KHÔNG THÁN TỨC, LÃNG TƯ TA (392)
空嘆息, 浪咨嗟
Than thở mãi, thở than hoài
Thán tức 嘆息/叹息: Than thở.
Lí Kì 李頎thời
Đường ở bài Tống Trần Chương Phủ 送陈章甫viết rằng:
Tứ nguyệt nam phong đại mạch hoàng. Tảo hoa
vị lạc đồng âm trường. Thanh sơn triêu biệt mộ hoàn kiến. Tê mã xuất môn tư cựu
hương. Trần Hầu lập thân hà thản đãng. Cù tu hổ mi nhưng đại tảng. Phúc trung
trữ thư nhất vạn quyển. Bất khẳng đê đầu tại thảo mãng. Đông môn cô tửu ấm ngã
tào. Tâm khinh vạn sự như hồng mao. Tuý ngoạ bất tri bạch nhật mộ. Hữu thời
không vọng cô vân cao. Trường Hà lãng đầu liên thiên hắc. Tân khẩu đình chu độ
bất đắc. Trịnh quốc du nhân vị cập gia. Lạc Dương hành tử không thán tức. Văn đạo
cố lâm tương thức đa. Bãi quan tạc nhật kim như hà.
四月南风大麦黄. 枣花未落桐阴长. 青山朝别暮还见. 嘶马出门思旧乡. 陈侯立身何坦荡. 虬须虎眉仍大颡. 腹中贮书一万卷. 不肯低头在草莽. 东门酤酒饮我曹. 心轻万事如鸿毛. 醉卧不知白日暮. 有时空望孤云高. 长河浪头连天黑. 津口停舟渡不得. 郑国游人未及家. 洛阳行子空叹息. 闻道故林相识多. 罢官昨日今如何.
(Tháng
Tư gió nam thổi đến, đại mạch đã trổ sắc vàng. Hoa táo chưa rụng mà bóng của ngô đồng đã che mát bên đường.
Sáng sớm từ biệt núi xanh ra đi, chiều tối lại gặp. Ra khỏi cửa nghe tiếng ngựa
hí khiến lòng tưởng nhớ đến cố hương. Trần Hầu lập thân xử thế thẳng thắn vô tư.
Râu cù mày cọp, với vầng trán rộng nghi biểu đường đường. Trong bụng chứa cả vạn
quyển sách, học vấn ông tinh thâm. Sao lại có thể chịu vùi đầu trong đám cỏ.
Mua rượu cửa phía đông thành cùng uống với chúng tôi. Tấm lòng ông rộng rãi xem
mọi việc nhẹ như lông hồng. Uống say nằm ngủ không biết trời đã xế chiều. Có
lúc một mình ông ngóng nhìn đám mây lẻ loi. Hiện Hoàng hà đầu sóng sắc đen kéo
đến chân trời. Nơi bến đò thuyền phải dừng lại không thể qua. Ông là du nhân nước
Trịnh chưa thể về nhà. Còn tôi là hành nhân chốn Lạc Dương cất tiếng thở than.
Nghe nói bạn cũ của ông chốn quê nhà rất đông. Bãi quan trở về họ sẽ nhìn ông
như thế nào?)
https://so.gushiwen.cn/mingju/juv_6e869ae27f5f.aspx
Tư ta 咨嗟: Tán thán ngợi khen, và cũng có nghĩa thở than.
Ngu Trù
虞俦thời Tống ở bài Tây
quy hữu kì hỉ nhi phục tác 西归有期喜而复作 đã viết:
Lãn vu trần thổ đạp Kinh hoa. Trương Hàn tây
phong cửu ức gia. Giang thượng ngư phì ưng khả quái. Điền gia tửu thục vị dung
xa. Cuồng tung phiếm phiếm hồn do ngạnh. Bệnh nhãn hôn hôn chỉ tục hoa. Vị báo
vương tôn tảo quy hĩ. Mạc bằng phương thảo lãng tư ta.
懒于尘土踏京华. 张翰西风久忆家. 江上鱼肥应可脍. 田家酒熟未容赊. 狂踪泛浑犹梗. 病眼昏昏只俗花. 为报王孙早归矣. 莫凭芳草浪咨嗟.
(Lười
bước chân đến kinh đô đầy bụi. Gió thu thổi đến khiến nhớ quê nhà giống như Trương
Hàn thời Tấn. Cá trên sông đã béo có thể làm món chả. Rượu nhà nông ủ đã chín
nhưng chưa bán chịu. Dấu chân phiếm du hãy còn trở ngại. Bệnh mắt mờ mờ chỉ quen
thấy hoa. Báo với vương tôn hãy sớm quay về nhà. Chớ theo cỏ thơm mà cất tiếng
ngợi ca.)
https://www.gushiju.net/ju/1997865
Câu 392, bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của Đoàn Thị Điểm không có câu tương ứng.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 15/02/2022