心随境迁好安身
闹里有钱, 静处安身
来如风雨, 去似微尘
长江后浪推前浪, 世上新人赶旧人
近水楼台先得月, 向阳花木早逢春
(清.周希陶: 增广贤文)
Phiên âm
TÂM
TUỲ CẢNH THIÊN HẢO AN THÂN
Náo lí hữu tiền, tĩnh xứ an thân
Lai như phong vũ, khứ tự vi trần
Trường giang hậu lãng thôi tiền lãng, thế
thượng tân nhân cản cựu nhân
Cận thuỷ lâu đài tiên đắc nguyệt, hương
dương hoa mộc tảo phùng xuân
(Thanh . Chu Hi Đào: Tăng quảng hiền văn)
Chú thích
1- Tân nhân 新人: Chỉ người ưu tú thuộc lớp sau.
Dịch nghĩa
TÂM DỜI THEO CẢNH ĐƯỢC AN THÂN
Chốn phồn hoa náo nhiệt có thể kiếm được tiền; nơi xa xôi u tĩnh được
an thân.
Khi đến
mãnh liệt như gió bão; lúc đi lặng lẽ như bụi trần.
Trường
giang, sóng đợt sau xô sóng đợt trước; trên đời, lớp người mới vượt hơn lớp người
xưa.
Lâu đài gần nơi sông nước sẽ thấy ánh trăng trong nước trước tiên nhất, hoa mộc hướng về phía ánh sáng mặt trời sẽ đâm chồi như gặp được mùa xuân sớm nhất.
Phân tích và
bình luận
Chốn phồn
hoa náo nhiệt thích hợp cho sự phát triển, nơi xa xôi u tĩnh thích hợp cho cuộc
sống. Nhân đó, người ta lúc tuổi trẻ thường chọn chốn đo thị phồn hoa để mưu
sinh, nơi càng đông người càng dễ tích luỹ tài phú; bận rộn trong cuộc sống là
sự chứng minh giá trị bản thân; nhưng đến lúc lá rụng về cội, sẽ chọn những nơi
thích nghi với cuộc sống để di dưỡng những năm tháng tuổi già, cuộc sống cần sự
trầm tĩnh mới có thể thưởng thức được hương vị chân thật. Do đó, hoàn cảnh là
thứ rất quan trọng, nó có thể thay đổi cảnh ngộ nhân sinh và quỹ đạo cuộc sống.
Giống như “Cận thuỷ lâu đài tiên đắc nguyệt, hướng dương hoa mộc tảo phùng
xuân”, điều kiện có lợi sẽ tăng thêm sự thành công. Tuy thành công đến từ sự nỗ
lực của bản thân, nhưng hoàn cảnh vẫn có ảnh hưởng thậm chí làm thay đổi kết quả
của sự nỗ lực. Con người là một loại sinh vật hướng đến ánh sáng rất mạnh, có
thần kinh mẫn cảm trong việc xu lợi tị hại, nơi nào thích hợp cho sự sinh tồn
đương nhiên sẽ hướng đến nơi đó.
Còn như
con người sau khi tuổi trẻ qua đi, quay về nơi bình đạm, cần phải giữ một tâm
thái như thế nào đó, như có sự chuẩn bị tâm lí trước. Người ta không thể luôn ở
mãi nơi đầu sóng ngọn gió, một ngày nào đó thời đại huy hoàng qua đi, đời người
cần đối mặt với kết cục gió yên sóng lặng, sự việc đã định. Có một số người vui
vẻ tiếp nhận cuộc sống bình đạm, đem những điều hay lưu lại cho lớp hậu bối; có
một số người không chịu đối diện với hiện thực, cứ khổ sở giày vò, kết quả vẫn
không có cách nào xoay chuyển. Thịnh suy vốn là quy luật hết sức tự nhiên, điều
mà không tự nhiên là tâm thái của con người. Nếu trong chốn phồn hoa mà có thể
giữ được tâm bình thường, thế thì sau khi phồn hoa qua đi, anh chí ít vẫn có thể
hưởng thụ cuộc sống và hồi ức. Nếu quá chấp trước, thế thì sau khi phồn hoa qua
đi, anh chỉ có thể đối mặt với sự cô tịch và thất ý. Nếu có tâm cảnh “Náo lí hữu
tiền, tĩnh xứ an thân”, thế thì bất luận hoàn cảnh thay đổi như thế nào, vẫn có
thể tìm được điều
thú vị trong sinh mệnh.
Con người trong xã hội ở vào vị trí khác nhau, cơ hội gặp được của mỗi người cũng khác nhau. Đối với người ở vào vị trí ưu việt, càng dễ có được cơ hội tốt, giống như lâu đài gần nơi sông nước có thể thấy được ánh trăng trong nước trước tiên nhất.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 01/01/2023
Nguồn
TĂNG QUẢNG HIỀN VĂN
增广贤文
Thanh . Chu Hi Đào 周希陶 tu đính
Nam Kinh: Giang Tô Phụng Hoàng mĩ
thuật xuất bản xã. 2015