MẶN TÌNH TRĂNG GIÓ, NHẠT TÌNH LỬA HƯƠNG (364)
Trăng
gió: tức “phong nguyệt” 风月. Trong văn học cổ
Trung Quốc, “phong nguyệt” ngoài ý nghĩa chỉ cảnh sắc tươi đẹp, trăng thanh gió
mát ra, còn được mượn dùng để chỉ tình ái của đôi thanh niên nam nữ, hoặc chỉ sự
phong lưu phóng đãng.
Vi Trang 韦庄 thời vãn Đường ở
bài Cổ li biệt 古离别viết rằng:
Nhất sinh phong nguyệt cung trù trướng
Đáo xứ yên hoa hận biệt li
Chỉ cánh đa tình hà hảo xứ
Thiếu niên trường bão thiếu niên bi
一生风月供惆怅
到处烟花恨别离
止竟多情何好处
少年长抱少年悲
(Một đời trăng gió luôn buồn
thương rầu rỉ
Yên hoa khắp chốn hận nỗi biệt
li
Đa tình rốt cuộc là nơi nào có
thể dừng chân lại
Thiếu niên luôn ôm mãi nỗi đau
buồn niên thiếu)
https://so.gushiwen.cn/shiwenv_bf7a26b30d83.aspx
Lửa hương: Tức “Hương hoả” 香火hương
và đèn. Thành ngữ Trung Quốc có câu “Hương hoả nhân duyên” 香火因缘, “hương hoả” 香火tức
hương đèn dùng để kính thần thờ Phật, “nhân duyên” 因缘 từ nhà Phật tức
duyên phận. Thời cổ, lúc kết minh phải lập hương án đốt đèn thắp hương, hướng đến
thần mà thề nguyền, nhân đó trong Phật giáo xưng đây đó ý chí hợp nhau là
“Hương hoả nhân duyên”.
“Hương hoả nhân duyên” vốn có xuất
xứ từ Bắc sử - Lục Pháp Hoà truyện 北史 - 陆法和传:
Lục Pháp Hoà 陆法和người Bắc Tề, giỏi
đạo thuật, có thể biết được tương lai. Ông ẩn cư ở Bách Lí châu 百里州 Giang
Lăng 江陵 (nay
là Giang Lăng 江陵 Hồ Bắc 湖北). Lúc loạn Hầu Cảnh
侯景, ông giúp Lương Tương Đông Vương 梁湘东王(tức Lương Nguyên Đế - ND) đánh bại bộ hạ của Hầu Cảnh
là Thẩm Ước 沈约. Lương Nguyên Đế 梁元帝 nhậm mệnh ông
là Đô đốc Dĩnh Châu Thứ sử 都都督郢州刺史, bộ hạ có đến
mấy ngàn người. Sau khi Nguyên Đế bị diệt, Lục Pháp Hoà ở vào triều Tề, hiệu là Kinh Sơn Cư Sĩ 荆山居士. Ông tuy thân thể không bệnh tật, những nói với đệ tử
thời kì qua đời của mình, đến lúc đó quả nhiên ông mất.
Thời Lương Nguyên Đế, Lục Pháp Hoà tại Giang Hạ 江夏 (nay
là Vân Mộng 云梦Hồ Bắc 湖北) chiêu binh đóng
thuyền, định công hạ Tương Dương 襄阳 (nay là Tương Phàn 襄樊 Hồ Bắc 湖北), tiến vào Vũ Quan 武关 (nay là phía
đông nam Đan Phượng 丹凤Thiểm Tây 陕西). Lương Nguyên Đế
sai người đến ngăn cản. Lục Pháp Hoà nói rằng:
Pháp Hoà thị cầu Phật chi nhân, thượng bất
hi Thích Phạn Thiên Vương toạ xứ, khởi quy vương vị? Đản ư Không Vương Phật sở,
dữ chủ thượng hữu hương hoả nhân duyên, thả chủ thượng ưng hữu báo chí, cố cứu
viện nhĩ.
法和是求佛之人, 尚不希释梵天王坐处, 岂规王位? 但于空王佛所与主上有香火因缘, 见主上应有报至, 故救援耳.
(Tôi là người cầu Phật, chưa từng muốn truy cầu đến chỗ của Phạm Thiên Vương, sao lại định ngồi vào vương vị? Chỉ là ở chốn Không Vương Phật đã có duyên phận kiếp trước với chúa thượng. Nay thấy tai hoạ sắp đến với chúa thượng nên đến giúp thôi.)
http://www.guoxuemi.com/diangu/1148lwlg/
Theo ý riêng, với “hương hoả nhân duyên” thì “nhân duyên” 因缘 ở đây vốn từ nhà Phật chỉ duyên phận, nhưng nhân vì 因缘 (nhân duyên) đồng âm với 姻缘 (nhân duyên) chỉ duyên vợ chồng, nên người đời thường dùng “hương hoả nhân duyên” để ví duyên nợ vợ chồng.
Dám đâu học thói yến oanh
Mặn tình trăng gió, nhạt tình lửa hương
(Bích Câu kì ngộ: 363 - 364)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 30/8/2022