NHẤT DIỆP CHƯỚNG MỤC
一叶障目
LẤY LÁ CHE MẮT
Giải thích: dùng để ví trước mắt bị một vật nào đó che lấp, nhìn không thấy.Xuất xứ: Tam quốc. Nguỵ . Hàm Đan Thuần 邯郸淳: Tiếu lâm 笑林
Nước Sở có một thư sinh gia cảnh bần hàn, tuy cũng có đọc một số sách, nhưng cổ hủ vô trí, cả ngày chỉ muốn phát tài.
Một ngày nọ, anh ta đọc được một câu trong Hoài Nam
Đường lang tự chướng diệp, khả dĩ ẩn hình.
螗螂自障叶, 可以隐形
(Con ve tự nấp sau lá, có thể ẩn hình)
Ý nghĩa là con bọ ngựa trước khi bắt con ve, lúc đợi thời cơ luôn ẩn mình sau lá cây để tiện quan sát động tác của con ve. Đọc đến đó, anh ta không tránh khỏi nghĩ suy vớ vẩn. Trong Hoài Nam Tử còn nói:
Ai có được chiếc lá mà con ve ẩn mình, thì có thể dùng chiếc lá ấy để ẩn nấp bản thân.
Vì thế anh ta đi khắp nơi tìm chiếc lá “có thể ẩn thân”. Anh ta phát hiện trên cây có một con ve đang nấp sau chiếc lá liền vội vàng hái xuống. Không may do không cẩn thận, chiếc lá rơi trên mặt đất lẫn lộn với đám lá đã rụng, trong phút chốc không thể tìm ra ngay, anh ta bèn hốt toàn bộ đám lá ấy về nhà. Nhìn thấy vợ, anh ta lấy từng chiếc một che mắt mình rồi hỏi:
Nàng có thấy ta không?
Người vợ thật thà đáp rằng:
Thấy chứ!
Sau nhiều lần như thế, người vợ bực mình nói to rằng:
Không thấy!
Anh ta tưởng thật liền cầm chiếc lá chạy ra chợ để ăn trộm, nhưng bị bắt tại trận. Lúc lên công đường tra hỏi, vị quan nghe qua sự tình cười lớn và nói rằng:
Anh thật là con mọt sách, đúng là lấy lá che mắt, không thấy Thái sơn.
Về sau, “nhất diệp chướng mục” cũng được nói là “nhất diệp tế mục” 一叶蔽目.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 17/8/2012
Dịch từ nguyên tác Trung văn
NHẤT DIỆP CHƯỚNG MỤC
一叶障目
Trong quyển
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật