Dịch thuật: Phát quật Ân Khư

PHÁT QUẬT ÂN KHƯ

          Năm thứ 24 – 25 niên hiệu Quang Tự 光绪 (1898 – 1899), thôn Tiểu Đồn 小屯 phía tây bắc huyện An Dương 安阳 Hà Nam 河南, đào được vô số yếm rùa, xương thú bên trên có khắc văn tự cổ, nội dung đều là những ghi chép chiêm bốc của vương thất đời Chu, nhân vì An Dương là kinh đô nhà Ân, nên những văn tự giáp cốt này được gọi là văn tự Ân Khư 殷墟. Phát hiện này hoàn toàn là ngẫu nhiên; trước đó, có thể đã được nông dân nơi đó phát hiện nhưng họ không chú ý, nhưng đến cuối thế kỉ trước, có một người buôn cổ vật họ Phạm 范 ở huyện Duy 潍 đem những mảnh giáp cốt này chuyển đến Bắc Bình 北平, sau đó lại rơi vào tay Lưu Thiết Vân 刘铁云 – tác giả quyển Lão tàn du kí 老残游记. Lưu thị tiếp tục sưu tập đạt đến hơn ba bốn ngàn mảnh, cho ra đời thác bản in thành sách Thiết Vân tàng quy 铁云藏龟, mới dẫn đến sự chú ý của người đời. Năm 1902, La Chấn Ngọc 罗振玉thấy được quy cốt ở chỗ Lưu thị, cũng tiếp tục sưu tập, đồng thời dò biết được giáp cốt xuất từ Tiểu Đồn, An Dương, liền phái người đến trực tiếp thu thập, đạt đến hơn hai ba vạn mảnh. Thế là La Chấn Ngọc thác bản thành các sách Ân Khư thư khế thanh hoa 殷墟书契菁华, Thiết Vân tàng quy chi dư 铁云藏龟之馀, Ân Khư thư kế hậu biên 殷墟书契后边, tất cả đều rất tinh mĩ. Năm 1916, La Chấn Ngọc đích thân đến Tiểu Đồn, ngoài văn tự giáp cốt ra, còn chú ý sưu tập khí vật, tuy là dao đá, rìu đá tàn khuyết ông cũng rất coi trọng. Kiến giải này của ông đã vượt qua các nhà nghiên cứu cổ vật trước đó, có thể nói là tiên phong của khảo cổ học cận đại. Quyển Ân Khư cổ khí vật đố lục 殷墟古器物图录 của ông biên soạn, phụ thuyết một quyển rất được coi trọng. Đến tháng 10 năm 1928 và tháng 4 năm sau, giáo sư Đổng Tác Tân 董作宾, Lí Tế 李济 lại có kế hoạch phát quật tại An Dương, thu hoạch thêm hơn 300 mảnh bốc từ cùng ngọc khí, thạch khí, đào khí, đồng khí ... xuất bản An Dương phát quật báo cáo 安阳发掘报告, đồng thời đem những tài liệu có được của Trung tâm nghiên cứu ngôn ngữ lịch sử thuộc Viện nghiên cứu trung ương nghiên cứu tỉ mỉ. Từ đó, Ân Khư đã được khai quật với nhãn quan khảo cổ học cận đại.

                                                                 Huỳnh Chương Hưng

                                                                 Quy Nhơn 20/7/2020

Nguyên tác

ÂN KHƯ PHÁT QUẬT

殷墟发掘

Trong quyển

QUỐC HỌC THƯỜNG THỨC

国学常识

Tác giả: Tào Bá Hàn 曹伯韩

Bắc Kinh: Hoá học công nghiệp xuất bản xã, 2017