QUẢN GIA CỦA HOÀNG ĐẾ: NỘI VỤ PHỦ
(tiếp theo)
Doanh tạo
ti 营造司 tiền thân là Tích tân ti 惜薪司,
phụ trách việc sửa chữa và cung ứng than củi. Dưới có 7 khố 库 là mộc 木, thiết 铁, phòng 房, khí 器, tân 薪, thán 炭, Viên Minh viên tân thán 圆明园薪炭 và 3 tác 作 là thiết 铁, tất 漆, hoa pháo 花炮. Doanh tạo ti nắm
giữ việc tu sửa công trình hàng năm trong Tử Cấm thành, quản lí 7 khố và 3 tạo
thuộc ti mình; chế tạo, cất giữ và phân
phát các vật liệu sửa chữa, củi than cùng những vật dụng khi đế hậu hoàng tử ra
vào.
Khánh
phong ti 庆丰司 tiền thân là nơi nuôi bò dê của 3 kì, cụ thể phụ
trách quản lí mục trường và chuồng nuôi bò dê các nơi ở trong và ngoài kinh
thành, phụ trách việc cung ứng thịt bò dê cho tế tự, lễ nghi và thực phẩm dùng
hàng ngày.
Nha thự
Thận hình ti 慎刑司 tại phía bắc trường nhai bên ngoài Tây Hoa môn, tiền
thân là Thượng phương ti 尚方司, chủ yếu thẩm tra
xét xử tố tụng hình sự của 3 kì thuộc Nội vụ phủ, phụ trách xét xử quan viên
văn võ thuộc Nội vụ phủ, xử lí án kiện thái giám phạm tội, cùng với phạm nhân bị
giam cấm.
Nha thự
Thượng tứ viện 上驷院 lúc
đầu được đặt ở trong Đông Hoa môn, sau dời ra bên ngoài Tả dực môn 左翼门, tiền thân là Ngự mã giám 御马监.
chuyên quản lí và nuôi dưỡng các loại ngựa của hoàng đế cùng ngựa dùng trong
cung, phụ trách việc chữa trị các loại tật bệnh của ngựa, lạc đà; quản lí mục trường
chăn thả ngựa và lạc đà ở các nơi.
Võ bị viện
武备院 ở
phía tây Trì tử lộ 池子路 phía bắc ngoài Đông Hoa môn, dưới có 4 khố: bắc an 北鞍, nam an 南鞍, giáp 甲, chiên 毡. Võ bị viện chủ yếu
quản lí 4 khố, thu phát và sửa chữa các khí vật, theo hầu hoàng đế xuất nhập đồng
thời chuẩn bị tàn lọng, binh trượng; cung cấp khôi giáp duyệt binh, duyệt xạ, bắn
bia, dâng cung tên lên hoàng đế, phụ trách Điện thí khoa võ trong cung.
Phụng
thần uyển 奉宸苑 ở
bên cạnh Tây uyển môn bên ngoài Tây Hoa môn, phụ trách quản lí cảnh sơn 景山, tam hải 三海, ỷ hồng đường 倚虹堂, điếu ngư đài 钓鱼台,
phụ trách các việc như: nghi lễ hoàng đế đích thân cày, nghi lễ hoàng hậu cúng tằm, hoàng đế duyệt binh, săn
bắn vào hai mùa xuân thu cùng yến tiệc.
7 ti 3
viện ở trên cấu thành chủ thể cơ quan Nội vụ phủ. Ngoài ra, Nội vụ phủ còn đặt
ra nhiều cơ quan, như hơn 40 cơ quan nhỏ: Tam chức tạo xứ 三织造处, Đả sinh ô lạp xứ 打牲乌拉处, Ngự trà thiện phòng 御茶膳房, Thăng bình thự 升平署, Dưỡng tâm điện tạo biện xứ 养心殿造办处, Kính sự phòng 敬事房, Trung Chính điện 中正殿.
Nội vụ
phủ được xem là cơ quan quản lí, phục vụ toàn bộ sự vụ trong cung đình, chiếm một
địa vị trọng yếu trong quan chế đời Thanh. Tổng quản Nội vụ phủ đại thần đều là
thân tín của hoàng đế, quyền lớn thế mạnh, vì thê có thể xem là vị đại quản gia
của hoàng đế. Việc ăn mặc đi lại của hoàng đế đều do nơi đó trù tính lo liệu,
cho nên Nội vụ phủ trước sau luôn đi cùng vương triều Thanh, cho dù sau cách mạng
Tân Hợi, trong tiểu triều đình của Phổ Nghi 溥仪,
Nội vụ phủ vẫn tiếp tục được bảo lưu. Mãi đến năm 1924 Phổ Nghi bị đưa ra khỏi
Tử Cấm thành, Nội vụ phủ mới kết thúc sứ mạng lịch sử của mình, tuyên cáo chấm
dứt.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 26/5/2014
Nguyên tác Trung văn
HOÀNG ĐẾ ĐÍCH QUẢN GIA: NỘI VỤ PHỦ
皇帝的管家: 内务府
Tác giả: Quách Phúc Tường 郭福祥
Trong quyển
TỬ CẤM CHI ĐIÊN LƯỢC ẢNH
紫禁之巅掠影
Chủ biên: Thôi Trắc 崔陟
Bắc Kinh, Trung Hoa văn sử xuất bản xã, 2006
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật