VƯƠNG BỘT TRƯỜNG
CA ĐẰNG VƯƠNG CÁC
Vương
Bột 王勃tự
Tử An 子安,
người Long Môn 龙门Giáng
Châu 绛州(nay
là huyện Hà Tân 河津Sơn
Tây 山西).
Năm lên 6 tuổi đã có thể làm thơ viết văn, 9 tuổi viết thiên Chỉ Hà 指瑕, chỉ ra những chú giải sai nhầm
về Hán thư 汉书. Đầu năm Lân Đức 麟德 (năm 664 – năm 665), quan lại triều đình Lưu Tường Đạo 刘祥道tuần hành quan nội, Vương Bột
dâng thư lên Lưu Tường Đạo, trình bày kiến giải của mình về việc trị quốc an
bang. Thế là, Lưu Tường Đạo đem thư của Vương Bột dâng lên triều đình, thông
qua đối sách thi phú, thời luận, Vương Bột được triều đình nhậm dụng. Vương Bột
tuy còn trẻ, chưa đến tuổi làm lễ đội mũ, nhưng được trao chức Triều tán lang 朝散郎, nhiều lần hướng đến hoàng đế
dâng những thi ca tụng từ của mình. Bái Vương 沛王 nghe nói Vương Bột rất tài hoa,
liền triệu Vương Bột làm Thự phủ tu soạn 署府修撰. Vương Bột từng một mình leo
lên núi cao, đưa tầm mắt nhìn đất đai phì nhiêu ngàn dặm, trong lòng không ngăn
nỗi cảm xúc. Vương Bột truy thuật văn trị võ lược của Chư Cát Lượng 诸葛亮, vui vẻ vận bút vẩy mực, viết
nên thi phú thể hiện tình cảm của mình. Vương Bột lại nghe nói tại Quắc Châu 虢州(nay là huyện Linh Bảo 灵宝 Hà Nam 河南) có nhiều thảo dược, liền xin
được bổ làm Quắc Châu Tham quân 虢州参军. Trong thời gian nhậm chức, nhân vì thị tài ngạo vật, Vương
Bột gặp phải sự công kích liên hợp của các đồng liêu. Cung nô Tào Đạt 曹达do vì phạm pháp đã đến trốn nơi ở
của Vương Bột, Vương Bột sợ sự việc tiết lộ liên luỵ đến mình nên giết Tào Đạt.
Sự việc này sau khi bị phát giác, Vương Bột bị xử tội chết. May nhờ gặp lúc
hoàng đế đại xá thiên hạ, cuối cùng Vương Bột miễn được tội chết, lột chức cho
về làm dân. Phụ thân Vương Bột tên Vương Phúc Trù 王福畴, vốn là Ung Châu Ti công Tham
quân 雍州司功参军,
vì vụ án của Vương Bột nên cũng bị liên luỵ, bị biếm làm Giao Chỉ lệnh 交趾令 (nay thuộc địa phận huyện Tây
Trù 西畴Vân
Nam 云南).
Vương Bột trong lòng vô cùng áy náy, bèn không ngại đường xa ngàn dặm đi thăm
phụ thân, nhưng lúc vượt biển vì không cẩn thận đã ngã xuống nước, tuy được cứu
lên, nhưng cuối cùng do bởi kinh sợ thành bệnh rồi qua đời, hưởng niên chỉ mới
29 tuổi.
Ban
đầu Vương Bột cư trú ở Chung Lăng 钟陵 (nay là huyện Tiến Hiền 进贤 Giang Tây 江西). Ngày mồng 9 tháng 9 là tiết
Trùng Dương truyền thống, đô đốc Chung Lăng mở tiệc tại gác Đằng Vương 滕王 chiêu đãi danh lưu tao khách. Để
con rể mình được vinh dự trước mặt mọi người, Đô đốc bèn trước tiên bảo người
con rể viết bài tựa gác Đằng Vương, ngầm thuộc trong lòng. Hôm tiết Trùng
Dương, Đô đốc sai người đem giấy bút đến mời tân khách vì mình viết bài tựa gác
Đằng Vương. Tân khách biết dụng ý của Đô đốc nên đều từ chối. Riêng Vương Bột lại
không từ chối, “đương nhân bất nhượng” 当仁不让. Đô đốc nhìn thấy Vương Bột tự
phụ không khiêm tốn nên rất giận, từ chỗ ngồi đứng lên mượn cớ đi ra nhà xí. Đồng
thời sai cung nô canh Vương Bột, đợi sau khi Vương Bột viết xong đi báo lại cho
ông. Chốc chốc, cung nô cứ vội vàng chạy đi báo đến mấy lần, nói rằng văn
chương càng viết càng hay. Đô đốc nghe qua, không ngăn kinh hãi, than rằng:
“Vương Bột quả thật là một thiên tài!” vội mời Vương Bột viết hoàn thành bài
văn. Bài văn này chính là bài Đằng Vương
các tự 滕王阁序 tinh mĩ tuyệt luân lưu truyền đến
ngày nay được khắc tại gác Đằng Vương. Buổi tiệc ngày hôm đó được đẩy đến cao
trào, kết thúc trong sự hân hoan vui vẻ.
Vương Bột
khi viết văn không suy nghĩ nhiều, đầu tiên từ từ mài mấy thăng mực, rồi bưng
bình rượu uống từng ngụm lớn, sau đó ngã ra giường đánh một giấc, tỉnh dậy,
vung bút thành văn chương mà chưa từng sửa qua chữ nào. Người đương thời đều
khen ngợi tài khí của Vương Bột, họ nói rằng trời sinh ra trong bụng ông đã có
văn chương.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 28/4/2018
Nguyên tác Trung văn
VƯƠNG BỘT TRƯỜNG CA ĐẰNG
VƯƠNG CÁC
王勃长歌滕王阁
Trong quyển
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ
NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Chủ biên: Lí Tinh 李晶
Nam Kinh đại học xuất
bản xã, 2007
Chia sẻ