HUNG NÔ VÂY NÚI BẠCH ĐĂNG
Mùa thu năm thứ 8 đời Hán Cao Tổ (năm
99 trước công nguyên), quân Hung Nô bao vây trùng điệp vị tướng ở thành Mã Ấp 马邑 là Hàn Vương Tín 韩王信. Hàn Vương Tín nhiều lần
phái sứ giả đi sứ Hung Nô mưu cầu hoà giải. Triều Hán phát binh cứu viện, nhưng
lại nghi ngờ Hàn Vương Tín riêng phái sứ giả là có hai lòng với nhà Hán, nên đã
phái người đi chỉ trích Hàn Vương Tín. Hàn Vương Tín sợ bị giết nên vào tháng 9
đem thành Mã Ấp đầu hàng Hung Nô. Hung Nô Mạo Đốn 冒顿 liền thừa thế cử binh hướng về nam vượt qua núi Cú
Chú 句注, tấn công Thái Nguyên 太原, tiến thẳng đến Tấn Dương 晋阳.
Cao Đế đích thân lãnh binh xuất chinh đánh Hàn Vương Tín, chẳng bao lâu
đánh bại đội quân Hàn Vương Tín, giết bộ tướng của Hàn Vương Tín là Vương Hỉ 王喜.
Hàn Vương Tín bỏ chạy đến Hung Nô, tướng lĩnh dưới tay ông người Bạch Thổ 白土 là Mạn Khâu Thần 曼丘臣, Vương Hoàng 王黄 lập con cháu đời sau của Triệu
Vương là Triệu Lợi 赵利 làm vương,
thu phục binh lính cũ của Hàn Vương Tín, cùng Hàn Vương Tín với Hung Nô hợp lại
mưu tính đánh quân Hán. Hung Nô phái tả, hữu Hiền vương thống lĩnh hơn một vạn
kị binh, cùng nhóm Vương Hoàng đóng quân tại phía nam Quảng Vũ 广武, đến Tấn Dương tác chiến.
Quân Hán công kích, quân Hung Nô thua bỏ chạy, sau đó lại tụ tập lại , quân Hán
thừa thắng truy kích. Lúc bấy giờ gặp phải cái lạnh cắt da, trời đổ tuyết. quân
Hán không thích ứng với cái lạnh phương bắc như thế, rơi rụng đến 2, 3 phần 10.
Cao Đế đóng tại Tấn Dương, nghe nói
Thiền Vu Mạo Đốn đóng quân ở Đại Cốc 代谷, liền muốn đi đánh, liền
phái người đi trinh sát Hung Nô. Lúc bấy giờ Mạo Đốn áp dụng kế dụ địch, đem giấu
những binh sĩ cường tráng cùng trâu ngựa khoẻ mạnh, chỉ để cho người ta thấy những
binh sĩ thương tật ốm yếu cùng trâu ngựa gầy gò. Sứ giả do quân Hán phái đi nối
nhau trở về báo cáo không dưới 10 lần là có thể đánh Hung Nô. Vì thế Cao Đế lại
phái Lưu Kính 刘敬 đi sứ
Hung Nô, sứ chưa trở về quân Hán đã xuất
toàn bộ binh lực 32 vạn hướng về phương bắc truy kích Hung Nô, vượt qua núi Cú
Chú. Sau khi Lưu Kính trở về đã báo rằng:
- Hai
nước đánh nhau, cần phải phô trương ưu thế của mình. Nay thần đi đến Hung Nô,
chỉ thấy trâu ngựa ốm yếu và binh sĩ già nua, đây nhất định là kế dụ địch. Thần
cho rằng không thể đánh Hung Nô.
Lúc bấy giờ Cao Đế vì thắng lợi che lấp
nên không tỉnh táo, mắng Lưu Kính rằng:
- Khanh
là kẻ khốn của nước Tề, chẳng qua dựa vào miệng lưỡi mà có được chức quan. Nay
lại nói bậy làm nhiễu loạn đội quân tiến lên!
Liền hạ lệnh gông Lưu Kính đưa đến Quảng
Vũ.
Cao Đế trước tiên đến Bình Thành 平城, đội quân chưa đến đủ. Mạo Đốn
liền phát xuất 40 vạn tinh binh, vây Cao Đế trên núi Bạch Đăng 白登. Quân Hán lúc bấy giờ nội
ngoại không có cách gì hô ứng cứu viện, bị vây 7 ngày. Cao Đế liền dùng kế bí mật
của Trần Bình 陈平, phái sứ
giả dùng vàng bạc hối lộ vợ của Mạo Đốn là Yên Chi 阏氏. Yên Chi liền nói với Mạo Đốn:
- Hai
vị quân chủ không nên hại nhau. Như nay cho dù đoạt được đất đai của triều Hán,
Thiền vu ngài rốt cuộc cũng không thể cư trú nơi đó. Hơn nữa, vị quân chủ triều
Hán được thần linh bảo hộ, mong ngài minh xét!
Mao Đốn hẹn cùng Vương Hoàng, Triệu Lợi
hội sư, nhưng đội quân của Vương Hoàng, Triệu Lợi hãy còn chưa tới, do đó hoài
nghi họ cùng với quân Hán có âm mưu gì, nên đã mở một góc vòng vây. Vừa lúc trời
đầy sương mù, quân Hán bèn phái người qua lại giữa núi Bạch Đăng với Bình
Thành, quân Hung Nô không hề phát giác. Lúc bấy giờ Trần Bình thỉnh cầu Cao Đế
mệnh lệnh cho binh sĩ dùng cung nỏ lắp 2 mũi tên, bắn ra phía ngoài ngự địch,
triệt xuất từ góc đã giải vây.
Cao Đế về đến Quảng Vũ, xá tội Lưu
Kính, nói rằng:
- Trẫm
không theo ý kiến của khanh, do đó mà bị vây khốn ở Bình Thành. Trẫm đã giết
hơn 10 sứ giả trước đây!
Tiếp đó, phong cho Lưu Kính 2000 hộ
dân, tước vị là Quan Nội Hầu 关内侯.
Cao Đế hồi sư theo hướng nam đi qua huyện Khúc Nghịch 曲逆, nói rằng:
- Huyện
này to lớn đẹp đẽ thay! Trẫm đi khắp thiên hạ, chỉ thấy qua Lạc Dương và nơi
đây.
Bèn phong Trần Bình là Khúc Nghịch Hầu
曲逆侯, hưởng dụng thu nhập thuế
khoá của hộ dân trong toàn huyện.
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 30/3/2016
Nguyên tác Trung văn
BẠCH ĐĂNG CHI VI
白登之围
Trong quyển
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ
NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Chủ biên: Lí Tinh 李晶
Nam Kinh đại học xuất
bản xã, 2007
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật