LÍ KÍ TRẢM XÀ
东越闽中有庸岭, 高数十里. 其西北隙中有大蛇, 长七八丈, 大十馀围, 土俗常惧, 东 (治) [冶] 都尉及属城长吏多有死者. 祭以牛羊, 故不得祸. 或与人梦, 或下谕巫祝, 欲得啖童女十二三者, 都尉令长并共患之. 然气厉不息. 共请求人家生婢子, 兼有罪家女养之. 至八月朝祭, 送蛇穴口, 蛇出吞啮之. 累年如此, 已用九女.
尔时预复募索, 未得其女. 将乐县李诞家, 有六女, 无男, 其小女名寄, 应募欲行, 父母不听. 寄曰: “父母无相, 惟生六女, 无有一男, 虽有如无. 女无缇萦济父母之功, 既不能供养, 徒费衣食, 生无所益, 不如早死. 卖寄之身, 可得少钱 , 以供父母, 岂不善耶?” 父母慈怜, 终不听去. 寄自潜行, 不可禁止.
寄乃告请好剑及咋蛇犬. 至八月朝, 便诣庙中坐, 怀剑将犬. 先将数石米餈, 用蜜麨灌之, 以置穴口. 蛇便出, 头大如囷, 目如二尺镜. 闻餈香气, 先啖食之. 寄便放犬, 犬就啮咋, 寄从后斫得数创. 疮痛急, 蛇因踊出, 至庭而死. 寄入视穴, 得其九女髑髅, 悉举出, 咤言曰: “汝曹怯弱, 为蛇所食, 甚可哀愍.” 于是寄女缓步而归.
越王闻之, 聘寄女为后, 拜其父为将乐令, 母及姊皆有赏赐. 自是东 (治) [冶] 无复妖邪之物, 其歌谣至今存焉.
(搜神记 - 卷十九)
Đông Việt Mân Trung hữu Dung Lĩnh, cao sổ thập
lí. Kì tây bắc khích trung hữu đại xà, trường thất bát trượng, đại thập dư vi,
thổ tục thường cụ, Đông (Trị) [Dã] Đô uý cập thuộc thành trưởng lại đa hữu tử
giả. Tế dĩ ngưu dương, cố bất đắc hoạ. Hoặc dữ nhân mộng, hoặc há dụ vu chúc, dục
đắc đạm đồng nữ thập nhị tam giả, Đô uý lệnh trưởng tịnh cộng hoạn chi. Nhiên
khí lệ bất tức. Cộng thỉnh cầu nhân gia sinh tì tử, kiêm hữu tội gia nữ dưỡng
chi. Chí bát nguyệt triêu tế, tống xà huyệt khẩu, xà xuất thôn khiết chi. Luỹ
niên như thử, dĩ dụng cửu nữ.
Nhĩ thời dự phục mộ sách, vị đắc kì nữ.
Tương Lạc huyện Lí Đản gia, hữu lục nữ, vô nam, kì tiểu nữ danh Kí, ứng mộ dục
hành, phụ mẫu bất thính. Kí viết: “Phụ mẫu vô tướng, duy sinh lục nữ, vô hữu nhất
nam, tuy hữu như vô. Nữ vô Đề Oanh tế phụ mẫu chi công, kí bất năng cung dưỡng,
đồ phí y thực, sinh vô sở ích, bất như tảo tử. Mại Kí chi thân, khả đắc thiểu
tiền, dĩ cung phụ mẫu, khởi bất thiện da?” Phụ mẫu từ lân, chung bất thính khứ.
Kí tự tiềm hành, bất khả cấm chỉ.
Kí nãi cáo thỉnh hảo kiếm cập trách xà
khuyển. Chí bát nguyệt triêu, tiện nghệ miếu trung toạ, hoài kiếm tương khuyển.Tiên
tương sổ thạch mễ tư, dụng mật siêu quán chi, dĩ trí huyệt khẩu. Xà tiện xuất,
đầu đại như khuân, mục như nhị xích kính. Văn tư hương khí, tiên đạm thực chi.
Kí tiện phóng khuyển, khuyển tựu khiết trách, Kí tùng hậu chước đắc sổ sang.
Sang thống cấp, xà nhân dũng xuất, chí đình nhi tử. Kí nhập thị huyệt, đắc kì cửu
nữ độc lâu, tất cử xuất, trá ngôn viết: “Nhữ tào khiếp nhược, vi xà sở thực, thậm
khả ai mẫn.” Vu thị Kí nữ hoãn bộ nhi quy.
Triệu Vương văn chi, sính Kí nữ vi hậu,
bái kì phụ vi Tương Lạc lệnh, mẫu cập tỉ giai hữu thưởng tứ. Tự thị Đông (Trị)
[Dã] vô phục yêu tà chi vật, kì ca dao chí kim tồn yên.
(Sưu thần kí – quyển thập cửu)
Vùng Mân trung ở Đông Việt có
ngọn Dung Lĩnh, cao mấy chục dặm. trong hang ở khe núi phía tây bắc có một con
rắn lớn, dài 7, 8 trượng, mình to đến hơn chục vây, dân nơi đó vô cùng sợ. Đô
uý quận Đông (Trị) [Dã] cùng huyện lại các thuộc huyện có không ít người bị hại
chết. Thế là mọi người dùng trâu dê tế bái nhưng vẫn không tránh được hoạ. Rắn có lúc thác mộng cho người, cũng có lúc báo
cho vu chúc, nói rằng muốn ăn thịt đồng nữ khoảng mười hai mười ba tuổi. Đô uý
và huyện quan vì việc đó mà lo lắng, tai hoạ do yêu khí của rắn gây ra không dứt.
Mọi người tìm con gái sinh ra trong nhà nô tì và con gái nhà tội nhân trước
tiên đem về nuôi, đợi đến kì tế vào mồng 1 tháng 8 thì đưa đến cửa hang. Rắn bò
ra khỏi hang nuốt lấy đồng nữ. Liên tiếp mấy năm đều như thế, đã lấy đi sinh mạng
của 9 đồng nữ .
Năm nọ,
mọi người tìm đồng nữ để tế rắn, nhưng vẫn chưa được. Nhà Lí Đản huyện Tương Lạc
có 6 cô con gái, không có con trai. Cô gái út tên Lí Kí tự nguyện đi ứng mộ. Cha mẹ không đồng ý, Lí
Kí nói rằng:
- Cha mẹ không có phúc, chỉ sinh được 6 người
con gái, ngay cả một người con trai cũng không có. Tuy là có con nhưng cũng như
là không có. Con đã không có công cứu cha mẹ như nàng Đề Oanh, lại không thể phụng
dưỡng cha mẹ, chỉ làm lãng phí cơm áo. Sống mà không có ích gì chẳng bằng sớm
chết. Bán con đi có thể có chút ít tiền, lấy tiền đó để phụng dưỡng cha mẹ há
chẳng tốt sao?
Cha mẹ
thương yêu con, cuối cùng vẫn không nghe. Lí Kí tự lén đi, không thể ngăn cấm.
Lí Kí đến
phủ quan xin ban cho một thanh bảo kiếm và một con chó săn. Đến mồng 1 tháng 8,
Lí Kí đến ngồi trong miếu, ôm kiếm dắt chó. Trước tiên lấy nếp vo viên trộn với
mật đặt nơi của hang. Rắn bò ra, đầu nó to như cái bồ, mắt như kính đồng lớn
khoảng 2 xích. Rắn ngửi thấy mùi thơm bèn nuốt lấy. Lí Kí liền thả chó, chó
xông lên cắn, Lí Kí từ phía sau dùng kiếm chém rắn bị thương mấy chỗ. Vết
thương khiến rắn đau đớn, nó bèn bò ra đến giữa sân thì chết. Lí Kí vào hang
nhìn thấy đầu lâu của 9 đồng nữ, liền mang hết ra ngoài, đau buồn nói rằng:
- Các chị khiếp nhược nên bị rắn ăn thịt, quả
thực là đáng thương!
Nói
xong, Lí Kí từ từ bước về nhà.
Quốc
vương Đông Việt nghe được chuyện bèn cưới Lí Kí làm vương hậu, bái cha của Lí
Kí làm Tương Lạc lệnh, mẹ và các chị đều được ban thưởng. Từ đó vùng Đông (Trị)
[Dã] không còn xuất hiện yêu quái. Ca dao ca ngợi chuyện Lí Kí chém rắn đến nay hãy còn lưu truyền.
Huỳnh Chương Hưng
Quy
Nhơn 26/11/2019
Nguồn
SƯU THẦN KÍ THẾ
THUYẾT TÂN NGỮ
搜神记 世说新语
Tiền Chấn Dân 钱振民
điểm hiệu
Trường Sa: Nhạc Lộc thư xã, 2006
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật