BÍ ẨN VỀ TUNG TÍCH HOÀNG HẬU Ý AN
Hoàng hậu
của Minh Hi Tông Chu Do Hiệu 明熹宗朱由校họ Trương 张 tên Yên 嫣, tự Tổ Nga 祖娥, người Tường Phù 祥符 (nay là Khai
Phong 开封Hà
Sau khi
Tư Tông 思宗kế vị (tức hoàng đế Sùng Trinh 崇祯), để củng cố chính quyền, dưới sự giúp đỡ của Trương
hoàng hậu, không phụ lòng trông ngóng của quần thần, Tư Tông dứt khoát thanh trừ
Yêm đảng Nguỵ Trung Hiền cùng bè đảng. Cảm kích tấm lòng của Trương hoàng hậu,
Tư Tông ban cho hoàng tẩu tôn hiệu “Ý An Hoàng Hậu” 懿安皇后, hưởng sự đãi ngộ theo cấp bậc hoàng thái hậu.
Ngày 18
tháng 3 năm Sùng Trinh thứ 17 (1644). Lí Tự Thành 李自成dẫn
quân nông dân Đại Thuận 大顺công hãm Bắc Kinh,
hoàng đế Sùng Trinh không còn đường chạy, sáng sớm ngày 19 thắt cổ tự tận tại Vạn
Thọ sơn 万寿山 (Môi
sơn 煤山). Hoàng hậu Chu thị 周氏cũng tự sát thân vong trong cung, duy chỉ hoàng hậu Ý
An không rõ tung tích. Từ đó dẫn đến nhiều lời đồn đoán, trở thành nghi án lịch
sử khoảng thời Minh Thanh.
Theo sử
liệu ghi chép, về tung tích của hoàng hậu Ý An đại để có 4 thuyết:
1- Hoàng hậu Ý
An tự ải thân vong.
Theo Lí Trị Đình 李治亭chủ biên bộ Minh
đại hoàng đế bí sử 明代皇帝秘史: Hoàng đế Sùng Trinh sau khi mệnh cho hoàng hậu Chu thị tự ải, đích thân Sùng Trinh đến cung Khôn Ninh 坤宁nghiệm thi. Đồng thời ban dãi lụa trắng cho Viên quý
phi 袁贵妃 cùng
các phi tần ở Tây cung, lệnh cho họ “cẩn thủ trinh tiết, bảo toàn tổ chế” 谨守贞节, 保全祖制. Các phi tần trừ
những người tự tận, những người đào thoát đều bị bắt lại, Sùng Trinh đế đích
thân rút kiếm giết từng người. Lát sau tìm hỏi tung tích hoàng hậu Ý An, đồng
thời sai thái giám đem lụa để hoàng hậu tự tận, thái giám nói tận mắt thấy
“Trương hoàng hậu tự tận liễu” 张皇后自尽了 (Trương hoàng hậu
đã tự tận rồi). Hạ Túc 贺宿 trong Ý An sự lược
懿安事略 cũng chép rằng:
Sùng Trinh Giáp Thân, tặc nhập kinh sư, cung
trung đỉnh phí, hậu văn biến tự ải.
崇祯甲申, 贼入京师, 宫中鼎沸, 后闻变自缢 .
(Năm
Giáp Thân niên hiệu Sùng Trinh, giặc tiến vào kinh sư, tình hình trong cung
nóng bỏng như nước sôi, hoàng hậu nghe có biến đã tự ải.)
Chúng
tôi cho rằng thuyết này đáng tin.
2- Hoàng hậu Ý
An được tướng lĩnh của quân khởi nghĩa nông dân là Lí Nham李岩 cứu.
Theo
Bành Tôn Di 彭孙贻trong Bình khấu
chí 平寇志: Nguỵ tướng quân Lí Nham vào phủ của Thành Quốc Công 成国公, hoàng hậu Ý An trong phủ, nghe đế và hậu đều băng
bèn định tự ải. Nham sau khi hỏi ra biết được liền gọi bọn khiêng kiệu lệnh cho
lão cung nhân đưa về nhà cha mẹ.
Còn có
nhiều tư liệu chép về thuyết này, cũng có thể tin.
3- Hoàng hậu Ý
An cải trang trốn đi.
Kế Lục
Kì 计六奇 trong
Minh quý bắc lược 明季北略 có chép: Hoàng thượng ra khỏi Nam
Thuyết
này tựa hồ không đáng tin, theo khảo biện những sử liệu có liên quan, người lấy
áo xanh trùm đầu không phải là hoàng hậu Ý An mà là một cung nhân.
4- Hoàng hậu Ý
An ra đón nghĩa quân.
Theo
Triệu Sĩ Cẩm 赵士锦 trong
Giáp Thân kỉ sự 甲申纪事: Tương truyền
hoàng hậu Ý An ra nghinh đón nghĩa quân đồng thời dâng vàng bạc, sau không rõ
tung tích thế nào.
Chúng
tôi cho rằng, thuyết này không phù hợp với tính cách của hoàng hậu Ý An, hoàng
thành nguy cấp đến nơi, hoàng hậu không thể không nghĩ tới giang sơn Đại Minh,
bỏ Sùng Trinh đế mà đầu hàng.
Về nơi
táng hoàng hậu Ý An, trong Trung Quốc
hoàng hậu toàn truyện 中国皇后全传 do Xa Cát Tâm 车吉心 chủ biên, (Chu
Hưng 周兴) chép rằng : Sau khi hoàng hậu Ý An tự ải thân vong,
“năm Thuận Trị 顺治 nguyên
niên (1644) Thanh Thế Tổ Phúc Lâm 清世祖福临 mệnh đem di thể Trương hoàng hậu hợp táng tại lăng Hi
Tông”.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 13/02/2019
Nguyên tác Trung văn
Ý AN HOÀNG HẬU HẠ LẠC CHI MÊ
懿安皇后下落之谜
Tác giả: Lưu Kiến Bình 刘建平,
Lí Quảng Sinh 李广生
Trong quyển
TRUNG QUỐC LỊCH SỬ CHI MÊ
中国历史之谜
Chủ biên: Lí Quảng Sinh 李广生
Thiên Tân: Bách hoa văn nghệ xuất bản xã, 2001
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật