TRUYỀN THUYẾT KHƯƠNG TỬ NHA

Trong quá trình suy bại của triều
Thương, Chu tộc ở phía Tây đã dần lớn mạnh.
Tây Bá Cơ Xương 西伯姬昌 (về sau
là Chu Văn Vương) khi làm quốc vương đã thực hành nhân ái, kính già yêu trẻ,
tích cực chiêu mộ nhân tài, chú trọng phát triển kinh tế, thực thi chính sách cần
kiệm làm cho dân giàu nước mạnh, xã hội trật tự, quốc lực ngày càng tăng cường,
dân chúng xa gần quy phụ về nhà Chu, chư hầu bốn phương cũng đều quy thuận.
Khương Tử Nha sau khi biết được nước
Chu lập chí hưng bang, cầu mong hiền tài liền rời Triều Ca đến bờ sông Vị 渭, lãnh địa của Tây Chu, náu
thân nơi Bàn Khê 蟠溪, buông câu
nơi suối Từ 磁, chờ đợi thời
cơ lập sự nghiệp oanh liệt cho nhà Chu.
Truyền thuyết kể rằng nơi ông nương
thân, vách núi cao ngất, rừng trúc thâm u, ít người qua lại, là một nơi ẩn cư
thích hợp, Khương Thượng buông cần nơi sông Vị, dùng lưỡi câu thẳng thả trên mặt
nước để câu, người đi đường trông thấy đều lấy làm kì lạ, nhưng ông chẳng hề
quan tâm.
Một ngày nọ, Chu Văn Vương ngồi xe đến
săn nơi sông Vị, phát hiện một ông lão dùng lưỡi câu thẳng thả trên mặt nước,
liền tiến đến chuyện trò. Khương Thượng luận bàn thế sự, thao thao bất tuyệt. Đối
với việc trị quốc, ông đề xuất thuyết “tam thường” 三常:
- Quân dĩ cử hiền vi thường
-
Quan dĩ nhậm hiền vi thường
-
Sĩ dĩ kính hiền vi thường
Hàm
nghĩa là lập quốc làm chính trị cần phải lấy hiền làm gốc, coi trọng việc sử dụng
nhân tài, để cho nước giàu dân mạnh. Những lời của Khương Thượng cho thấy tầm
nhìn xa của ông, đồng thời thể hiện tài năng chính trị của ông. Cơ Xương nghe
xong vô cùng vui mừng, nói rằng:
Tiên quân của ta là Thái Công có nói trước rằng:
‘Có thánh nhân đến với nhà Chu, nhà Chu mới
hưng thịnh’. Ông chính là vị thánh nhân đó chăng? Thái Công
của ta “mong ông” (vọng tử 望子)
lâu lắm rối”.
Cơ
Xương đích thân dìu Khương Thượng lên xe cùng trở về cung, bái Khương Thượng làm
Quốc sư, để ông ta nắm giữ chính trị, quân sự của cả nước, trở thành một trọng
thần.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 15/3/2013
Nguyên tác Trung văn
KHƯƠNG TỬ NHA ĐÍCH
TRUYỀN THUYẾT
姜子牙的传说
Trong quyển
TRUNG HOA THƯỢNG HẠ
NGŨ THIÊN NIÊN
中华上下五千年
Chủ biên: Lí Tinh 李晶
Nam Kinh đại học xuất
bản xã, 2007.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật