Dịch thuật: Tư Mã Đàm dời nhà đến Mậu Lăng

TƯ MÃ ĐÀM DỜI NHÀ ĐẾN MẬU LĂNG

          Để con có được sự giáo dục tốt hơn, Tư Mã Đàm 司马谈 quyết định dời cả nhà đến định cư ở Mậu Lăng 茂陵 gần kinh thành.

          Hoàng đế lúc bấy giờ chính là Vũ Đế Lưu Triệt 刘彻 hãy còn trẻ, đang dự tính xây phần mộ cho mình. Vũ Đế hi vọng  muốn nhiều người dời đến đây để Mậu Lăng trở thành nơi phồn vinh.

          Vũ Đế nghe theo lời của thuyết khách mà ông sủng tín – cũng chính là kiến nghị của Chủ Phụ Yển 主父偃 cố vấn của ông, hạ một đạo “tỉ Lăng lệnh” 徙陵令 – yêu cầu phú hào có gia sản 300 vạn trở lên, mang tính cưỡng bức dời đến cư trú tại Mậu Lăng. Như vậy được một công mà đôi việc, vừa để Mậu Lăng trở thành thành phố phồn vinh, đồng thời cũng có thể dùng giám sát quản chế những nhà giàu này, không để cho họ mở rộng thế lực, cách làm đó có lợi cho việc củng cố hoàng quyền.

          Các phú hào rất phản cảm với mệnh lệnh mang tính cưỡng chế này, nhưng không dám không nghe theo. Một số nhà phú hào đều trải qua mấy đời kinh doanh mới giàu có, họ đều có cách kiếm tiền riêng của mình tại quê nhà. “tỉ Lăng lệnh” ban xuống, yêu cầu cả nhà dời đến Mậu Lăng – nơi xa lạ, để sinh sống, một là không thể dựa vào nơi mà các đời đã cư trú để kiếm tiền, hai là bị triều đình giám sát nghiêm nhặt, coi như mất tự do.

          Những phú hào quả thực không muốn rời xa quê hương, nhưng mệnh vua không thể làm trái, đành y lệnh dời đến Mậu Lăng.

          Nhà Tư Mã Đàm không giàu có, đồng thời cũng không nằm trong số những nhà bị triều đình buộc di dời. Suy nghĩ của Tư Mã Đàm là, nhiều gia đình mới dời đến Mậu Lăng, trong đó không thiếu kẻ sĩ anh tài, có thể nói là tàng long ngoạ hổ, rất có ích cho con trong việc giao du. Huống hồ, nơi đó cách kinh thành không xa lắm, rất tiện cho việc bái danh sư chỉ bảo học tập. Sau khi dời đến Mậu Lăng, bản thân ông cách nhà gần, cũng có thể thường phụ đạo con học tập, quan tâm đến sự việc trong nhà.

          Sau khi phụ thân quyết định, Tư Mã Thiên lúc bấy giờ chỉ 10 tuổi rất vui mừng, thế giới bên ngoài nhất định kì lạ hơn rất nhiều, rộng hơn rất nhiều so với trấn Chi Xuyên nhỏ bé.

          Người trong nhà chuẩn bị hành lí, chọn ngày giờ tốt để chuẩn bị dời nhà.

          Trải qua mấy ngày bận rộn, hành lí chất đầy xe trâu, chuẩn bị khởi trình xuất phát. Hàng xóm đến giúp, đưa tiễn. Nhưng đứa bạn chăn trâu cùng Tư Mã Thiên cũng đến, lưu luyến tiễn biệt Tư Mã Thiên.

          Mấy chiếc xe trâu chở cả nhà từ từ lăn bánh rời trấn Chi Xuyên. Tư Mã Thiên ngồi trên xe đang lắc lư, nhìn ngôi nhà thân quen và bà con xa dần, nhìn đồng ruộng mà từng đổ mồ hôi, nhìn đồng cỏ từng thả trâu dần bị bỏ lại sau lưng, trong lòng Tư Mã Thiên dâng lên một tình cảm sâu đậm.

          Trải qua đoạn đường gập ghềnh gian khổ, cả nhà Tư Mã Thiên đã đến định cư tại làng Hiển Vũ 显武 ở Mậu Lăng.

          Mậu Lăng cách kinh thành Trường An chỉ có mấy chục dặm đường, coi như là ở dưới chân thiên tử. Do bởi nhiều phú hào đã dời đến ở, nơi đây trở nên hưng vượng, đường phố phồn hoa vô cùng náo nhiệt. Đường thông đến kinh thành, người xe qua lại không dứt, tin tức từ kinh thành nội ngoại, từ cung môn trên dưới đều nhanh chóng truyền đến nơi đây. Một môi trường sống mới, xa lạ nhưng mà vui tươi.

          Sau khi sắp xếp gia đình, Tư Mã Đàm tiếp tục công việc Thái sử lệnh. Ông muốn Tư Mã Thiên nhanh chóng quen với hoàn cảnh mới, yên tâm mà lo việc học.

          Tư Mã Thiên biết, phụ thân đang tìm cho mình một thầy giáo. Ở nhà, tư Mã Thiên lau bàn, bày ra những bó thẻ giản chăm chỉ đọc. Thế giới văn tự đối với Tư Mã Thiên có một ma lực đặc biệt, và Tư Mã Thiên đã nhanh chóng chìm đắm trong văn chương.

                                                                                               (còn tiếp)

                                                           Huỳnh Chương Hưng

                                                           Quy Nhơn 25/9/2017

Nguồn

TƯ MÃ THIÊN

司马迁

 Tác giả: Đặng Tương Tử 邓湘子

Triết Giang thiếu niên nhi đồng xuất bản xã, 2006.