VÌ SAO XƯNG CHA VỢ LÀ "THÁI SƠN"
Đường Huyền Tông Lí Long Cơ 唐玄宗李隆基 đến
Thái Sơn 泰山 phong thiện. Thừa tướng Trương Duyệt 张说 (1) đảm
nhiệm chức Phong thiện sứ 封禅使, nhân tiện dẫn
theo con rể của mình là Trịnh Dật 郑镒. Theo quy định, những
ai đi theo hoàng đế tham gia phong thiện, quan lại từ Thừa tướng trở xuống đều
được thăng một cấp. Trịnh Dật vốn là quan cửu phẩm, Trương Duyệt lợi dụng chức
quyền, thăng con rể mình lên bốn cấp. Trong buổi yến hội, Đường Huyền Tông nhìn
thấy Trịnh Dật đột nhiên mặc quan phục sắc đỏ hàng ngũ phẩm, cảm thấy kì lạ liền
hỏi. Trịnh Dật không biết phải trả lời thế nào. Lúc bấy giờ nghệ nhân cung đình
Hoàng Phiên Xước 黄幡绰 giỏi
trào phúng đang ở bên cạnh liền nói rằng:
Thử Thái Sơn chi lực dã
此泰山之力也
(Đó là do sức mạnh của Thái Sơn)
Nhất ngữ song quan, Đường Huyền Tông liền biết rõ nhưng không nói, sự tình như thế qua đi. Người đời sau nhân đó xưng phụ thân của vợ là “Thái Sơn” 泰山. Nhân vì Thái Sơn cũng còn gọi là Đông nhạc 东岳, đứng đầu trong ngũ nhạc 五岳 (2), cho nên lại chuyển xưng cha vợ là “nhạc ông” 岳翁, “nhạc phụ” 岳父, Mẹ vợ thì xưng là “nhạc mẫu” 岳母.
Chú của người dịch
1-
Trương Duyệt 张说 (zhāng yuè) (667 – 730): Tự Đạo Tế 道济, một tự khác là Duyệt Chi 说之,
người Phương Thành 方城 Phạm
Dương 范阳 (nay
là huyện Cố An 固安 tỉnh
Hà Bắc 河北). Ông là Tể tướng triều Đường, là chính trị gia, quân
sự gia, văn học gia, và là hậu duệ của Tư không Trương Hoa 张华thời Tây Tấn.
https://baike.baidu.com/item/%E5%BC%A0%E8%AF%B4/66379
2-
Ngũ nhạc 五岳: Từ tổng xưng 5 đại danh sơn trong văn hoá Trung Quốc,
là sản vật của sự kết hợp việc sùng kính sơn thần của dân gian cổ đại, quan niệm
ngũ hành và đế vương tuần hành phong thiện. Về sau Đạo giáo kế thừa, được xem
là danh sơn của Đạo giáo. Ngũ nhạc gồm: Trung nhạc Tung sơn 嵩山, Đông nhạc Thái sơn 泰山,
Tây nhạc Hoá sơn 华山, Nam nhạc Hành sơn 衡山,
Bắc nhạc Hằng sơn 恒山.
https://baike.baidu.com/item/%E4%BA%94%E5%B2%B3/5666
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 05/11/2020
Nguồn
TRUNG QUỐC CỔ ĐẠI VĂN HOÁ THƯỜNG THỨC
中国古代文化常识
Biên soạn: Thiệu Sĩ Mai 邵士梅
Đào Tịch Giai 陶夕佳
Tưởng Tiểu Ba 蒋筱波
Tam Xuân xuất bản xã, 2008