嶓冢山 天帝山
又西三百二十里, 曰嶓冢之山. 汉水出焉, 而东南流注于沔; 嚣水出焉, 北流注于汤水. 其上多桃枝, 钩端, 兽多犀, 兕, 熊, 羆, 鸟多白翰, 赤鷩. 有草焉其叶如蕙, 其本如桔梗, 黑华而不实, 名曰蓇蓉. 食之使人无子.
又西三百五十里, 曰天帝之山. 上多棕, 楠, 下多营, 蕙. 有兽焉, 其状如狗, 名曰溪边, 席其皮者不蛊. 有鸟焉, 其状如鹑, 黑文而赤翁, 名曰枥, 食之已痔. 有草焉, 其状如葵, 其臭如蘼芜, 名曰杜衡, 可以走马, 食之已瘿 (1).
BA
TRỦNG SƠN THIÊN ĐẾ SƠN
Hựu tây tam
bách nhị thập lí, viết Ba Trủng chi sơn. Hán thuỷ xuất yên, nhi đông nam lưu
chú vu Miện; Hiêu thuỷ xuất yên, bắc lưu chú vu Thang thuỷ. Kì thượng đa đào
chi, câu đoan, thú đa tê, huỷ, hùng, bi, điểu đa bạch hàn, xích tế. Hữu thảo
yên kì diệp như huệ, kì bản như kết cánh, hắc hoa nhi bất thực, danh viết Cốt
Dung. Thực chi sử nhân vô tử.
Hựu tây tam bách ngũ thập lí, viết
Thiên Đế chi sơn. Thượng đa tông, nam, hạ đa doanh, huệ. Hữu thú yên, kì trạng
như cẩu, danh viết Khê Biên, tịch kì bì giả bất cổ. Hữu điểu yên, kì trạng như
thuần, hắc văn nhi xích ông, danh viết Lịch, thực chi dĩ trĩ. Hữu thảo yên, kì
trạng như quỳ, kì xú như mi vu, danh viết Đỗ Hành, khả dĩ tẩu mã, thực chi dĩ
anh (1).
BA TRỦNG SƠN THIÊN ĐẾ SƠN
Lại hướng
về phía tây 320 dặm, có Ba Trủng sơn. Sông Hán phát nguyên từ đây, chảy về hướng
đông nam rồi đổ vào sông Miện; sông Hiêu phát nguyên từ đây, chảy về hướng bắc
rồi đổ vào sông Thang. Trên núi có nhiều trúc đào chi và trúc câu đoan, loài
thú trong núi có nhiều tê ngưu, con huỷ, con hùng, con bi. Loài chim có nhiều bạch
hàn và xích tế. Có loại cỏ lá như cỏ huệ,
cọng như loại kết cánh, hoa có sắc đen nhưng không kết trái, tên của nó là Cốt
Dung. Người ăn vào sẽ không có con.
Lại hướng
về phía tây 350 dặm, có Thiên Đế sơn, trên núi có nhiều cây tông, cây nam, dưới
núi nhiều cỏ doanh, cỏ huệ. Có loài thú, hình trạng như con chó, tên là Khê
Biên, lấy da của nó làm đệm ngồi sẽ không bị trùng độc. Có loài chim, hình trạng
như chim am thuần, vằn sắc đen và lông cổ sắc đỏ, tên là Lịch, ăn thịt của nó
có thể chữa khỏi bệnh trĩ. Có loài cỏ, hình trạng giống rau quỳ, toả mùi thơm
như loại mi vu, tên là Đỗ Hành, mang nó bên người có thể khiến ngựa chạy nhanh,
người ăn loại cỏ này có thể trị được bướu cổ.
Chú của
nguyên tác
1- Anh 瘿: một chứng bệnh hình
thành tế bào cục bộ tăng sinh. Ở đây chỉ bướu ở cổ.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 16/7/2020
Nguyên tác
BA TRỦNG SƠN THIÊN ĐẾ SƠN
嶓冢山 天帝山
Trong quyển
SƠN HẢI KINH
山海经
Tác giả: Lưu Hướng 刘向,
Lưu Hâm 刘歆 (Tây Hán)
Cáp nhĩ Tân: Bắc phương văn nghệ xuất bản xã, 2013
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật