唐多令
細雨洗煙塵
庭除院落新
囀黃鸝
天上閑雲
慢慢封姨來戲蝶
逗笑葉
惹花神
草樹茂欣欣
清溪夾岸春
水面紅
花落繽紛
忽到桃源同燕逸
此絕境
避強秦
ĐƯỜNG ĐA LỆNH
Tế vũ tẩy yên trần
Đình trừ viện lạc
tân
Chuyển hoàng li
Thiên thượng nhàn
vân
Mạn mạn phong di
lai hí điệp
Đậu tiếu diệp
Nhạ hoa thần
Thảo thụ mậu hân
hân
Thanh khê giáp ngạn
xuân
Thuỷ diện hồng
Hoa lạc tân phân
Hốt đáo đào nguyên
đồng yến dật
Thử tuyệt cảnh
Tị cường Tần
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 01/8/2023
Phong
di 封姨: một tên gọi khác của gió, cũng
viết là 封夷,
là vị thần gió trong truyền thuyết thần thoại Trung Quốc, còn gọi là “Phong gia
di” 封家姨,
“Thập bát di” 十八姨,
“Phong thập bát di” 封十八姨, ta quen gọi là “Dì gió”.
Vào
niên hiệu Thiên Bảo 天宝đời Đường, Thôi Huyền Vi 崔玄微 vào một đêm xuân gặp được mấy
người đẹp: người áo xanh là Dương thị 杨氏, người áo trắng là Lí thị 李氏, người áo đỏ là Đào thị 陶氏, người áo lụa đào là tiểu nữ Thạch
Thố Thố 石醋醋cùng
với Phong gia thập bát di 封家十八姨 (dì mười tám nhà họ Phong). Họ Thôi 崔 bảo rót rượu để vui uống, Thập
bát di rót làm vấy bẩn áo của Thố Thố, buổi tiệc không vui giải tán. Đêm hôm
sau, các cô gái lại đến, Thố Thố nói rằng các cô gái đều ở trong vườn, phần nhiều
bị gió dữ quấy nhiễu, cầu xin họ Thôi mỗi năm vào lúc Nguyên đán 元旦treo lá cờ màu hồng ở phía đông
trong vườn, thì có thể tránh được nạn. Lúc bấy giờ Nguyên đán đã qua, nhân đó
xin một buổi sáng sớm nào đó treo cờ. Ngày hôm đó, gió từ hướng đông thổi đến,
làm gãy cây, cát bụi bay mù, vậy mà cây hoa trong vườn đều bất động. Họ Thôi bấy
giờ mới ngộ ra, các cô gái đó đều là hoa tinh, còn Thập bát di là thần gió.
Về
sau trong thơ văn thường “phong di” 封姨 để chỉ gió.
http://xh.5156edu.com/page/z2550m1686j20726.html
“Phong
di” ta thường gọi là “dì gió”, “thập bát di” là “dì mười tám”.
Đêm có ả trăng làm
bạn cũ
Ngày thì dì gió
quét bên giường
(“Hồng Đức quốc âm thi tập”)
Nước non một gánh
nhẹ thay
Lứa vui dì gió bạn
vầy ải trăng
(“Sơ kính tân trang”)
Đoạn 2 (hạ khuyết 下闋): mượn ý từ bài Đào hoa nguyên kí 桃花源記 của Đào Tiềm 陶潛.
Vào niên hiệu Thái Nguyên 太元 triều Tấn, có người ở Vũ Lăng 武陵 làm nghề đánh cá, ngày nọ men
theo giòng nước chèo thuyền đi, quên cả lộ trình xa gần. Bỗng bắt gặp một rừng
hoa đào mọc hai bên bờ dài khoảng mấy trăm bước, bên trong không có loài cây
nào khác, cỏ xanh tươi tốt, hoa rụng rực rỡ. Ngư phủ cảm thấy kì lạ lại tiếp tục
tiến vào, muốn biết tận cùng của rừng đào. Nơi tận cùng lại là nơi nguồn nước,
gặp một ngọn núi, núi có một cửa động hẹp, trong động dường như có ánh sáng. Thế
là ngư phủ xuống thuyền từ cửa động bước vào. Mới đầu thì hẹp, chỉ lọt được một
người, đi thêm mấy chục bước, đột nhiên rộng lớn ra, một vùng đất bằng phẳng,
nhà cửa chỉnh tề, ruộng đất phì nhiêu, ao hồ tốt đẹp, có cả rừng dâu rừng trúc.
Trong ruộng đường nhỏ ngang dọc tương thông, khắp nơi nghe được tiếng gà gáy tiếng
chó sủa. Trong ruộng người qua kẻ lại làm việc chăm chỉ, nam nữ ăn mặc cũng giống
với người bên ngoài. Người già và trẻ con đều an nhàn thư thái. Trông thấy ngư
phủ, người trong làng vô cùng kinh ngạc, hỏi từ nơi nào đến. Ngư phủ kể lại tường
tận Thế là họ mời về nhà, làm gà bày rượu mở tiệc khoản đãi. Mọi người trong
làng nghe nói cũng đều đến hỏi thăm tin tức. Họ nói rằng tổ tiên của họ vì
tránh loạn thời Tần đã đưa vợ con cùng người làng đến nơi này, từ đó không ra nữa,
cách tuyệt với thế giới bên ngoài. Hỏi ngư phủ lúc này là triều đại nào, họ chẳng
biết qua triều Hán, càng khỏi phải nói đến hai triều Nguỵ Tấn. Ngư phủ kể lại
tường tận những gì mình biết. Nghe xong mọi người đều cảm thán, họ mời ngư phủ
về riêng nhà mình để khoản đãi. Ngư phủ lưu lại mấy ngày, sau đó cáo từ ra về,
người trong làng dặn không nên nói với ai về nơi này. Ngư phủ tìm thuyền rồi
thuận theo giòng nước trở ra, đi qua nơi nào đều đánh dấu. Sau khi về quận
thành, ngư phủ đến chỗ của Thái thú kể lại sự việc. Thái thú lập tức sai người
cùng ngư phủ đi tìm những dấu đã đánh, nhưng cuối cùng lạc mất phương hướng,
tìm không thấy lối vào nguồn đào.