BINH THÁNH TÔN VŨ
Tôn Vũ 孙武, người Lạc
An 乐安安nước Tề (nay là Quảng Nhiêu 广饶 Sơn Đông 山东) thời Xuân
Thu, hậu duệ của Công tử Huệ Tôn 惠孙nước Vệ. Tằng
tổ của Tôn Vũ Tôn Lâm Phủ 孙林父là thế khanh
nước Vệ, sau gặp phải sự đả kích của quốc quân nước Vệ là Vệ Linh Công 卫灵公, nên tránh nạn sang nước Tề. Về sau phụ thân của Tôn
Vũ là Tôn Thư 孙书trở thành một
vị tướng quân nước Tề thời Tề Cảnh Công 齐景公, Tôn Vũ sinh
ra trong một gia đình quân sự như thế.
Tôn Vũ孙武 sinh ra trong một gia tộc quý tộc thế tập mà tổ tiên
các đời đều tinh thông quân sự. Đương thời, nước Tề mà Tôn Vũ sống, mâu thuẫn nội
bộ trùng trùng, nguy cơ bốn phía rình rập. Vương thất nước Tề với 4 đại gia tộc
Điền 田, Bảo 鲍, Loan 栾, Cao 高 cùng nhau tranh
quyền đoạt lợi. Đối với việc đó, Tôn Vũ cực kì phản cảm, manh nha ý nghĩ tìm đường
lánh sang nước khác.
Thế là
Tôn Vũ một mình lên đường xuống phía nam đến nước Ngô. Đến nước Ngô, Tôn Vũ được
Ngũ Tử Tư 伍子胥tiến dẫn lên Ngô Vương Hạp Lư 阖闾.
Tôn Vũ gặp Hạp Lư liền đem 13 thiên Tôn Tử
binh pháp 孙子兵法 mà mình viết ra dâng cho Hạp Lư xem. Ngô Vương Hạp Lư
sau khi xem xong vô cùng tán thưởng, nhưng vì Tôn Vũ chỉ là một thảo dân, nên nửa
tin nửa ngờ năng lực của ông, nhân đó bèn yêu cầu Tôn Vũ ngay tại chỗ triển hiện
cách luyện binh để xác định tài năng.
Thế là,
Ngô Vương cố ý khảo nghiệm Tôn Vũ, giao cho Tôn Vũ thao luyện 180 cung nữ. Tôn
Vũ đem cung nữ biên chế thành hai đội, đồng thời lấy hai sủng cơ của Ngô Vương
chia nhau làm đội trưởng hai đội, sau đó yêu cầu họ chuẩn bị thao luyện. Tôn Vũ
phát lệnh rằng:
- Các cô biết tim, tay trái, tay phải và sau
lưng của mình không?
Các
cung nữ đáp rằng:
- Biết.
Tôn Vũ
hiệu lệnh họ:
- Ta phát lệnh hướng về phía trước, các cô sẽ
chuyển người đến phía trước; hướng về bên trái, sẽ chuyển người về bên trái; hướng
về bên phải sẽ chuyển người về bên phải; hướng về phía sau, sẽ quay người về
phía sau.
Sau khi
dặn dò hiệu lệnh kĩ càng, liền bày hình cụ phủ việt ra nhằm răn đe, nói đi nói
lại cho rõ thêm, sau đó đánh trống truyền lệnh:
- Quay bên phải.
Các
cung nữ cười lớn lên. Tôn Vũ bảo rằng:
- Giao ước không rõ ràng, hiệu lệnh không thuần
thục, đó là lỗi của tướng lĩnh.
Lại dặn
dò kĩ lưỡng thêm mấy lần nữa, sau đó đánh trống truyền lệnh. Các cung nữ lại cười
lớn. Tôn Vũ bảo rằng:
- Kĩ luật không rõ ràng, hiệu lệnh không thuần thục, đó là lỗi của tướng lĩnh. Nhưng
những
điều này đã dặn dò rõ ràng kĩ lưỡng, lại không làm theo hiệu lệnh, đó là lỗi của
đội trưởng và binh sĩ.
Nói
xong, Tôn Vũ định chém hai đội trưởng.
Ngô
Vương trên đài nhìn thấy Tôn Vũ sắp chém sủng cơ của mình, vội sai người truyền
lệnh:
- Ta biết tướng quân giỏi dùng binh. Nhưng nếu
ta không có hai nàng phi đó, ngay cả ăn cơm ta cũng chẳng biết đến mùi vị, hi vọng
tướng quân không giết họ.
Tôn Vũ
nói rằng:
- Thần đã nhận mệnh làm tướng, tướng tại ngoại,
không nhận quân mệnh.
Thế là
giết hai đội trưởng để thị chúng, lại lần lượt dùng hai người sau làm đội trưởng,
lại đánh trống thao luyện. Lần này mọi người đều làm theo yêu cầu của mệnh lệnh,
toàn thể nghiêm túc, không dám phát ra tiếng động nào. Lúc này, Tôn Vũ sai người
báo cáo Ngô Vương:
- Đội ngũ đã thao luyện chỉnh tề, đại vương có
thể xem, họ sẽ nghe theo đại vương sai khiến họ như thế nào? Đại vương bảo họ
nhảy vào nước sôi lửa bỏng, họ đều có thể làm được.
Ngô
Vương biết Tôn Vũ quả thật giỏi dùng binh, liền để Tôn Vũ làm Tướng quân.
Về sau
Tôn Vũ và Ngũ Tử Tư cùng phò tá Hạp Lư trị quốc trị quân, định ra nhiệm vụ phá
Sở đầu tiên, tiếp đó thu phục nước Việt phía nam, tiếp đến định sách lược tranh
bá trung nguyên, khiến nước Ngô giành được quyền chủ động tranh bá với nước Sở.
Nghiệp
bá của nước Ngô ngày càng phát triển, Phù Sai dần tự cho mình là đúng, không
chuyên tâm đồ trị như lúc trước, đối với những công thần như Tôn Vũ, Ngũ Tử Tư
không xem trọng nữa, về sau giết chết Ngũ Tử Tư. Tôn Vũ ý thức được nước Ngô
không còn thuốc chữa, thế là lặng lẽ quy ẩn, đồng thời đem kinh nghiệm huấn luyện
quân đội, cách chỉ huy tác chiến của mình sửa chữa, hiệu đính lại 13 thiên binh pháp,
lưu truyền hậu thế.
Phụ lục
Ngũ Tử
Tư 伍子胥tên Viên 员, tự Tử Tư 子胥, nguyên là người nước Sở, sau nhân vì cha và anh bị Sở
Bình Vương 楚平王hại chết, Ngũ Tử Tư bị bức phải chạy đến nước Ngô, được
Ngô Vương Hạp Lư coi trọng, trở thành trọng thần của nước Ngô. Dưới sự phò tá của
Ngũ Tử Tư, quốc lực nước Ngô ngày càng cường thịnh, bắt đầu xưng bá một phương.
Nước Ngô sau khi lớn mạnh đã phát động chiến tranh với nước Sở, công phá đô
thành nước Sở. Để báo thù cho cha và anh, Ngũ Tử Tử quật mồ Sở Bình Vương đã chết
nhiều năm, đánh 300 roi vào thi hài cho hả giận. Về sau Ngũ Tử Tử bị người khác
vu hãm, Ngô Vương Phù Sai ban cho thanh bảo kiếm, lệnh phải tự sát. Ngũ Tử Tư bị
bức phải hàm oan tự sát.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 08/10/2018
Nguyên tác Trung văn
BINH THÁNH TÔN VŨ
兵圣孙武
Trong quyển
TRUNG QUỐC LỊCH SỬ CỐ SỰ
中国历史故事
Biên soạn: Sơ Dương Tả Tả 初阳姐姐
Trường Xuân: Cát Lâm văn sử xuất bản xã, 2015
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật