子贡问孔子曰: “今之臣孰为贤?”
孔子曰: “吾未识也. 往者齐有鲍叔, 郑有有子皮, 则贤者矣.
子贡曰: “齐无管仲, 郑无子产?
子曰: “赐, 汝徒知其一, 未知其二也. 汝闻用力为贤乎? 进贤为贤乎?
子贡曰: “进贤贤哉!”
子曰: “然. 吾闻鲍叔达管仲, 子皮达子产, 未闻二子之达贤己之才者也.”
(孔子家语 - 贤君)
Tử Cống vấn Khổng Tử viết: “Kim chi thấn
thục vi hiền?”
Khổng Tử viết: “Ngô vị thức dã. Vãng
giả Tề hữu Bảo Thúc, Trịnh hữu Tử Bì, tắc hiền giả hĩ.”
Tử Cống viết: “Tề vô Quản Trọng, Trịnh
vô Tử Sản?”
Tử viết: “Tứ, nhữ đồ tri kì nhất, vị
tri kì nhị dã. Nhữ văn dụng lực vi hiền hồ? tiến hiền vi hiền hồ?”
Tử Cống viết: “Tiến hiền hiền tai!”
Tử viết: “Nhiên. Ngô văn Bảo Thúc đạt
Quản trọng, Tử Bì đạt Tử Sản, vị văn nhị tử chi đạt hiền kỉ chi tài giả dã.”
(Khổng Tử gia ngữ - Hiền quân)
Tử Cống
hỏi Khổng Tử: “Như nay người làm bề tôi có ai là được cho là hiền không?”
Khổng Tử
đáp rằng: “Ta chưa biết nữa. Trước đây, nước Tề có Bảo Thúc, nước Trịnh có Tử
Bì, họ đều là người hiền.”
Tử Cống
lại hỏi: “Nước Tề chẳng phải có Quản Trọng, nước Trịnh chẳng phải có Tử Sản
sao?”
Khổng Tử
bảo rằng: “Này anh Tứ. anh chỉ biết một mà không biết hai. Anh nghe qua người
dùng lực là hiền? hay là người tiến cử người hiền là hiền?”
Tử Cống
đáp rằng: “Người tiến cử người hiền mới gọi là hiền.”
Khổng Tử
bảo: “Đúng vậy. Ta nghe nói Bảo Thúc khiến cho Quản Trọng hiển quý, Tử Bì khiến
cho Tử Sản hiển quý, nhưng chưa nghe nói Quản Trọng và Tử Sản hai người này đã khiến
cho người có tài năng hơn mình được hiển quý.
Chú của người
dịch
Khổng
Tử gia ngữ 孔子家语: còn gọi
là Khổng thị gia ngữ 孔氏家语, nói tắt là Gia ngữ 家语. Đây là bộ trứ tác của Nho gia, nguyên bản có 27 quyển,
bản hiện nay có 10 quyển, tổng cộng 44 thiên. Khổng Tử gia ngữ ghi lại tư tưởng cùng ngôn hành của Khổng Tử và
môn đệ của Khổng Tử.
Bản Khổng Tử gia ngữ hiện nay gồm 10 quyển,
44 thiên, Vương Túc 王肃 thời Nguỵ chú. Sau sách có phụ thêm bài tự của Vương Túc, và “Hậu tự” 后序.
Quyển Khổng Tử gia ngữ do Vương Ứng Lân王应麟chủ
biên, phần tự của Vương Túc để ở đầu sách và không có phần “Hậu tự”.
Đoạn
này ở quyển 3, thiên thứ 13 Hiền quân贤君.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 17/6/2020
Nguồn
KHỔNG TỬ GIA NGỮ
孔子家语
Chủ biên: Vương Ứng Lân 王应麟
Trường Xuân . Thời đại văn hoá xuất bản xã, 2003
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật