Dịch thuật: Sông Tần một dải xanh xanh (1501)

SÔNG TẦN MỘT DẢI XANH XANH (1501)

Sông Tần: tiếng Hán là “Tần xuyên” 秦川.

Tác phẩm Lũng Đầu ca từ 陇头歌辞 cũng gọi là Lũng Đầu ca 陇头歌, dân ca thời Nam Bắc triều, gồm 3 bài, ở bài thứ 3 viết rằng:

Lũng Đầu lưu thuỷ

Minh thanh u yết

Dao vọng Tần xuyên

Tâm can đoạn tuyệt

陇头流水

鸣声幽咽

遥望秦川

心肝断绝

Nơi Lũng Đầu giòng nước chảy

Phát ra những âm thanh u buồn

Nhìn sông Tần xa xa

Mà tim gan đứt đoạn

Sông Tần một dải xanh xanh

Loi thoi bờ liễu mấy cành Dương Quan

(“Truyện Kiều” 1501 - 1502)

Sông Tần: Tức là Tần Thuỷ, một nhánh của sông Vị Thuỷ thuộc tỉnh Thiểm Tây của Trung Quốc, là nơi đời xưa người ở Tràng An thường tiễn biệt nhau.

(Đào Duy Anh: “Từ điển Truyện Kiều”, nxb Khoa học xã hội, Hà Nội – 1989)

Trong “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích, ghi rằng:

Vị tây đề: Lũng đầu lưu thuỷ, minh thanh u yết, dao vọng Tần xuyên, can trường đoạn tuyệt.

渭西題: 隴頭流水, 鳴聲幽咽, 遙望秦川, 肝腸斷絕

(Sách Vị tây đề: Đầu rồng nước chảy, tiếng kêu cuồn cuồn, ngoảnh trông sông Tần, gan ruột đứt dứt)

(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960)

Xét: Theo ý riêng, câu 1501 này, Nguyễn Du đã lấy ý từ bài Lũng đầu ca từ陇头歌辞.

Bản “Kim Vân Kiều” của Bùi Khánh Diễn, câu 1501 là:

Sông Tần một GIẢI xanh xanh

Huỳnh Chương Hưng

Quy Nhơn 24/8/2020