奸雄
豈料今時惡賊生
貪心不厭掠人城
草菅人命餘殘毒
第一奸雄鬼亦驚
GIAN
HÙNG
Khởi
liệu kim thời ác tặc sinh
Tham
tâm bất yếm lược nhân thành
Thảo
gian nhân mạng dư tàn độc
Đệ nhất gian hùng quỷ diệc kinh
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 21//12/2024
Khởi liệu 豈料: nào
ngờ, không ngờ.
Tham tâm bất yếm 貪心不厭:
lòng tham không biết chán
Lược 掠: chiếm đoạt.
Thảo gian nhân mạng 草菅人命: xem
việc giết người như cắt cỏ, mặc sức tàn hại.
Điển xuất từ “Đại Đới lễ
kí – Bảo Phó” 大戴禮記 - 保傅
殷周之前以長久者, 其輔翼天子有此具也. 及秦不然. 其俗固非貴辭讓也, 所尚者告得也; 固非貴礼義也, 所尚者刑罰也. 故趙高傅胡亥而教之獄, 所習者非斬劓人, 則夷人三族也. 故今日即位, 明日射人. 忠諫者謂之誹謗, 深爲計者謂之訞誣, 其視殺人若艾草菅然. 豈胡亥之性惡哉? 彼其所以習導非其治故也.
Ân
Chu chi tiền dĩ trường cửu giả, kì phụ dực thiên tử hữu thử cụ dã. Cập Tần bất
nhiên, kì tục cố phi quý từ nhượng dã, sở thượng giả cáo đắc dã; cố phi quý lễ
nghĩa dã, sở thượng giả hình phạt dã. Cố Triệu Cao phó Hồ Hợi nhi giáo chi ngục,
sở tập giả phi trảm tị nhân, tắc di nhân tam tộc dã. Cố kim nhật tức vị, minh
nhật xạ nhân. Trung gián giả vị chi phỉ báng, thâm vi kế giả vị chi yêu vu, kì
thị sát nhân nhược nghệ thảo gian nhiên. Khời Hồ Hợi chi tính ác tai? Bỉ kì sở
dĩ tập đạo phi kì trị cố dã.
(Hai
triều Thương Chu trước đây sở dĩ lập quốc trường cửu là nhân vì nối tiếp chế độ
và truyền thống để phò tá thiên tử. Đến triều Tần thì không như thế, không coi
trọng khiêm nhường, chỉ chuộng việc tố cáo; không coi trọng lễ nghĩa, chỉ chuộng
hình phạt. Cho nên Triệu Cao dạy Hồ Hợi toàn là nghiêm hình khốc pháp, điều học
được nếu không phải là chặt đầu cắt mũi thì là tru di tam tộc. Cho nên Hồ Hợi
hôm nay lên ngôi, ngày mai đã giết người. Bề tôi trung thành can gián thì cho
là họ có ý phỉ báng; bề tôi dâng mưu kế sâu xa thì cho là họ yêu ngôn hoặc
chúng, xem việc giết người giống như cắt cỏ. Lẽ nào thiên tính của Hồ Hợi là tà
ác. Không phải thế, mà là do người lúc đầu dạy bảo đã không dạy Hồ Hợi đi theo
chính đạo, không dạy Hồ Hợi đạo lí xử thế làm người, nên mới dẫn đến kết quả
như thế.)
https://dict.idioms.moe.edu.tw/idiomView.jsp?ID=184&webMd=1&la=0
Thành ngữ “thảo gian nhân mạng” xuất phát từ đoạn văn này.
Tạm dịch
Không
ngờ thời nay lại sinh ra loài ác tặc,
Đoạt
thành của người, tham không biết chán.
Xem mạng
người như cỏ rác, tàn độc có dư,
Gian
hùng đệ nhất, đến quỷ cũng phải kinh sợ.