MAO TOẠI TỰ TIẾN CỬ MÌNH
Quân Tần dưới sự thống lĩnh của Bạch
Khởi 白起 đánh bại quân Triệu ở Trường
Bình 长平, thừa thắng tiến lên bao vây
kinh đô Hàm Đan 邯郸 của nước
Triệu. Trong tình hình cực kì nguy cấp, Triệu Vương sai Bình Nguyên Quân Triệu
Thắng 平原君赵胜sang nước Sở cầu viện
binh, đồng thời kết minh với Sở. Triệu Vương tin tưởng năng lực của Bình Nguyên
Quân, cho Bình Nguyên Quân chọn lấy 20 người trong đám tân khách làm tuỳ tùng để
tăng thêm thanh uy.
Bình Nguyên Quân chọn mãi cuối cùng chỉ
chọn được 19 người, còn thiếu 1 người mới đủ số. Đương lúc khó nghĩ, môn khách
Mao Toại 毛遂 tiến đến trước mặt Bình
Nguyên Quân tự tiến cử mình, nói rằng:
Tôi xin thêm vào cho đủ số.
Bình Nguyên Quân không biết người này
mới hỏi rằng:
Tiên sinh ở chỗ tôi được mấy năm rồi?
Mao Toại đáp:
Được 3 năm rồi.
Bình Nguyên Quân không có ấn tượng gì đối với Mao Toại liền
cười nói rằng:
Một người có tài năng
chân chính, bản thân mình ở trên đời giống như một chiếc dùi nhọn bỏ vào trong
túi vải, đầu nhọn của nó tất sẽ lộ ra bên ngoài. Tiên sinh ở đây đã 3 năm thế
mà tôi chưa nghe mọi người chung quanh khen ngợi tiên sinh. Tiên sinh nên ở lại
đi.
Mao Toại từ tốn đáp rằng:
Nếu tôi được bỏ vào
túi vải từ lâu, thế thì cây dùi nay không phải chỉ lộ một chút phần đầu, mà cả
cây dùi đều lộ hết.
Nghe Mao Toại nói có lí, Bình Nguyên Quân đồng ý để Mao Toại
đi cùng.
Trong lúc Sở Triệu đàm phán, Sở Vương không có lòng giúp
Triệu nên việc đàm phán chẳng mấy tiến triển. 19 vị môn khách nhất tề giục Mao
Toại tiến lên.
Mao Toại không thoái từ, bước mấy bước lên bậc, dùng kiếm
chỉ vào Sở Vương và nói rằng:
Hiện tại Đại vương và
tôi cách nhau chỉ mười mấy bước, tính mạng của Đại vương lúc này ở trong tay
tôi, quân của ngài có đông cũng cứu không được. Chủ nhân của tôi hôm nay đã nói
rất rõ với ngài, Triệu Sở liên hiệp kháng Tần, không chỉ nước Triệu được lợi,
mà nước Sở cũng tránh được cái hoạ lây. Ngài còn đợi chờ gì nữa?
Sở Vương gật gật đầu biểu thị đồng ý liên minh với Triệu
kháng Tần. Như vậy,Triệu Sở kí kết minh ước liên hiệp kháng Tần. Mấy ngày sau,
Hàm Đan được giải vây. Sau khi thắng lợi ban sư trở về nước Triệu, Bình Nguyên
Quân cảm khái nói rằng:
Ba tấc lưỡi của Mao
Toại còn hơn cả trăm vạn quân. Nếu không phải là ông ta tự tiến cử thì hôm nay
làm sao có được thắng lợi?
Từ đó Mao Toại trở thành thượng khách.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 24/11/2013
Nguyên tác Trung văn
MAO TOẠI TỰ TIẾN
毛遂自荐
Trong quyển
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ
NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Chủ biên: Lí Tinh 李晶
Nam Kinh đại học xuất
bản xã, 2007.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật