gọi là Khổng
thị gia ngữ 孔氏家语, nói tắt là Gia ngữ 家语. Đây là bộ trứ
tác của Nho gia, nguyên bản có 27 quyển, bản hiện nay có 10 quyển, tổng cộng 44
thiên. Khổng Tử gia ngữ ghi lại tư tưởng
cùng ngôn hành của Khổng Tử và môn đệ của Khổng Tử.
Bản Khổng Tử gia ngữ hiện nay gồm 10 quyển,
44 thiên, Vương Túc 王肃 thời Nguỵ chú. Sau sách có phụ thêm bài tự của Vương Túc, và “Hậu tự” 后序.
https://baike.baidu.com/item/%E5%AD%94%E5%AD%90%E5%AE%B6%E8%AF%AD/6656586
Quyển Khổng Tử gia ngữ do Vương Ứng Lân王应麟chủ biên, phần tự của Vương Túc để ở đầu sách và không có phần “Hậu tự”.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 06/5/2023
Nguồn
KHỔNG TỬ GIA NGỮ
孔子家语
Chủ biên: Vương Ứng Lân 王应麟
Trường Xuân . Thời đại văn hoá xuất bản xã, 2003