BÍ ẨN VIỆC VƯƠNG CHIÊU QUÂN XUẤT TÁI
Vương
Chiêu Quân 王昭君 là một trong tứ đại mĩ nữ thời cổ của Trung Quốc.
Trong diễn biến mấy ngàn năm ở Hoa Hạ, nét đẹp của Vương Chiêu Quân không chỉ
chỉ sắc đẹp và tài trí siêu quần của nàng mà câu chuyện “Chiêu Quân xuất tái” 昭君出塞 đã được
diễn dịch và đời đời tương truyền, khiến Chiêu Quân trong con mắt mọi người trở
thành hoá thân sứ giả hữu hảo của dân tộc, mạnh dạn từ bỏ hạnh phúc của riêng
mình vì sự yên định của đất nước. Việc xuất giá ra ngoài quan tái của Chiêu
Quân khiến cho triều Hán lúc bấy giờ quốc lực suy yếu đã bảo toàn được mối quan
hệ hữu hảo với Hung Nô trong khoảng thời gian hơn 50 năm.
Theo Hậu Hán thư – Nam
Trong
buổi tiệc tiễn Thiền vu Hung Nô Hô Hàn Tà 呼韩邪lên
đường, Hán Nguyên Đế triệu 5 cung nữ đến, nhìn thấy Chiêu Quân dung mạo xinh đẹp,
Nguyên Đế bừng tỉnh, hoá ra nơi hậu cung ẩn tàng một sắc đẹp tuyệt trần như thế.
Nguyên Đế có ý muốn giữ nàng lại, nhưng quân tử vô hí ngôn. Sau việc này Nguyên
Đế khó tránh được ngày đêm tơ tưởng, phẫn nộ đem chém tên hoạ công trọng lợi
khinh nghĩa.
Chiêu
Quân sau khi xuất tái, về khách quan đã truyền bá văn hoá Hán tộc, thúc đẩy Hán
tộc và Hung Nô đối xử hoà mục, qua lại hữu hảo, khiến nhân dân hai nước tránh
được nạn chiến tranh trong khoảng thời gian mấy chục năm, sống một cuộc sống hạnh
phúc “biên cương an nhàn, trâu ngựa đầy đồng”. Nhưng cuộc sống của Chiêu Quân
không phải mọi việc đều thuận lợi. Sau khi gã cho Thiền vu, nàng sinh được một
người con trai. Thiền Vu mất, theo phong tục Hung Nô, con sẽ kế thừa nghiệp của
cha, đồng thời cũng kế thừa thê thiếp của cha. Chiêu Quân không chịu theo cách
này, thỉnh cầu được quay về Hán, nhưng nhận được câu trả lời là “phải theo tục
người Hồ”. Nàng một lần nữa đành phải gã cho con của Thiền vu, sau đó sinh được
2 người con gái. Có thể thấy, Chiêu Quân một đời khắc phục được không biết bao
nhiêu đau khổ và giày vò về tinh thần và thể xác.
Chiêu
Quân sở dĩ được người Hán và người Mông yêu quý là do bởi việc xuất tái của
nàng đã làm tăng thêm tình cảm của hai dân tộc Hán và Hung Nô. Nhưng lịch sử cần
phải tôn trọng sự thực, không thể từ kết quả khách quan mà suy đoán nguyên nhân chủ quan. Một bộ phận học giả cho
rằng cách nghĩ chân thực khi Chiêu Quân xuất tái tuyệt đối không phải là vì sự
hưng vong của dân tộc, mà về tư tưởng, ở nàng vẫn chưa hình thành kiến thức
trác việt lấy hạnh phúc cá nhân đổi lấy sự yên định của dân tộc. Chiêu Quân chủ
động xin xuất tái, đa phần xuất phát từ sự bất mãn và phản kháng đối với tên hoạ
công tham lam, đối với hoàng thượng bất cầu chân tướng, và đối với trạng thái
sinh tồn tịch mịch của bản thân mình. Về sau, do bởi khuynh hướng chính trị dân
tộc và nhu cầu của thời kì riêng mới khoác lên trên người Chiêu Quân một màu sắc
tươi đẹp, trở thành tượng trưng cho tình đoàn kết dân tộc.
Cho đến
hiện nay, việc Chiêu Quân gã đi xa rốt cuộc là kết quả khách quan sản sinh từ
việc thân bất do kỉ hoà thân cùng Hung Nô, hay là nghĩa cử vĩ đại hiến thân cho
đất nước, vẫn còn là vấn đề đang tranh nghị.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 11/4/2015
Nguyên tác Trung văn
VƯƠNG CHIÊU QUÂN XUẤT TÁI CHI MÊ
王昭君出塞之谜
Trong quyển
TRUNG QUỐC VỊ GIẢI CHI MÊ
中国未解之谜
Chủ biên: Tôn Thiệu Vũ 孙绍武
Hô Hoà Hạo Đặc: Viễn phương xuất bản xã, 2009.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật