Dịch thuật: Chinh phu mạo, thuỳ đan thanh (104) (Đặng Trần Côn: Chinh phụ ngâm)

 

CHINH PHU MẠO, THUỲ ĐAN THANH (104)

征夫貌, 誰丹青

Hình tượng chinh phu, ai lưu vào sử sách 

          Đan thanh 丹青: Đan chỉ đan sa 丹砂 màu đỏ, thanh chỉ thanh hoạch 青雘 màu xanh, vốn là hai loại khoáng vật được dùng làm màu vẽ. Hội hoạ cổ đại Trung Quốc thường dùng màu đỏ và màu xanh nên “đan thanh” 丹青dùng để chỉ hội hoạ.

          Ngoài ra Trung Quốc thời cổ có “đan sách” 丹册dùng để ghi chép công lao, “thanh sử” 青史dùng để ghi chép sự kiện, cho nên “đan thanh” 丹青cũng được dùng để chỉ sử sách. Như trong Chính khí ca 正气歌 của Văn Thiên Tường 文天祥 đời Tống có đoạn:

Thiên địa hữu chính khí

Tạp nhiên phú lưu hình

Hạ tắc vi hà nhạc

Thượng tắc vi nhật tinh

Vu nhân viết hạo nhiên

Bái hồ tắc thương minh

Hoàng lộ đương thanh di

Hàm hoà thổ minh đình

Thời cùng tiết nãi hiện

Nhất nhất thuỳ đan thanh

...............

天地有正气

杂然赋流形

下则为河岳

上则为日星

于人曰浩然

沛乎塞苍冥

皇路当清夷

含和吐明庭

时穷节乃见

一一垂丹青

...............

(Trong trời đất có chính khí

Chính khí đó phú cho muôn vật biến hoá ra muôn hình dạng

Dưới đất biểu hiện thành sông núi

Trên trời biểu hiện thành nhật nguyệt tinh tú

Ở nơi người được gọi là khí hạo nhiên

Khí hạo nhiên mênh mông tràn đầy khắp trời đất

Lúc quốc vận thanh bình

Nó là khí tường hoà hiển lộ nơi triều đình

Lúc thời vận nguy nan thì xuất hiện nghĩa sĩ

Hình tượng huy hoàng của nghĩa sĩ nhất nhất đều lưu trong sử sách)

https://baike.baidu.com/item/%E6%AD%A3%E6%B0%94%E6%AD%8C/36510

Câu 104 và câu 105:

Tử sĩ hồn, thuỳ ai điếu

死士魂, 誰哀弔

bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của Đoàn Thị Điểm là:

Chinh phu tử sĩ mấy người

Nào ai mạc mặt nào ai gọi hồn

                                                                             (99 – 100)

                                                                             Huỳnh Chương Hưng

                                                                             Quy Nhơn 02/8/2021

Previous Post Next Post