Dịch thuật: Quá trình tiêu vong của dân tộc Bách Việt trong lịch sử (kì 2)

 

QUÁ TRÌNH TIÊU VONG CỦA DÂN TỘC BÁCH VIỆT

TRONG LỊCH SỬ

(kì 2)

(Tưởng Bỉnh Chiêu 蒋炳钊)

          Câu Ngô 句吴: Cũng gọi là  ? (*) (Công ?), 攻吴 (Công Ngô), (Ngô). Trong Sử kí – Ngô Thái Bá thế gia 史记 - 吴太伯世家 có nói:

Thái Bá chi bôn Kinh man, tự hiệu Câu Ngô

太伯之犇荆蛮, 自号句吴

(Thái Bá chạy đến vùng Kinh man, tự đặt hiệu là Câu Ngô)

          Nhan Sư Cổ 颜师古 khi chú đã dẫn lời trong Hán thư – Địa lí chí 汉书 - 地理志:

          句吴” viết: “ âm , di tục ngữ chi phát thanh dã, diệc do Việt vi Vu Việt dã.”

          句吴: “句音钩, 夷俗语之发声也, 亦犹越为于越也.”

          (“句吴” là: “ âm đọc là (câu), là phát âm của tộc di, cũng giống như Việt là Vu Việt vậy)

          Khu vực cư trú của Câu Ngô 句吴, phía đông đến biển, ở lẫn lộn với Việt  tộc tại đông nam Thái hồ 太湖; phia nam đến bờ nam thượng du sông Tân An 新安; phía tây đến Bành Lãi 彭蠡, lân cận với Sở; phía bắc lấy Trường Giang  长江 làm ranh giới, cách sông đối diện với Hoài Di 淮夷ở phía nam. Phạm vi địa vực đại để tương đương với một bộ phận khu  vực Tô nam 苏南, Hoãn nam 皖南 và phía bắc Chiết Giang 浙江hiện nay (1). Cuối thời Xuân Thu, quật khởi tại hạ du Trường Giang, từng tham gia vào cuộc đấu tranh tranh bá toàn quốc. Trong số các dân tộc ở phương nam đương thời, thế lực của Sở và Ngô là lớn nhất, thế là hai thế lực lớn đó tương tranh, từng phát sinh qua nhiều lần chiến tranh. Năm 506 trước công nguyên, từng đánh vào Sở đô (tức nay là vùng Kỉ Nam 纪南 Giang Lăng 江陵 Hồ Bắc 湖北). Năm 496 trước công nguyên, lại đánh Việt, quân Ngô thắng, Vương bị thương và chết, con là Phù Sai 夫差 lập. Và năm 494 trước công nguyên (năm thứ 2 Phù Sai lên ngôi) xuất binh phạt Việt, Việt bại. Vu Việt 于越 làm thuộc quốc của Câu Ngô. Về sau trước sau lại công Tề, phạt Lỗ, trong nhất thời uy danh khắp cả khu vực Hoa đông. Chính vào lúc nước Ngô tứ diện xuất kích, Việt Vương Câu Tiễn 勾践 thừa lúc nước Ngô trong nước trống không, đã rửa mối nhục Cối Kê 会稽. Năm 475 trước công nguyên, đem binh đánh bại nước Ngô, qua hai năm lại xuất binh phạt Ngô. Năm 473 trước công nguyên, quân Ngô đại bại, Phù Sai tự sát. Ngô bị Việt diệt, làm phụ dung của nước Việt.

          Vu Việt 于越: Cũng gọi là Đại Việt 大越 và Nội Việt 内越. Khu vực cư trú, theo Quốc ngữ - Việt ngữ 国语 - 越语:

          Phía nam đến Câu Ngô 句吴 (lấy thành phố Chư诸暨 của Chiết Giang 浙江), phía bắc đến Ngự Nhi 御儿 (nay là huyện Gia Hưng 嘉兴), phía đông đến  Ngân (nay là huyện Ngân ), phía tây đến Cô Miệt 姑蔑 (nay là Thái hồ 太湖.)

          Lại theo Viện bảo tàng tỉnh Chiết Giang đối với những nghiên cứu về di chi đồ gốm có hoa văn của tỉnh này, khu vực phân ra làm 4 hệ thống là bình nguyên Hàng Gia Hồ 杭嘉湖, bình nguyên Ninh Thiệu 宁绍, vùng Khâu Lăng 丘陵 Kim Cù 金衢 và thuỷ hệ Âu Giang 瓯江. Trừ diện mạo văn hoá thuỷ hệ Âu Giang tương tự với Phúc Kiến ra, tổng đặc trưng của ba khu vực kia là tiếp cận nhau. Từ tư liệu khảo cổ và những ghi chép trong văn hiến, khu vực phân bố của Vu Việt là lấy Thiệu Hưng, Chiết Giang làm trung tâm, bao gồm có vùng bình nguyên Ninh Thiệu, bình nguyên Hàng Gia Hồ, và vùng Khâu Lăng Kim Cù. Sau khi Việt diệt Ngô, phạm vi thế lực của nó còn mở rộng đến đại bộ phận khu vực nguyên của Câu Ngô.

          Vu Việt 于越 cuối thời Xuân Thu sau khi quật khởi, từng liên minh với Sở chế ngự Ngô. Đến thời Doãn Thường 允常, giao tranh với Ngô, Doãn Thường chết, con là Câu Tiễn 勾践lập, lại giao tranh với Ngô, bị Ngô Vương Phù Sai 吴王夫差 đánh bại, trở thành phụ dung của nước Ngô. Câu Tiễn thờ Ngô 3 năm, sau khi về nước, nằm gai nếm mật, phát phẫn đồ cường, sau lại diệt Ngô, xưng bá, dời đô đến Lang Da 琅琊. Thời Việt Vương Chu Câu 越王朱句 tại vị, trước sau diệt Đằng , diệt Đàm , sau kế tục nước Ngô trở thành cường quốc ở phía đông nam. Đến thời Việt Vương Ế 越王翳, từ Lang Da 琅琊dời đô đến Ngô (nay là Tô Châu 苏州). Tiếp đó phát sinh ba đời quân vương tàn sát lẫn nhau, quốc lực từ mạnh xuống yếu. Đến thời Vô Cương 无疆, hưng binh phạt Sở, kết quả bị Sở đánh bại. Năm 334 trước công nguyên, Sở Uy Vương 楚威王 đem binh phạt Việt, giết vương Vô Cương, chiếm hết đất cũ của Ngô đến Chiết Giang. Tần Thuỷ Hoàng 秦始皇 thống nhất lục quốc, lại diệt Sở. Năm 223 trước công nguyên, Tần Thuỷ Hoàng phái Vương Tiễn 王翦 “bình định vùng đất phía nam Kinh Giang 荆江, khiến Việt Vương đầu hàng, thiết lập quận Cối Kê 会稽(2). Khu vực Ngô Việt được đặt dưới sự thống trị trực tiếp quận huyện phong kiến của vương triều Tần, là nước bị diệt sớm nhất trong dân tộc Bách Việt và là dân tộc bị nhập vào sự thống trị của vương triều trung ương sớm nhất. ….. (còn tiếp)

Chú của nguyên tác

1- Lưu Hoà Huệ 刘和惠: Kinh Nam khảo 荆南考, Văn vật tập san 文物集刊, đệ 3 kì.

2- Sử kí – Tần Thuỷ Hoàng bản kỉ 史记 - 秦始皇本纪

Chú của người dịch

*- Ở đây là chữ gồm bên trái là chữ , bên phải là chữ , không biết âm Hán Việt đọc là gì.

                                                            Huỳnh Chương Hưng

                                                            Quy Nhơn 03/4/2022

Nguồn

BÁCH VIỆT SỬ LUẬN TẬP

百越史论集

Chủ biên: Vương Ý Chi  王懿之, Lí Cảnh Dục 李景煜

Vân Nam Dân tộc xuất bản xã, 1989

Previous Post Next Post