LIỆU ĐEM TẤC CỎ QUYẾT ĐỀN BA XUÂN (620)
Câu này dịch thoát từ hai câu trong bài
Du tử ngâm 遊子吟 của Mạnh Giao 孟郊
đời Đường.
Thuỳ ngôn thốn thảo tâm
Báo đắc tam xuân huy
誰言寸草心
報得三春暉
(Ai bảo rằng, lòng hiếu của con cái nhỏ bé như tấc cỏ
Có thể báo đáp được tình mẹ như ánh sáng của ba tháng
xuân)
Du tử ngâm
Từ mẫu thủ trung tuyến
Du tử thân thượng y
Lâm hành mật mật phùng
Ý khủng trì trì quy
Thuỳ ngôn thốn thảo tâm
Báo đắc tam xuân huy
遊子吟
慈母手中線
遊子身上衣
臨行密密縫
意恐遲遲歸
誰言寸草心
報得三春暉
Sợi chỉ trong tay mẹ
May thành chiếc áo trên người của con
Lúc con sắp đi xa, mẹ cặm cụi may thật chắc
Ý sợ là con chưa về mà áo đã rách
Ai bảo rằng, lòng hiếu của con cái nhỏ bé như tấc cỏ
Có thể báo đáp được tình mẹ như ánh sáng của ba tháng
xuân
Hạt mưa sá
nghĩ phận hèn
Liệu đem tấc
cỏ quyết đến ba xuân
(“Truyện Kiều” 619 – 620)
Liệu đem tấc
cỏ quyết đến ba xuân: Câu này dịch
thoát hai câu thơ của Mạnh Giao: “Thuỳ ngôn thốn thảo tâm, Báo đắc tam xuân
huy?” nghĩa là “Ai nói rằng cái lòng của tấc cỏ, Báo đáp được ánh sáng của ba
mùa xuân”, ý nói đền ơn đức của cha mẹ.
(Đào Duy Anh: “Từ điển Truyện Kiều”, nxb Khoa học xã hội,
Hà Nội – 1989)
Trong “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích,
ghi rằng:
Mạnh Giao thi: Từ mẫu thủ trung tuyến, du tử
thân thượng y, nan tương thốn thảo tâm, báo đáp tam xuân huy.
孟郊詩: 慈母手中線遊子身上衣難將寸草心報答三春暉
(Thơ Mạnh
Giao: Mẹ đẻ như sợi chỉ trắng trong tay, con đi ra ngoài như mặc áo trên mình,
khó đem lòng như tấc cỏ, báo ơn cha mẹ như ánh sáng ba tháng xuân)
(Sài Gòn: nxb Sống Mới, 1960)
Xét: Hai câu 619 và 620 ý nói mong đền đáp được công ơn to
lớn của cha mẹ.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 06/5/2020
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật