Dịch thuật: Kiến lợi vong nghĩa (thành ngữ)

KIẾN LỢI VONG NGHĨA

见利忘义

THẤY LỢI QUÊN NGHĨA

Giải thích: nhìn thấy cái lợi trước mắt, quên cả đạo nghĩa

Xuất xứ: Hán . Ban Cố 班固: Hán thư – Lịch Thương truyện 汉书 - 郦商传

          Sau khi Lưu Bang 刘邦 mất, đại quyền về tay Lữ Hậu 吕后. Lữ Hậu muốn bắt hết các đại thần, tướng quân trong triều, để cho gia tộc họ Lữ nắm giữ thiên hạ. Thế là, Lữ Hậu phong cho cháu là Lữ Sản 吕产, Lữ Lộc 吕禄 làm Vương, nắm giữ đại quyền quân chính trung ương. Nhưng sau khi Lữ Hậu mất, lão thần Chu Bột 周勃 và Trần Bình 陈平 bí mật mưu tính, muốn diệt trừ gia tộc họ Lữ.

          Nhưng, Lữ Lộc quản lí bắc quân, Chu Bột không thể tiếp cận, ông muốn nhờ lão Thừa tướng Lịch Thương 郦商, do bởi con của Lịch Thương là Lịch Kí 郦寄 vốn là bạn thân của Lữ Lộc, có thể lợi dụng mối quan hệ đó để gạt Lữ Lộc xuất hiện, sau đó trừ khử đi. Lịch Thương đang dưỡng bệnh ở nhà đành phải đồng ý, để con là Lịch Kí gạt Lữ Lộc xuất đầu lộ diện.

          Lữ Lộc không rõ chân tướng, bèn theo Lịch Kí đi săn. Chu Bột đem quân không chế bắc quân, sau đó tru diệt toàn bộ gia tộc họ Lữ.

          Lịch Thương trong năm đó qua đời, con là Lịch Kí được hoàng đế phong làm Tướng quân.

          Về sau, Hán thư – Lịch Kí truyện ⁽¹⁾ khi ghi chép về sự kiện này, cho rằng hành vi của Lịch Kí là bán đứng bạn bè; kẻ bán đứng bạn bè khi nhìn thấy điều lợi là quên ngay đạo nghĩa (kiến lợi vong nghĩa).

Chú của người dịch

1- Ở trên là Hán thư – Lịch Thương truyện 汉书 - 郦商传, ở đây là Hán thư – Lịch Kí truyện 汉书  - 郦寄传.

                                                          Huỳnh Chương Hưng

                                                Quy Nhơn 14/6/2017

Nguyên tác Trung văn

KIẾN LỢI VONG NGHĨA

见利忘义

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.