才技之忍
(其二)
学有余者, 虽盈若亏; 内不足者, 急于人知.
(忍经)
TÀI
KĨ CHI NHẪN
(kì nhị)
Học hữu dư giả, tuy doanh nhược hư; nội
bất túc giả, cấp vu nhân tri.
(Nhẫn kinh)
TÀI KĨ CHI NHẪN
(kì 2)
Người
có học vấn thâm sâu, tuy uyên bác nhưng dường như họ lại thấy vẫn còn chưa đầy
đủ; kẻ có học vấn khiếm khuyết, đã vội muốn người khác biết đến mình.
Chú của
nguyên tác
Trong Luận ngữ 论语có chép: Tăng Tử 曾子 nói rằng:
Hữu nhược vô, thực nhược hư (1)
有若无, 实若虚
(Có tài mà tựa như không có; đầy đủ mà tựa như trống rỗng)
Lão Tử 老子 nói
với Khổng Tử 孔子 rằng:
Lương cổ thâm tàng nhược hư; quân tử thịnh
đức, mạo nhược ngu dã (2).
良贾深藏若虚; 君子盛德, 貌若愚也
(Thương nhân tài giỏi cất giữ
nhiều tài vật, nhưng lại tựa như không có gì; quân tử có đạo đức cao thượng,
nhìn bề ngoài như một người ngu đần)
Hàn Dũ 韩愈 trong
Tri danh châm 知名箴 có nói:
Nội bất túc giả, cấp vu nhân tri..... Kim nhật cáo nhữ tri danh chi pháp: vật bệnh
vô văn, bệnh kỳ diệp diệp.
内不足者, 急于人知...... 今日告汝知名之法: 勿病无闻, 病其晔晔
(Người mà trong lòng trống rỗng,
thì luôn gấp mong người khác biết đến mình..... Nay ta nói cho các anh biết,
như thế nào là cách để nhận biết thanh danh: đó là chớ có lo không ai biết đến
mình, mà chỉ lo tài năng của mình hiển lộ ra ngoài)
Yếu nghĩa
Có tựa
như không có, đầy đủ tựa như trống rỗng, đầy lon không lắc, nửa lon bị ngả
nghiêng. Người có tài năng và có học thức chân chính, luôn rất khiêm tốn, ngược
lại một số người chẳng có mấy tài năng và học thức, lại vội muốn biểu hiện
chính mình, sợ người ta không biết đến.
Chú của người
dịch
1- Câu này trong Luận
ngữ 论语 ở
thiên Thái Bá 泰伯.
2- Câu này trong Sử
kí – Lão Tử, Hàn phi liệt truyện 史记 - 老子, 韩非列传.
Theo http://www.bjhrwm.gov.cn/hrwmb/ctwhjy/yryj/620444/index.html,
câu này là:
Lương cổ thâm tàng nhược hư, quân tử thịnh
đức, dung mạo nhược ngu.
良贾深藏若虚, 君子盛德, 容貌若愚
trong nguyên tác thiếu chữ “dung”, thừa chữ "dã".
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 28/7/2019
Nguồn
ĐẠO ĐỨC KINH
道德经
(Xuân Thu) Lí
Nhĩ 李耳
Bắc Kinh Yên Sơn xuất bản xã
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật