VỆ THANH
(tiếp theo kì 2)
Mùa hè
năm 133 trước công nguyên, Vũ Đế xuất hơn 30 vạn đại quân, giao Hộ quốc tướng
quân Hàn An Quốc 韩安国 làm Đại tướng quân, binh chia làm 2 lộ mai phục chờ đợi
quân Hung Nô. Lí Quảng 李广, Công Tôn Hạ 公孙贺 thống lĩnh quân chủ lực nấp trong hang núi ở Mã ấp 马邑 (nay là huyện Sóc 朔
Sơn Tây 山西), một khi đại quân của thiền vu Hung Nô lọt vào vòng
vây phục kích, sẽ lập tức trỗi dậy tấn công. Vương Khôi 王恢, Lí Tức 李息 thống lĩnh 3 vạn
binh mã, từ quận Đại xuất chinh, vây bọc phía sau đại quân Hung Nô chặn đường
rút lui của chúng.
Thiền
vu Hung Nô dẫn 10 vạn kị binh tinh nhuệ hướng đến Mã ấp. Khi cách Mã ấp khoảng
trăm dặm, thiền vu biết được âm mưu của quân Hán, nên lập tức rút lui. Lí Quảng,
Công Tôn Hạ do hành quân chậm, chưa đuổi theo kịp quân Hung Nô; Vương Khôi, Lí
Tức phát hiện Hung Nô binh cường mã tráng, nên không dám xuất kích. Chẳng bao
lâu, nhà Tây Hán chính thức tuyên chiến với Hung nô, chính sách “hoà thân” bị
phá sản, hai nước chuyển sang trạng thái chiến tranh trường kì.
Từ sự
kiện Mã ấp, Hán Vũ Đế rút ra được kết luận: một số lão tướng lĩnh uy tín có dư
nhưng lại thiếu quyết tâm, không có cách thích ứng với tính cấp thiết phải tấn
công. Hán Vũ Đế nhìn thấy, muốn chiến thắng giặc mạnh, phải đề bạt tướng lĩnh
trẻ tuổi.
Vũ Đế xử
tử Vương Khôi khiếp nhược lúc lâm trận, bắt đầu tìm kiếm tướng lĩnh trẻ tuổi mà
có thể đảm đương việc lớn. Trong trường săn, tài năng của Vệ Thanh đã để lại ấn
tượng tốt đẹp cho Hán Vũ Đế. Vệ Thanh không chỉ trí dũng song toàn, mà còn có
thể đảm nhận được trọng trách, hơn nữa lại là hoàng thân quốc thích nên rất
đáng tin.
Năm 129
trước công nguyên, Hán Vũ Đế phong Vệ Thanh làm Xa kị tướng quân. Từ đó, Vệ
Thanh bước lên vũ đài chính trị. Hán Vũ Đế phát 4 vạn binh, tấn công Hung Nô.
Lí Quảng từ Nhạn Môn quan xuất chinh, Công Tôn Ngao từ quận Đại xuất chinh,
Công Tôn Hạ từ Vân Trung (nay là huyện Thác Khắc Thác 托克托
Nội Mông Cổ) xuất chinh. Vệ Thanh lần đầu tiên cầm quân đánh trận, từ Thượng Cốc
上谷 (nay là huyện Hoài Lai 怀来
Hà Bắc 河北) xuất chinh. Bốn lộ tướng quân chia nhau lãnh 1 vạn kị
binh. Trong 4 vị tướng quân, Vệ Thanh là người trẻ nhất, 3 người kia đều là lão
tướng nhiều năm chinh chiến.
Kết quả
xuất chinh lần này, đã ngoài dự đoán của Hán Vũ Đế. Lí Quảng bại binh bị bắt,
sau một mình thoát chạy về Trường An; Công Tôn Ngao hao tổn 6000 binh mã; Công
Tôn Hạ không tìm thấy quân Hung Nô. Chỉ có Vệ Thanh cô lẻ thâm nhập vào chốn
Hung Nô, lén tập kích thiền vu Tế Thiên 祭天
giết hơn 700 người, thắng lợi trở về.
Vệ
Thanh lần đầu tiên xuất chinh đắc thắng, Hán Vũ Đế vui mừng, phong làm Quan Nội
Hầu 关内侯 để khen thưởng.
Trận
giao chiến này đã cáo chung thắng lợi của Hung Nô. Mùa Đông, kị binh Hung Nô ồ ạt kéo đến xâm phạm vùng Thượng Cốc 上谷, Ngư Dương 渔阳 (nay là phía tây nam huyện Mật Vân 密云). Mùa Thu năm sau, kị binh Hung Nô một lần nữa tiến
xuống phía nam, chiếm lĩnh Liêu Tây 辽西, xử tử Thái thú
Liêu Tây. Kị binh Hung Nô từ Liêu Tây công đánh Ngư Dương, tướng lĩnh đồn thủ
Ngư Dương là Hàn An Quốc thảm bại bỏ chạy. Kị binh Hung Nô thừa thế truy sát,
thế mạnh không thể đương lại, nhanh chóng công hạ Nhạn Môn quan. Cả khu vực
phương bắc cục thế rất khẩn trương, nhân tâm ở kinh thành hoảng loạn, các nơi ở
phương bắc tấp nập bay thư cấp báo về kinh thành.
Trước
tình hình tồn vong của đất nước, Vệ Thanh phụng mệnh xuất chinh, nghinh đánh
Hung Nô. Để ngăn chận kẻ địch hùng mạnh, Hán Vũ Đế sai Lí Tức từ quận Đại xuất
chinh, chặt đứt đường rút lui của Hung Nô, chi viện cho Vệ Thanh. Vệ Thanh cho
rằng, cho dù đại quân Hung Nô binh cường mã tráng, nhưng đường dài bôn kích,
công thành chiếm đất, sĩ binh đã vô cùng mệt mỏi.
Sau khi
Vệ Thanh nhận được mệnh lệnh xuất chinh, lập tức thống lĩnh 3 vạn thiết kị, hoả
tốc đến tiền tuyến. Vệ Thanh đi đầu, xông lên phía trước. Tướng sĩ quân Hán thấy
Vệ tướng quân không nghĩ đến bản thân, nên sĩ khí dâng cao, không ai là không
tranh lên trước. Hung Nô bị quân Hán đánh bại phải tháo lui về phương bắc, bỏ lại
mấy ngàn xác chết.
Cũng
trong năm đó, gia tộc Vệ Thanh được sao tốt chiếu mệnh, Vệ Tử Phu 卫子夫 sinh hạ hoàng tử. Hán Vũ Đế đã có người kế vị, liền lập
Vệ Tử Phu làm Hoàng hậu, phế Trần A Kiều 陈阿娇.
Thành công trong chiến dịch
này đã thể hiện rõ tài năng chỉ huy kiệt xuất của Vệ Thanh, địa vị của Vệ Thanh
ngày càng hiển quý, vượt qua Lí Quảng đức cao vọng trọng. Thắng lợi lần này đã
cổ vũ lòng tin đánh bại được Hung Nô của quân dân triều Hán. Tiếp đó, Hán Vũ Đế
lại phát động 3 chiến dịch lớn là Hà nam, Hà tây và Mạc bắc. (còn tiếp)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn
03/12/2015
Nguyên tác
VỆ THANH
卫青
Trong quyển
HỔ CHI UY
虎之威
Tác giả: Hàn Tố Văn 韩素文
Bắc Kinh: Trung Quốc Trường An xuất bản xã, 1006.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật