KÌ LÍ VÀ KÌ NGOẠI
Ngày
trước, có Tề viên ngoại, người vợ trước của ông bị bệnh và qua đời, để lại đưa
con nhỏ tên Tề Ngoại 齐外, rất thông minh
lanh lợi. Sau Tề viên ngoại lại cưới một bà vợ khác, cũng sinh được một người
con, tên là Tề Lí 齐里, từ nhỏ đã vừa
ngốc vừa nghịch ngợm.
Bà vợ
sau của Tề viên ngoại chỉ yêu đứa con riêng của mình, sợ sau này Tề Ngoại sẽ cướp
gia tài của, nên xem Tề Ngoại như cái gai trong mắt.
Ngày nọ,
bà vợ sau đột nhiên bị bệnh phải nằm luôn trên giường, Tề viên ngoại vô cùng lo
lắng, tìm mời thầy thuốc khắp nơi mà công có công hiệu. Cuối cùng, bà vợ sau
hơi thở yếu ớt dường như sắp chết, bà ta nói rằng:
- Ông cũng đừng mời thầy tìm thuốc nữa. Bệnh của
tôi là tâm bệnh, nếu như ông thật lòng muốn lo cho tôi, thì hãy khoét trái tim
của Tề Ngoại cho tôi ăn.
Tề viên
ngoại ban đầu không đồng ý, nhưng nhìn thấy bà ta thoi thóp trên giường, khả
năng là sắp chết, nên cuối cùng bất chấp tất cả, đồng ý.
Ngày
hôm sau, Tề viên ngoại dẫn Tề Ngoại ra cánh đồng hoang, đem sự việc người vợ
sau muốn ăn trái tim của Tề Ngoại nói ra. Tề Ngoại vừa nghe qua đã hiểu, bèn
nói rằng:
- Để cứu kế mẫu, làm con phải tận đạo hiếu.
Trước tiên cha ra chợ mua một trái tim heo, nói gạt là tim của con, nếu kế mẫu
ăn vào mà không khỏi thì lúc đó lấy tim của con cũng không muộn. Con ở nơi đây
sẽ đợi ba ngày.
Tề viên
ngoại đi mua tim heo, bà vợ sau khi ăn xong lập tức bệnh liền khỏi.
Tề Ngoại
đợi ba ngày, không thấy cha đến tìm, biết là bà mẹ kế bệnh đã khỏi, liền bỏ
làng đi nơi khác, đến một nhà nọ xin cơm, do vì quá mệt lại quá đói, chưa kịp mở
miệng đã ngã lăn ra bất tỉnh. Nhà nọ cứu Tề Ngoại, lại còn thu nhận làm con
nuôi.
Từ đó về
sau, Tề Ngoại phấn đấu học, năm 20 tuổi thi đậu Trạng nguyên. Khi áo gấm về
làng, đến trước nhà Tề viên ngoại, bà mẹ kế nhìn thấy thất kinh, hỏi Tề Ngoại
là người hay quỷ.
Tề Ngoại
nói rằng:
- Năm
đó cha lấy tim của tôi, tôi vô cùng đau đớn, lấy sức dùng hai tay ôm lấy ngực, ngực
liền hợp lại. Sau vào kinh thi đậu “vô tâm Trạng nguyên” 无心状元 (Trạng
nguyên không tim). Vốn Trạng nguyên không tim cần hai người, nhưng những người
khác đều có tim, cho nên hãy còn khuyết một chỗ.
Bà mẹ kế
nghe xong liền bàn với con là Tề Lí. Tề Lí nghe nói có thể thành Trạng nguyên,
đương nhiên vui mừng hớn hở bằng lòng. Kết quả, sau khi khoét lấy tim ra thì Tề
Lí liền chết. Bà mẹ kế vô cùng đau khổ, liền hỏi tại sao Tề Ngoại lại muốn hại
chết đứa em.
Tề Ngoại
đáp rằng:
- Bà chỉ biết có “kì lí” 其里 (bên trong), mà không biết “kì ngoại” 其外 (bên ngoài)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 28/10/2021
Nguồn