VỊNH CA THIÊN BẢO CHÚC LỜI NGHIÊU HOA
(346)
Vịnh ca Thiên bảo
Thiên bảo 天保: Tên một bài
thơ ở phần Tiểu nhã 小雅trong Kinh Thi.
Bài thơ là lời của đại thần chúc phúc vị quân chủ, cầu mong trời cao bảo hộ được
an định vững bền. Toàn bài có 6 chương, mỗi chương 6 câu.
Ở
chương 3 viết rằng:
Thiên bảo định nhĩ. Dĩ mạc bất hưng. Như sơn
như phụ. Như cương như lăng. Như xuyên chi phương chí. Dĩ mạc bất tăng.
千保定爾. 以莫不興. 如山如阜. 如岡如陵. 如川之方至. 以莫不增.
(Trời bảo
hộ ngài an định. Không có gì việc gì là không hưng thịnh. Phúc nhiều như núi
như gò. To lớn như gò như lăng. Như nước
sông cuồn cuộn. Không có phúc trạch gì là không tăng).
Và ở
chương 6:
Như nguyệt chi hằng. Như nhật chi thăng. Như
如月之恆如日之升如南山之壽不騫不崩如松柏之茂無不爾或承
(Phúc
trạch của ngài giống như trăng đang tròn. Như mặt trời đang lên dần chiếu sáng.
Như núi
(“Thi
kinh” 詩經 – bạch thoại tân giải: Đài Loan - Trí Dương xuất bản
xã ấn hành, 2004)
Chúc lời Nghiêu Hoa: Tức “Hoa Phong tam
chúc” 华封三祝.
Hoa 华: Một địa danh cổ. Phong 封: tức Phong nhân, tên chức quan cổ, coi giữ phong
cương. Tam chúc 三祝: tức ba lời
chúc nguyện: chúc thọ, chúc phú, chúc nhiều con trai. Phong nhân đất hoa dâng
ba lời chúc nguyện tốt đẹp lên Đường Nghiêu 唐尧.
Điển xuất từ Trang Tử - Thiên địa 庄子 - 天地.
Nghiêu quan hồ Hoa, Hoa Phong nhân viết:
‘Hi. Thánh nhân. Thỉnh chúc thánh nhân, sử thánh nhân thọ’. Nghiêu viết: ‘Từ’.
‘Sử thánh nhân phú’. Nghiêu viết: ‘Từ’. ‘Sử thánh nhân đa nam tử’. Nghiêu viết:
‘Từ’. Phong nhân viết: ‘Thọ, phú, đa nam tử, nhân chi sở dục dã, nhữ độc bất dục,
hà da?’ Nghiêu viết: ‘Đa nam tử tắc đa cụ, phú tắc đa sự, thọ tắc đa nhục. Thị
tam giả phi sở dĩ dưỡng đức giả, cố từ.’
尧观乎华, 华封人曰: ‘嘻, 圣人. 请祝圣人, 使圣人寿’. 尧曰: ‘辞’. ‘使圣人富’. 尧曰: ‘辞’. ‘使圣人多男子’. 尧曰: ‘辞’. 封人曰: ‘寿, 富, 多男子, 人之所欲也, 女独不欲, 何邪?’ 尧曰: ‘多男子则多惧, 富则多事, 寿则多辱. 是三者非所以养德也, 故辞’.
(Đường
Nghiêu tuần du Hoa châu, Phong nhân Hoa châu nói rằng: ‘Ôi, đó chẳng phải là
thánh nhân sao? Xin chúc ngài được trường thọ’. Đường Nghiêu nói rằng: ‘Xin từ
chối’. ‘Xin chúc ngài được giàu có’. Đường Nghiêu nói rằng: ‘Xin từ chối’. ‘Xin
chúc ngài có được nhiều con trai’. Đường Nghiêu nói rằng: ‘Xin từ chối’. Phong
nhân nói: ‘Trường thọ, giàu có, được nhiều con trai là ba điều mà người người đều
mong muốn, riêng ngài lại không muốn, là vì sao?’ Đường Nghiêu đáp rằng: ‘Nhiều
con trai sẽ khiến tăng thêm nỗi lo sợ, giàu có sẽ rước nhiều hoạ hoạn, trường
thọ sẽ sẽ chịu nhiều khuất nhục. Ba điều đó đều không phải là để nuôi dưỡng đức
hạnh, cho nên ta từ chối’.)
https://baike.baidu.com/item/%E5%8D%8E%E5%B0%81%E4%B8%89%E7%A5%9D/2780962
Người đời sau dùng “Hoa Phong tam chúc” 华封三祝 làm lời chúc nguyện.
Vóc đề chữ gấm
thêu bài
Vịnh ca Thiên
bảo chúc lời Nghiêu hoa
(Nhị độ mai 345 - 346)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 14/3/2023