Dịch thuật: Thường Nga bôn nguyệt

THƯỜNG NGA BÔN NGUYỆT

          Tương truyền thời viễn cổ,  một năm nọ trên trời xuất hiện 10 mặt trời, 10 mặt trời này đều là con của Thiên đế, chúng rất thích vui đùa trên không trung, nướng mặt đất bốc khói, biển khô cạn, bách tính không có cách nào để sinh sống. Sự kiện đó làm Thiên đế kinh động, Thiên đế sai anh hùng Hậu Nghệ 后羿 doạ 10 đứa con để chúng sợ, nhân tiện tiêu diệt loài cầm thú hoành hành.

          Hậu Nghệ dẫn người vợ xinh đẹp là Thường Nga 嫦娥 ⁽¹⁾ xuống hạ giới, nhìn thấy cả ngàn dặm khô cháy, khắp nơi trên mặt đất đầy xương khô, nghe được những lời nguyền rủa của bách tính đối với mặt trời. Hậu Nghệ tức giận lắp tên giương cung muốn bắn, nhưng 10 mặt trời không sợ vẫn thản nhiên vui đùa. Hậu Nghệ lửa giận bốc cao ba ngàn trượng, vận thần lực, kéo căng thần cung, dùng tài nghệ bình sinh của mình bắn liền mấy phát, rụng 9 mặt trời.

          Hậu Nghệ lập được công lớn được bách tính tôn kính và yêu mến, nhưng giết con của Thiên đế, Thiên đế trách tội Hậu Nghệ, đày Hậu Nghệ và Thường Nga xuống hạ giới làm người. Nhiều người mộ danh đến xin học bắn cung. Có một tên gian trá điêu toa, tâm thuật bất chính tên là Bàng Mông 逢蒙 cũng trà trộn vào.

          Hậu Nghệ cảm thấy có lỗi với Thường Nga, trừ lúc truyền nghề săn bắn ra, còn lại suốt ngày bên vợ. Hậu Nghệ nói rằng:

          Trên trời đẳng cấp nghiêm nhặt, chốn nhân gian lại tự tại tiêu dao. Chỉ có điều con người cuối cùng rồi sẽ chết, nếu muốn trường sinh tất phải vượt qua biển lớn núi cao, leo lên đỉnh Côn Luân 昆仑 đi đến chỗ Tây Vương Mẫu cầu linh dược bất tử.

           Hậu Nghệ dựa vào thần công cái thế, ý chí hơn người, vượt qua núi cao biển lớn, leo lên đến đỉnh Côn Luân. Tây Vương Mẫu khâm phục hành vi của Hậu Nghệ, đồng tình với cảnh ngộ của Hậu Nghệ. Nhưng tiên dược chỉ còn lại 1 viên, Tây Vương Mẫu nói rằng:

          Thuốc bất tử dùng quả bất tử của cây “bất tử số” 不死数 luyện thành. Bất tử số 3000 năm ra hoa một lần, 3000 năm kết quả một lần, luyện thành thuốc cũng cần 3000 năm. Hiện chỉ còn 1 viên, hai người chia ra uống đều có thể trường sinh bất lão, nếu 1 người uống thì thành tiên bay lên trời.

          Hậu Nghệ quay về bàn với vợ là Thường Nga chọn một ngày tốt cùng nhau uống, tạm thời giao viên thuốc cho Thường Nga cất giữ. Thường Nga bỏ viên thuốc vào hộp bách bảo để trên bàn trang điểm, không ngờ Bàng Mông nhìn thấy được.

          Khi Hậu Nghệ dẫn đám học trò ra ngoài săn bắn, Bàng Mông quỷ quyệt giả vờ đau bệnh ở lại. Đợi Hậu Nghệ đi chẳng bao lâu, Bàng Mông tay cầm gươm xông vào trong nhà, ép Thường Nga giao thuốc bất tử. Thường Nga biết mình không phải là đối thủ của Bàng Mông, trong lúc nguy cấp, Thường Nga xoay người mở hộp lấy viên thuốc nuốt vào bụng.

          Thường Nga nuốt viên thuốc, thân thể ngay lập tức nhẹ nhàng rời khỏi mặt đất, bay qua cửa sổ, hướng thẳng lên trời. Do bởi nhớ chồng, nên Thường Nga bay đến cung trăng gần nhân gian nhất thành tiên.

          Chiều tối, Hậu Nghệ quay về, bọn thị nữ khóc lóc kể hết sự tình phát sinh lúc ban ngày. Hậu Nghệ vừa kinh ngạc vừa tức giận, rút gươm đi giết tên ác đồ, nhưng Bàng Mông đào tẩu từ sớm, Hậu Nghệ giận đến mức đấm ngực giậm chân thét lớn. Hậu Nghệ đau đớn tuyệt vọng ngước nhìn lên bầu trời đêm gọi tên người vợ yêu dấu. Lúc bấy giờ Hậu Nghệ phát hiện một việc lạ kì, trăng đêm đó vô cùng trong sáng, lại còn có bóng người lay động rất giống Thường Nga.

          Hậu Nghệ vội sai người đến hoa viên mà Thường Nga yêu thích, bày hương án, đặt lên án quả tươi cùng bánh mứt mà bình thường Thường Nga rất thích ăn để tế Thường Nga đang trên cung trăng quyến luyến mình.

          Bách tính sau khi biết được chuyện Thường Nga thành tiên bay lên cung trăng cũng tấp nập bày hương án dưới trăng, hướng đến Thường Nga lương thiện cầu xin bình an cát tường.

          Từ đó, phong tục Trung Thu bái nguyệt lan truyền trong dân gian.

Chú của người dịch

(1)- Thường Nga 嫦娥: tức Hằng Nga 姮娥, nhân vì tị huý tên của Hán Văn Đế là Lưu Hằng 刘恒nên đổi “hằng” ra “thường”.

                                                            Huỳnh Chương Hưng

                                                            Quy Nhơn 09/9/2014

Nguyên tác Trung văn

THƯỜNG NGA BÔN NGUYỆT

嫦娥奔月

Trong quyển

THANH THIẾU NIÊN TỐI HỈ HOAN ĐÍCH

THẦN THOẠI CỐ SỰ

青少年最喜欢的

神话故事

Tác giả: Ngô Cảnh Minh 吴景明

Diên Biên nhân dân xuất bản xã, 2002