读书无论资性高低 立身不嫌家世贫贱
读书无论资性高低, 但能勤学好问, 凡事思一个所以然, 自有义理贯通之日; 立身不嫌家世贫贱, 但能忠厚老成, 所行无一毫苟且处, 便为乡党仰望之人.
(围炉夜话)
ĐỘC THƯ VÔ LUẬN TƯ TÍNH CAO ĐÊ
LẬP THÂN BẤT HIỀM GIA THẾ BẦN TIỆN
Độc
thư vô luận tư tính cao đê, đản năng cần học hiếu vấn, phàm sự tư nhất cá sở dĩ
nhiên, tự hữu nghĩa lí quán thông chi nhật. Lập thân bất hiềm gia thế bần tiện,
đản năng trung hậu lão thực, sở hành vô nhất hào cẩu thả xứ, tiện vi hương đảng
ngưỡng vọng chi nhân.
(Vi lô dạ thoại)
ĐỌC SÁCH BẤT LUẬN TƯ CHẤT CAO THẤP
LẬP THÂN KHÔNG NGẠI GIA THẾ NGHÈO HÈN
Đọc
sách bất luận tư chất mà trời phú cho mình cao hay thấp, chỉ cần dụng công,
không ngừng học tập, gặp chỗ nghi ngờ chịu hỏi, bất cứ việc gì cũng đều suy
nghĩ một cách thấu triệt, thì sẽ có ngày thông hiểu đạo lí trong sách.
Lập thân xử thế trong xã hội, không sợ xuất thân của mình nghèo hèn thấp kém, chỉ cần đối với người trung thành đôn hậu, làm việc cẩn trọng chắc chắn, những việc làm ra không hề cẩu thả tuỳ tiện hoặc ngược với đạo lí, thì đủ để bà con xóm làng ngưỡng vọng, xem là tấm gương cho mọi người noi theo.
Phân tích và
thưởng thức
Bất luận tư chất mà trời phú cho như thế nào, nếu theo lí luận học tập mà nói, gân não của con người nếu luôn gia tăng kích thích vận dụng, thì nó sẽ dần trở nên thông minh. Không ngừng học tập chính là một loại kích thích. Ngoài ra, “Tố học vấn yếu tại bất nghi xử hữu nghi” 做学问要在不疑处有疑 (Học chủ yếu ở chỗ không có nghi ngờ thì cũng xem là có nghi ngờ), gặp phải điều nghi ngờ, thì không nên mắc cỡ khi hỏi người thấp hơn mình, nếu không, sẽ trở thành chướng ngại để hiểu một cách toàn diện vấn đề. Đồng thời, cũng cần phải suy nghĩ nhiều, tự mình thử giải quyết vấn đề. Về lâu dài, tự nhiên sẽ có một ngày nào đó dung hợp quán thông được những sách mà đã đọc qua để vận dụng một cách nhuần nhuyễn. Điều mà gọi là “Anh hùng bất phạ xuất thân đê” 英雄不怕出身低 (Anh hùng không sợ xuất thân hèn kém), làm người trong xã hội, điều quan trọng nhất đó là thành thực và thận trọng, không làm những việc không nên làm. Làm người chính trực, vui khi làm việc công ích, tự nhiên sẽ được bà con xóm làng quý trọng, sợ gì xuất thân thấp kém?
Chú của người
dịch
Vi lô dạ thoại 围炉夜话: là một tác phẩm nổi tiếng đời Thanh, tác giả là Vương Vĩnh Bân 王永彬. Vi lô dạ thoại có 221 tắc, đề cập nhiều phương diện như đạo đức, tu thân, độc thư, an bần lạc đạo, giáo tử, trung hiếu, cần kiệm … nêu rõ hàm nghĩa sâu xa: lập đức, lập công, lập ngôn đều lấy “lập nghiệp” làm gốc.Vi lô dạ thoại 围炉夜话cùng với Thái căn đàm 菜根谭, Tiểu song u kí 小窗幽记 được gọi chung là “xử thế tam đại kì thư”.
Vương Vĩnh
Bân 王永彬:
Vương
Vĩnh Bân tự Nghi Sơn 宜山, người đời gọi ông
là Nghi Sơn tiên sinh 宜山先生, con cháu đời sau
của họ Vương gọi ông là Nghi Sơn công 宜山公. Cuộc đời ông trải
qua 5 vương triều: Càn Long 乾隆, Gia Khánh 嘉庆, Đạo Quang 道光, Hàm Phong 咸丰, Đồng Trị 同治. Ông sinh ngày 23
tháng Giêng năm Nhâm Tí thời Càn Long, mất ngày 25 tháng Giêng năm Kỉ Tị thời Đồng
Trị, hưởng thọ 78 tuổi.
Nguồn http://baike.baidu.com/view/53686.htm
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 01/5/2021
Nguồn
VI LÔ DẠ THOẠI
围炉夜话
Tác giả: Vương Vĩnh Bân 王永彬
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.