THIÊN ĐẦU QUẤT NÔ
千头桔奴
Nghìn cây quất
Giải thích: Chỉ cây quất. Ví gia sản đơn sơ
nhưng có thể duy trì sinh kế.
Xuất xứ: Tấn . Trần Thọ: Tam quốc chí – Ngô thư – Tôn Hưu truyện 三国志 - 吴书 - 孙休传
Thời
Tam Quốc, Lí Hành 李衡
- Thái thú Đan Dương 丹阳ở Đông Ngô rất được Tôn Quyền 孙权ngưỡng mộ. Đương thời, người con
thứ sáu của Tôn Quyền là Lang Da Vương Tôn Hưu 琅玡王孙休 cư trú tại Đan Dương. Tôn Hưu cậy
mình là một vương gia, thường làm những việc vi phạm pháp kỉ. Lí Hành không hề
khách sáo, cần trừng phạt Tôn Hưu. Sau khi Tôn Quyền mất được 6 năm, Tôn Hưu
làm hoàng đế, ông không hề báo thù Lí Hành, ngược lại cho rằng Lí Hành là viên
quan luôn tận trung, liền gia phong ông làm Trấn viễn Tướng quân 镇远将军.
Lí
Hành trước sau không nhận hối lộ, chỉ dựa vào bổng lộc của mình để duy trì cuộc
sống của cả nhà. Lí Hành nhìn thấy trong nhà không có tích góp gì, lo rằng
tương lai sau khi mình qua đời, sinh kế của cả nhà khó mà duy trì. Thế là ông
bí mật phái 10 hộ tá điền đến Tỉ Châu 汜州 ở Long Dương龙阳 quận Vũ Lăng 武陵cư trú nơi đó, mua một số khoảnh đất, trồng hơn 1000 cây quất.
Trước
khi mất, Lí Hành nói với các con:
-
Mẹ của con phản đối cha trị lí gia nghiệp,
cho nên trong nhà nghèo như thế này. Nhưng, cha đã tự mình âm thầm trồng ngàn
cây quất nô ở Tỉ Châu Long Dương. Có những cây quất nô 桔奴 (1)
này, các con sau này sẽ không thiếu cái ăn cái mặc.
Các
con ông không biết quất nô là thứ gì, chưa hỏi rõ thì Lí Hành đã qua đời. Sau
khi lo xong tang sự, các con ông đem di ngôn nói lại với mẹ, Người mẹ nói rằng:
-
Đó là những cây quất ngọt mà cha các con
phái người trồng. Bảy tám năm trước, mẹ từng phát hiện có hơn 10 hộ tá điền đột
nhiên không thấy. Hiện nghĩ lại, nhất định là cha các con phái họ đến Tỉ Châu ở
Long Dương trồng.
Do bởi Lí Hành để lại cho vợ và các con ngàn cây quất, sau khi Lí Hành mất, vợ và các con của ông tránh được cái đói cái rét, đồng thời ngày một giàu lên.
Chú
của người dịch
1- Quất nô 桔奴: Một tên gọi khác của cây quất (quýt).
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 30/9/2022
Nguyên tác Trung văn
THIÊN ĐẦU QUẤT NÔ
千头桔奴
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004