Dịch thuật: Cảnh Công trục đắc trảm trúc giả .... (Án Tử Xuân Thu)

景公逐得斩竹者囚之晏子谏

    景公树竹, 令吏谨守之. 公出, 过之, 有斩竹者焉. 公以车逐, 得而拘之, 将加罪焉.

晏子入见, 曰: “君亦闻吾先君丁公乎?”

公曰: “何如?”

晏子曰: “丁公伐曲城 ⁽¹⁾, 胜之, 止其财, 出其民. 公日自莅之. 有舆死人以出者 ⁽²⁾, 公怪之, 令吏视之, 则其中金与玉焉. 吏请杀其人, 收其金玉. 公曰: ‘以兵降城, 以众图财, 不仁. 且吾闻之, 人君者宽厚慈众, 不身传诛 ⁽³⁾.’令舍之.”

公曰: “善.”

晏子退, 公令出斩竹之囚.

                                                                                   (晏子春秋)

CẢNH CÔNG TRỤC ĐẮC TRẢM TRÚC GIẢ TÙ CHI

ÁN TỬ GIÁN

          Cảnh Công thụ trúc, lệnh lại cẩn thủ chi. Công xuất, quá chi, hữu trảm trúc giả yên. Công dĩ xa trục, đắc nhi câu chi, tương gia tội yên.

          Án Tử nhập kiến, viết: “Quân diệc văn ngô tiên quân Đinh Công hồ?”

          Công viết: “Hà như?”

          Án Tử viết: “Đinh Công phạt Khúc Thành ⁽¹⁾, thắng chi, chỉ kì tài, xuất kì dân. Công nhật tự lị chi. Hữu dư tử nhân dĩ xuất giả ⁽²⁾, công quái chi, lệnh lại thị chi, tắc kì trung kim dữ ngọc yên. Lại thỉnh sát kì nhân, thu kì kim ngọc. Công viết: ‘Dĩ binh hàng thành, dĩ chúng đồ tài, bất nhân. Thả ngô văn chi, nhân quân giả khoan hậu từ chúng, bất thân truyền tru ⁽³⁾.’ Lệnh xả chi.”

          Công viết: “Thiện.”

          Án Tử thoái, Công lệnh xuất trảm trúc chi tù.

                                                                                    (Án Tử Xuân Thu)

Chú thích

1- Khúc Thành 曲城: địa danh. Di chỉ nay tại đông bắc huyện Dịch 掖Sơn Đông 山东.

2- Dư 舆: khiêng

3- Bất thân truyền tru 不身传诛: không đích thân truyền lệnh sát nhân. Ý là giao cho quan lại trị tội.

CẢNH CÔNG ĐUỔI BẮT ĐƯỢC NGƯỜI CHẶT TRÚC BỎ TÙ ÔNG TA

ÁN TỬ CAN GIÁN

          Cảnh Công trồng trúc, lệnh cho quan lại canh giữ cẩn thận. Cảnh Công ra ngoài, đi ngang qua nơi đó, trông thấy có người chặt trúc. Cảnh Công liền ngồi xe đuổi theo, bắt được định trị tội.

          Án Tử vào cung gặp Cảnh Công, nói rằng:

          - Ngài có nghe tiên quân Đinh Công của chúng ta nói chưa?

          Cảnh Công hỏi rằng:

          - Như thế nào?

          Án Tử đáp:

          - Đinh Công đánh Khúc Thành, giành được thắng lợi, cấm chỉ tài vật trong thành tuồn ra ngoài, dời dân trong thành ra. Đinh Công hàng ngày đích thân đến quan sát. Có người khiêng người chết ra khỏi thành, Đinh Công cảm thấy kì lạ, lệnh cho quan lại kiểm tra, hoá ra là trong quan tài đều là vàng ngọc. Quan lại xin giết người đó, tịch thu vàng ngọc của ông ta. Đinh Công bảo rằng: ‘Dựa vào quân đội lấy được thành trì, dựa vào người đông để mưu đoạt tài vật, đó là điều bất nhân. Huống hồ ta đã nghe qua. Làm một vị quân chủ của bách tính, cần phải khoan hậu từ ái đối với bách tính, không đích thân truyền lệnh giết người.’ Lệnh cho tha người đó.

          Cảnh Công bảo rằng:

          - Khanh nói hay lắm.

          Sau khi Án Tử rời khỏi cung, Cảnh Công ra lệnh phóng thích tù phạm đã chặt trúc.

 Huỳnh Chương Hưng

                                               Quy Nhơn 22/01/2018

Nguồn 

ÁN TỬ XUÂN THU

晏子春秋

Dịch chú: Trần Đào 陈涛

Trung Hoa thư cục, 2007.