喜春兰
春宴
梅残玉靥 (1) 香犹在,
柳破金梢眼未开.
(2)
东风和气满楼台,
桃杏拆,
(3)
宜唱喜春来.
(元好问)
HỈ XUÂN LAN
XUÂN YẾN
Mai tàn ngọc diệp (1)
hương do tại,
Liễu phá kim sao
nhãn vị khai. (2)
Đông phong hoà khí
mãn lâu đài,
Đào hạnh sách, (3)
Nghi xướng Hỉ Xuân
Lai
(Nguyên Hiếu Vấn)
Chú
thích
1- Ngọc diệp 玉靥: hai má tựa như ngọc, ở đây chỉ
cánh hoa mai.
Diệp 靥: núm đồng tiền trên má.
2- Liễu phá kim sao nhãn vị khai柳破金梢眼未开 :
chỉ chồi non của cây liễu mới nhú.
Kim sao 金梢: ngọn cây với sắc vàng nhạt.
Nhãn vị khai 眼未开: chỉ lá liễu chưa dài, như đôi mắt còn đang ngủ chưa mở ra.
3- Đào hạnh sách桃杏拆: sách là nứt ra. Chỉ nụ hoa đào
hoa hạnh vừa mới bung. Sách, nguyên tác viết 折 (chiết) là nhầm.
HỈ XUÂN LAN
XUÂN YẾN
Hoa mai tuy đã tàn nhưng cánh
hoa khiết bạch vẫn còn thơm.
Cành liễu nhú chồi non, đầu ngọn
cây một sắc vàng mơ, lá liễu vẫn chưa dài
Gió xuân ấm áp, thổi khắp lâu
đài.
Nụ hoa đào hoa hạnh vừa mới hé.
Với cảnh đẹp này nên hát khúc “Hỉ
xuân lai”
Dịch
theo điệu khúc
Mai tàn, cánh ngọc hương nào mất,
Liễu nhú chồi non lá chửa dài
Gió xuân hơi ấm khắp lâu đài
Đào hạnh trổ,
Hát khúc “Hỉ xuân lai”
Chú
của người dịch
Nguyên
Hiếu Vấn 元好问 (1190 – 1257): tự Dụ Chi 裕之, hiệu Di Sơn 遗山, người Tú Dung 秀容, Thái Nguyên 太原 (nay là Hân Châu 忻州, Sơn Tây 山西), lịch sử học gia và tác gia nổi
tiếng cuối đời Kim đầu đời Nguyên, minh chủ của văn đàn và là đại biểu chủ yếu
của văn học phương bắc thời kì Tống Kim đối kháng nhau. Ông cũng là chiếc cầu kế
thừa đời trước, gợi mở đời sau trong văn học khoảng thời Kim Nguyên, được mọi
người tôn là “Bắc phương văn hùng” 北方文雄, “Nhất đại văn tông” 一代文宗. Thơ, văn, từ, khúc, thể loại
nào ông cũng đều giỏi.
Nguyên
Hiếu Vấn còn viết qua tiểu thuyết. Bộ tiểu thuyết Tục di kiên chí 续夷坚志 mà ông viết gồm 4 quyển với 202
thiên. Trong đó trừ 4 thiên chỉ có đề mục, và 1 thiên bị tàn khuyết, thực còn lại
197 thiên.
Từ
Tục di kiên chí 续夷坚志 và trong thơ văn khác của Nguyên Hiếu vấn, chúng ta phát hiện
tư tưởng và sáng tác văn học của ông chịu ảnh hưởng tương đối lớn của Liệt Tử 列子.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 12/12/2015
Nguồn
NGUYÊN KHÚC TAM BÁCH THỦ
元曲三百首
Biên soạn: Trương Kiện Mai 张健梅
Diên Biên nhân dân xuất bản xã,
2006
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật