MIẾU QUAN ĐẾ LỚN NHẤT
Miếu
Quan Đế 关帝 Giải Châu 解州 toạ lạc tại thôn
Thường Bình 常平 trấn Giải Châu 解州
thành phố Vận Thành 运城 tỉnh Sơn Tây 山西,
quê hương của danh tướng Quan Vũ 关羽 nước Thục thời Tam
Quốc, cho nên miếu Quan Đế Giải Châu được tôn làm tổ của võ miếu, cũng là đơn vị
bảo hộ văn vật trọng điểm của tỉnh. Miếu được xây dựng vào năm Khai Hoàng 开皇 thứ 9 nhà Tuỳ (năm 589). Năm Đại Trung Tường Phù 大中祥符 thứ 7 nhà Tống (năm 1014), miếu được trùng tu mở rộng,
đến năm Khang Hi 康熙 thứ 41 nhà Thanh (năm 1702), miếu bị thiêu huỷ, sau
trải qua hơn 10 năm tu sửa mới khôi phục lại nguyên mạo. Sau khi Trung Quốc mới
thành lập, miếu trở thành văn vật được bảo hộ, được cấp kinh phí để duy tu, khiến
ngôi miếu có dạng thức cung điện toả sáng.
Quan Vũ
là danh tướng nước Thục thời Tam Quốc, rất có uy vọng trong dân gian. Để kỉ niệm
Quan Vũ, nhiều nơi ở Trung Quốc đã xây miếu Quan Đế, và miếu Quan Đế Giải Châu
là ngôi miếu kỉ niệm Quan Vũ lớn nhất ở Trung Quốc.
Miếu
Quan Đế sau lưng là hồ trước mặt là núi, cảnh sắc tươi đẹp, miếu toạ bắc triều
nam, diện tích là hơn 18000 m2. Cả bố cục đan xen nhau chia làm 2 bộ phận nam
và bắc. Phía nam lấy Kết Nghĩa viên 结义园 làm trung tâm,
chung quanh có Kết phường 结坊, Quân Tử đình 君子亭, Tam Nghĩa các 三义阁,
giả sơn. Trong Tam Nghĩa các có bức Tam Nghĩa đồ được khắc vào thời Càn Long 乾隆 nhà Thanh, chung quanh rừng đào um tùm tươi tốt, phản
ánh cảnh Đào viên kết nghĩa của 3 anh em Lưu, Quan, Trương. Phía bắc lấy Sùng
Ninh điện 崇宁殿, Xuân Thu lâu 春秋楼
làm trung tâm, lại chia thành tiền điện và hậu cung. Tiền điện có Đoan môn 端门, Trĩ môn 雉门, Ngọ môn 午门, Ngự Thư lâu 御书楼,
Sùng Ninh điện 崇宁殿. Hai bên Sùng Ninh điện có Sùng Thánh từ 崇圣祠, Truy Phong Bá từ 追风伯祠, Hồ Công từ 胡公祠, mộc phương 木枋, nhà bia,
Lầu chuông. Hậu cung lấy Xuân Thu lâu 春秋楼 làm trung tâm, Đao lâu 刀楼
và Ấn lâu 印楼 đối xứng hai bên, vô cùng tráng lệ. Trước và sau miếu
có hành lang hơn 100 gian làm nền, hình thành nên phong cách kiến trúc truyền
thống Trung Quốc lấy trục tuyến trung tâm làm chủ thể, tả hữu đối xứng, khí thế
hùng vĩ.
Từ chỉnh
thế kiến trúc của miếu, Xuân Thu lâu và Sùng Ninh điện là hùng vĩ tinh xảo nhất.
Tên gọi “Xuân Thu lâu” có nguồn gốc từ sự kiện Quan Vũ đọc “Xuân Thu” ở đây cho
nên có tên gọi như thế. Và cũng nhân vì Khổng Tử 孔子viết
“Xuân Thu” đến lúc có người bắt được con kì lân thì dừng lại không viết nữa,
nên cũng gọi là “Lân Kinh các” 麟经阁. Được xây dựng vào
thời Vạn Lịch 万历 nhà Minh, bề mặt rộng 7 gian, sâu 6 gian, cao 33m, 2
tầng, có hồi lang, câu lan bốn bên nối liền nhau, dưới thềm chạm khắc các loại
đồ án long phụng, mây, hoa cỏ, nhân vật rất tinh xảo, mái lợp ngói lưu li màu,
là kiến trúc cao nhất của miếu. Về tên gọi “Sùng Ninh điện”, năm Sùng Ninh 崇宁 thứ 3 nhà Bắc Tống (năm 110), Tống Huy Tông Triệu Cát
赵佶 truy phong Quan Vũ là Sùng Ninh Chân Quân 崇宁真君, cho nên có tên gọi như thế. Kiến trúc hiện nay là di
vật của năm Khang Hi thứ 57 nhà Thanh (năm 1718), lấy miếu Quan Đế làm điện
chính. Bề mặt rộng 5 gian, sâu 6 gian, trùng thiềm. Đài nhô ra trước mặt chính
điện rộng, câu lan quanh co, điêu khắc phía dưới thềm phong phú, mái lợp ngói
lưu li, hồi lang chung quanh điện có 26 trụ đá chạm rồng, khí thế vô cùng hùng
vĩ. Bi kí khắc rằng:
Điện gian thạch trụ, điêu long phi đằng,
miếu mạo hoành lệ, giáp thiên hạ
殿间石柱, 雕龙飞腾, 庙貌宏丽, 甲天下
(Trụ đá
của điện, chạm rồng bay, miếu mạo hùng vĩ xinh đẹp, đứng đầu trong thiên hạ)
Chính
giữa trong điện đặt tượng Quan Vũ ngồi, thần thái trang nghiêm. Trên khám thờ
có tấm hoành với 4 chữ “Nghĩa bính càn khôn” 义炳乾坤, ngự bút của Khang Hi. Trên ngạch trên của cửa có tấm biển “Vạn thế
nhân cực” 万世人极 do Hàm Phong 咸丰
đề. Dưới hiên thềm có tấm hoành “Thần dũng” 神勇,
ngự bút của Càn Long. Ba tấm biển này treo cao càng tăng thêm danh tiếng cho
Sùng Ninh điện.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 20/11/2014
Nguyên tác Trung văn
TỐI ĐẠI ĐÍCH QUAN ĐẾ MIẾU
最大的关帝庙
Trong quyển
TRUNG QUỐC CHI TỐI
QUỐC GIA CHÍNH TRỊ - LỊCH SỬ VĂN HOÁ
中国之最
国家政治 - 历史文化
Chủ biên: Lưu Chấn Vũ 刘振宇
Bắc Kinh: Kinh Hoa xuất bản xã, 2007.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật