MÃ THỦ THỊ CHIÊM
马首是瞻
NHÌN THEO ĐẦU NGỰA MÀ HÀNH ĐỘNG
Giải
thích: Nguyên
chỉ lúc tác chiến, sĩ tốt nhìn xem đầu ngựa của chủ tướng mà hành sự. Sau dùng
để ví phục tùng chỉ huy hoặc dựa vào một người nào đó
Xuất xứ: Xuân Thu . Tả Khâu Minh 左丘明: Tả truyện – Tương Công thập tứ niên 左传 - 襄公十四年.
Năm
559 trước công nguyên, Tấn Điệu Công 晋悼公 liên hợp với 12 nước chư hầu công phạt nước Tần. Người chỉ
huy liên quân là Đại tướng Tuân Yển 荀偃 nước Tấn. Liên quân đến bên sông Kinh, trước sau qua sông.
Tần Cảnh Công 秦景公
đã đoán trước cho đầu độc khúc thượng du sông Kinh 泾, kết quả nhiều sĩ binh của liên
quân bị trúng độc mà chết. Tâm lí mọi người lo sợ, không dám hành quân. May có
công tử nước Trịnh lệnh cho đội ngũ của mình tiến lên, quân đội các nước khác mới
tiến lên. Sau khi đại quân đến Vực Lâm 棫林 trên đất Tần đã dựng trại.
Tuân
Yển dự định lấy liên quân 12 nước công Tần, quân Tần nhất định sẽ kinh hoảng.
Không ngờ Tần Cảnh Công đã biết quân tâm của liên quân không thống nhất, sĩ khí
không phấn chấn, cho nên không hề khiếp sợ, không muốn cầu hoà. Tuân Yển đành
chuẩn bị đánh trận. Ông hướng đến tướng lãnh toàn quân ra mệnh lệnh rằng:
-
Sáng sớm ngày mai, khi gà vừa cất tiếng
gáy, thì bắt đầu ngựa xe xuất phát. Các quân đều phải lấp giếng, dẹp lò. Lúc
tác chiến tướng sĩ toàn quân phải nhìn theo đầu ngựa của ta, ta chạy về hướng
nào, mọi người cũng chạy về hướng đó.
Không
ngờ Hạ quân chủ tướng, tả hữu của Tuân Yển phản cảm nói rằng:
-
Nước Tấn trước giờ chưa ra mệnh lệnh như
thế, tại sao phải nghe ông ta? Được, nếu đầu ngựa của ông ta hướng về phía tây,
ta sẽ hướng về phía đông!
Vị chủ tướng nọ không chỉ nói như thế, mà quả thực còn làm như thế. Ông ta dẫn đội ngũ của mình, quay về hướng đông trở về nước Tấn. Phó thủ của chủ tướng nói, ông ấy là đầu của Hạ quân chúng ta, ta nghe theo ông ấy. Thế là cũng dẫn đội ngũ của mình chạy về hướng đông. Như vậy, trong phút chốc toàn quân hỗn loạn, Tuân Yển đành phải hạ lệnh rút lui.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 15/10/2021
Nguyên tác Trung văn
MÃ THỦ THỊ CHIÊM
马首是瞻
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004