TRIỆU THUẪN
Triệu
Thuẫn 赵盾, không rõ năm sinh năm mất, cũng còn gọi là Triệu
Tuyên Tử 赵宣子. Tề tướng các đời Tấn Tương Công 晋襄公,
Linh Công 灵公, Thành Công 成公, Cảnh Công 景公thời
Xuân Thu. Hiền tướng của nước Tấn. Mất vì bệnh.
Triệu Thuẫn 赵盾, phụ thân Triệu Thôi 赵衰 là Trung quân tá 中军佐 thời
Tấn Tương Công 晋襄公, mất năm
622 trước công nguyên. Được sự ủng bộ của bộ thuộc dưới quyền của phụ thân, năm
621 trước công nguyên Triệu Thuẫn làm Trung quân 中军, thống suất thượng, trung, hạ quân của nước Tấn,
được bái làm Chính khanh 正卿, nắm giữ
triều chính. Ông cải cách quân pháp, chỉnh đốn kỉ cương chính trị, tiết kiệm phụng
công, rất được lòng dân.
Cùng năm đó, sau khi Tấn Tương Công
qua đời, Triệu Thuẫn chuẩn bị lập công tử Ung 雍 làm quốc quân, nhưng Trung
quân tá Giả Quý 贾季 lại muốn lập công tử Lạc 乐 làm quốc quân. Triệu Thuẫn sai người giết công tử Lạc, bức
Giả Quý phải xuống địa ngục. Năm sau, theo sự thỉnh cầu của phu nhân Tấn Tương
Công là Mục Doanh 穆嬴, Triệu Thuẫn
phò lập công tử Di Cao 夷皋 làm quốc quân, sử xưng là Tấn Linh Công 晋灵公.
Đương thời, tình trạng triều đình Đông
Chu ngày càng suy yếu đã tạo ra tác dụng rất quan trọng, Tấn là một nước mạnh, thường
cùng với các nước Tần, Sở giao chiến, tranh đoạt đất đai, nhân khẩu. Năm 620
trước công nguyên, Triệu Thuẫn chỉ huy quân Tấn đánh bại quân Tần tại Lệnh Hồ 令狐 (nay
là phía tây Lâm Y 临猗tỉnh Sơn
Tây 山西), đồng thời ở bên cạnh Tấn
Linh Công đại hội chư hầu.
Năm 613 trước công nguyên, Đông Chu
Khoảnh Vương 顷王bệnh và qua
đời, để tranh đoạt triều chính đại quyền, các công khanh Đông Chu chia ra cầu
viện nước Tấn. Triệu Thuẫn lập tức phái 800 chiến xa đi bình định chính loạn,
phò lập Khuông Vương 匡王 kế vị.
Tấn Linh Công là vị quốc quân hôn bạo,
ông ta vơ vét bằng sưu cao thuế nặng, xây dựng phòng ốc đại quy mô, cả ngày vui
chơi hưởng lạc, lại sủng tín nịnh thần Đồ
Ngạn Giả, xây dựng một hoa viên trong thành Giáng Châu 绛州, kiến tạo một toà Giáng Tiêu lâu 绛霄楼, trên lầu uống rượu xem hát, lúc chán, lại từ
trên lầu dùng cung đạn bắn bách tính, bách tính bị trúng đạn, đầu chảy máu, thế
mà hai người lại cảm thấy vô cùng hứng thú. Ngày nọ, Linh Công nôn nóng muốn ăn
bàn tay gấu, đầu bếp vội dâng lên, Linh Công chê bàn tay gấu chưa được chín, liền
giết chết đầu bếp, lúc cho khiêng xác ra đi chôn, bị Triệu Thuẫn nhìn thấy. Triệu
Thuẫn vô cùng bất mãn, nhiều lần khuyên gián Linh Công cần chính yêu dân, thân
cận hiền năng tránh xa gian nịnh. Linh Công không những không nghe mà còn ghét
Triệu Thuẫn, muốn ngầm hại ông ta. Linh Công có nuôi một con ác cẩu tên linh
ngao 灵獒, sai Đồ Ngạn Giả bện một
hình nhân bằng rơm, bên ngoài mặc trang phục của Triệu Thuẫn, bên trong để thịt
dê, ngày ngày huấn luyện linh ngao xông vào cắn hình nhân. Mấy ngày sau, linh
ngao vừa thấy hình nhân bằng cỏ mặc trang phục Triệu Thuẫn liền xông vào cắn loạn
xạ.
