TRUY TÌM CHI TIẾT LỊCH SỬ
Tư Mã
Thiên 司马迁 đến nơi
ở cũ và di chỉ gần đó để tham quan, nhiều lần nghe Tào ông nói về lịch sử nơi
đây, hiểu được nhiều về câu chuyện và chi tiết.
Nghe
nói Lưu Bang 刘邦 bại
trận, quân Sở đuổi theo, để chạy được nhanh, ông ta mấy lần đẩy con trai là Lưu
Doanh 刘盈 và
con gái là Lỗ Nguyên 鲁元 xuống xe, chỉ muốn bảo toàn bản thân mình. Phụ thân của
Lưu Bang bị Hạng Vũ 项羽 bắt đi, Hạng Vũ lấy việc đó mà ép Lưu Bang,
Lưu Bang nói với Hạng Vũ rằng:
- Tôi với ông bái qua làm huynh đệ, phụ thân của
tôi cũng chính là phụ thân của ông, nếu như ông muốn đem phụ thân của tôi nấu
thành canh, thì cũng cho tôi xin một bát.
Tào ông
còn kể nhiều câu chuyện về Hạng Vũ. Hạng Vũ nhỏ hơn Lưu Bang 20 tuổi, xuất thân
từ gia tộc tướng quân của nước Sở, dũng mãnh không ai bì. Khi quyết chiến cùng
quân Tần, Hạng Vũ đã đập vỡ nồi đâm lủng thuyền tỏ ý quyết tâm, và đã giành được
thắng lợi ở trận chiến Cự Lộc. Khi các chư hầu đến yết kiến, người người đều
kính sợ ông, không dám ngẩng đầu lên nhìn.
Hạng Vũ
và Lưu Bang trạnh đoạt thiên hạ, đánh thắng nhiều trận. Nhưng, Hạng Vũ lại
không có mưu sâu tính toán như Lưu Bang. Hạng Vũ ngang tàng bạo ngược, bảo thủ
cố chấp, không chịu được sự sỉ nhục, nghe không được ý kiến bất đồng, rất dễ bị
mắc bẫy. Những tật này dẫn đến thất bại cuối cùng của ông. Đáng buồn là ông đến
lúc chết cũng không hiểu rõ.
Trận
chiến Cai Hạ 垓下, toàn quân Hạng Vũ bị diệt, bên cạnh chỉ còn sót lại
32 người. Ông biết mĩnh đã không còn cách nào để xoay chuyển thời cuộc, đối với
những người đi theo không chịu rời đi ông nói rằng:
- Ta dẫn binh 8 năm nay, đánh qua hơn 70 trận,
chưa hề thất bại, nay đến nước này, hoàn toàn không phải là ta vô năng, mà là
ông trời muốn diệt ta …..
Để chứng
minh điều đó, ông giục ngựa xông đến trùng vây của quân địch, chém chết một tướng
lĩnh quân Hán và mấy trăm sĩ binh. Cuối cùng, trong vòng vây trùng trùng, Hạng
Vũ bị bức phải đến đình Ô Giang 乌江bên bờ tây Trường
giang 长江. Lão đình trưởng đình Ô Giang khuyên Hạng Vũ vượt
sông đào thoát, sau này sẽ chỉnh đốn lại cờ trống. Hạng Vũ tạ tuyệt, đem chiến
mã tặng cho lão đình trưởng, ngậm ngùi nói rằng:
- Trời muốn diệt ta, có thể trốn chỗ nào được
đây! Năm đó ta từ bờ đối diện dẫn 8000 con em đến, nay chỉ còn sót lại mỗi mình
ta! Ta còn mặt mũi nào gặp phụ lão Giang Đông nữa …..
Hạng Vũ
rút kiếm, thung dung tự sát, lúc chết chỉ mới 31 tuổi …..
Tư Mã
Thiên nghe qua, cảm động muôn phần: Người của quê hương Lưu Bang mà đối với Hạng
Vũ tôn kính như vậy, thế thì Hạng Vũ quả thực là một anh hùng hào kiệt. Ông
dùng bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ tiến hành so sánh Hạng Vũ với Lưu Bang gian
trá quỷ kế, Hạng Vũ sống oanh oanh liệt liệt, chết cũng kinh thiên động địa.
Về sau,
khi Tư Mã Thiên viết Thái Sử Công thư 太史公书, xem Hạng Vũ
như các đế vương khác, đưa vào “bản kỉ” 本纪,
để bày tỏ sự coi trọng và lòng tôn kính đối với Hạng Vũ. Trong Hạng Vũ bản kỉ 项羽本纪, đối với sự tích của Hạng Vũ, Tư Mã Thiên đã
giới thiệu một cách tường tận, đối với kết cục cuối cùng của Hạng Vũ bày tỏ sự
đồng tình và thương tiếc một cách sâu sắc. Còn trong Cao Tổ bản kỉ 高祖本纪, Tư Mã Thiên đã không nể tình vạch rõ con người Lưu
Bang và gia đình. Lấy thái độ đó đối đãi với kẻ thống trị đương triều là điều
mà chưa có một sử học gia lịch sử nào cả gan làm qua ….
Tư Mã
Thiên tại huyện Bái 沛 thu
tập được nhiều dật sự và chi tiết liên quan đến cuộc tranh hùng Lưu Hạng, sau
đó Tư Mã Thiên chuyển đến Đại Lương 大梁 (nay là Khai Phong 开封
Hà Nam 河南), tưởng niệm chiến trường xưa nơi mà hai nước Tần Nguỵ
quyết chiến.
Sau khi
qua Đại Lương, Tư Mã Thiên men theo Hoàng hà 黄河trực
tiếp về Trường An 长安, kết thúc cuộc lữ hành trường đồ này.
Lần mạn du này của Tư Mã Thiên là hành động vĩ đại mà trước đây chưa từng có. Ông du lịch khắp vạn lí sơn hà của tổ quốc, nhìn thấy được phong tục nhân văn khác nhau của các nơi, cũng khảo sát được di tích thẳng cảnh, biết được rất nhiều dật sự về nhân vật lịch sử, tầm nhìn được mở rộng.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 12/5/2022
Nguồn
TƯ MÃ THIÊN
司马迁
Tác giả: Đặng
Tương Tử 邓湘子
Triết Giang thiếu niên nhi đồng xuất bản xã, 2006.