Năm 607 trước công nguyên, sau khi Đồ
Ngạn Giả và Linh Công bí mật bàn mưu, trước tiên sai môn khách của mình là Sừ
Nghê 鉏麑 đi
giết Triệu Thuẫn. Ngày nọ vào lúc canh năm, Sừ Nghê lẻn vào chỗ ở của Triệu Thuẫn,
thấy Triệu Thuẫn mặc triều phục, đội triều quan ngồi ngay ngắn chỉnh tề giữa
gian nhà đợi trời sáng sẽ vào chầu sớm. Sừ Nghê nhìn thấy như thế vô cùng cảm động,
lui ra giữa vườn than rằng:
- Đại
thần cung kính, siêng năng việc triều đình
như thế, là chủ của dân. Nếu mình giết ông ta là bất trung bất nghĩa, mà
không giết ông ta lại là chống lại quân mệnh, chi bằng mình lấy cái chết để tỏ
rõ lòng trung nghĩa của mình.
Thế là hô lên rằng:
- Ta
là Sừ Nghê, thà trái quân mệnh chứ không giết trung thần. Sau khi ta chết đi, e
rằng sẽ phái người khác đến hành thích, Tướng quốc nên đề phòng!
Nói xong liền đập đầu vào gốc cây hoè
mà chết. Triệu Thuẫn nghe tiếng vội chạy ra cửa xem, vô cùng bi phẫn. Lúc bấy
giờ, vệ sĩ của Triệu Thuẫn là Đế Di Minh 提弥明 khuyên hôm nay không nên lên triều để đề phòng bất trắc. Triệu
Thuẫn cương quyết nói rằng:
- Thân
là đại thần mà không lên triều, đó là thất lễ, cho dù có nguy hiểm đến sinh mệnh,
ta cũng phải đi.
Bèn
lên xe vào triều.
Linh Công và Đồ Ngạn Giả thấy việc
hành thích không thành, lại nảy sinh kế khác. Mấy ngày sau, Linh Công ra mặt,
triệu Triệu Thuẫn vào cung uống rượu. Rượu qua được ba tuần, Linh Công nói rằng:
- Quả
nhân nghe nói bảo kiếm của khanh rất bén nhọn, có thể cho quả nhân xem thử được
chăng?
Triệu Thuẫn không biết là kế, định rút
kiếm. Lúc bấy giờ Đề Di Minh bị ngăn ở phía dưới nhìn biết âm mưu của Linh
Công, bèn la lớn:
- Bề
tôi làm sao có thể trong bữa rượu rút kiếm trước mặt quốc quân!
Triệu Thuẫn tỉnh ngộ, rơi vào tình huống
nguy hiểm sẽ bị vu tội danh hành thích quốc quân, liền đứng dậy. Đề Di Minh gạt
binh sĩ xông lên kéo Triệu Thuẫn chạy. Linh Công thấy thế, liền lệnh cho giáp
sĩ đang mai phục công sát Triệu Thuẫn. Đề Di Minh một mình ngăn đỡ, yểm hộ Triệu
Thuẫn và bị loạn đao chém chết. Trong lúc nguy cấp, Triệu Thuẫn chợt thấy có một
giáp sĩ hướng về phía ông chạy như bay đến, hoá ra là Linh Chiếp 灵辄, người mà năm nọ sắp chết
đói bên đường được ông cứu sống. Để đền ơn, Linh Chiếp cõng Triệu Thuẫn xông ra
khỏi cửa, vừa lúc gặp bộ hạ của Triệu Thuẫn xông đến cứu viện. Triệu Thuẫn biết
mình khó mà tồn thân trong nước, liền chạy về phía tây đến nước khác tị nạn.....
(còn
tiếp)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 07/3/2020
Nguyên tác Trung văn
TRIỆU THUẪN
赵盾
Trong quyển
TRUNG QUỐC LỊCH ĐẠI TỂ
TƯỚNG LỤC
中国历代宰相录
Chủ biên: Dương Kiếm
Vũ 杨剑宇
Thượng Hải văn hoá xuất
bản xã, 1999
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật